علت رنگ آبي چشمان انسانها چیست؟

محققان دانشگاه كپنهاگ در مطالعات خود دريافتند كه يك جهش ژنتيكي كه بين شش تا 10 هزار سال پيش به وجود آمده، مسؤول رنگ آبي چشمان انسان‌هاي كنوني در زمين است.

به گزارش ايسنا، اين تيم كه نتايج پژوهش آنها در مجله Human Genetics منتشر شده، توانسته‌اند يك جهش در ژن OCA2 را كه به طور اتفاقي، در جايي نزديك سواحل شمال غرب درياي سياه در انساني متعلق به حدود هشت هزار سال پيش ايجاد شده، شناسايي كنند.

اين ژن باعث رنگ آبي‌رنگ در عنبيه نشده، بلكه در عوض مكانيزم توليد رنگ‌دانه‌هاي قهوه‌اي را خاموش مي‌كند.

به گفته دانشمندان، تمام انسانها در ابتدا از چشماني قهوه‌اي رنگ برخوردار بوده‌ و بسياري هنوز بر همين روال هستند. كشف اين جهش نادر كه احتمالا در امواج سريع مهاجرت در پي پايان آخرين عصر يخي پراكنده شده، به تاكيد بر يكي از بزرگترين اسرار تكامل انساني مي‌پردازد. طبق اين نظريه تكاملي، اروپاييان و ساكنان نزديك به شرق، از ويژگي‌هاي بسياري برخوردار هستند كه آنها را از ديگر گونه‌هاي انساني متفاوت مي‌كند.

اروپاييان نه تنها از درصد بالاتر چشم آبي (حدود 95 درصد در برخي كشورهاي حوزه اسكانديناوي)، بلكه همچنين از تناژ پوستي و رنگ موي گسترده‌تري نسبت به ديگر گروه‌بندي‌هاي قومي برخوردارند.

تنها در اروپا مي‌توان تعداد گوناگوني از افراد با رنگ موي بلوند و قرمز، قهوه‌اي، پوست سفيد و زيتوني و چشمان آبي و سبز را در يك جامعه مشاهده كرد. در ديگر مناطق جهان، اكثر انسانها بيشتر از رنگ مو و چشم تيره برخوردارند.

دليل اين امر و بخصوص چگونگي وقوع سريع چنين جهشهايي هنوز ناشناخته باقي مانده در حاليكه انسانها تنها حدود چند 10 هزار سال پيش به اروپا مهاجرت كرده‌اند.

يك نظريه اين است كه آب‌وهواي سرد اروپا و آسمانهاي تيره آن باعث چنين تفاوت‌هاي ظاهري شده است. براي مثال رنگ پوست روشن براي جذب ويتامين دي در نيمكره شمالي كه از نور خورشيد ضعيف‌تري برخوردار بوده، بهتر است.

يك نظريه ديگر بر اين مبنا است كه رنگ مو، پوست و چشم عجيب اروپاييان به پيوند نژادي با نئاندرتالها برمي‌گردد كه حدود 25 هزار سال پيش منقرض شده‌اند.

شايد اين نئاندرتالها از رنگ موي بلوند يا قرمز برخوردار بوده و اين ژن آنهاست كه افراد با اين رنگ مو يا چشم به ارث برده‌اند. مشكل اين نظريه نبود هيچ شاهدي از امكان پيوند نژادي اين گونه با هوموساپين‌ها در نمونه‌هاي بدست‌آمده از دي‌ان‌اي استخوان فسيلهاي آنهاست.