با روند فعلی ارز تک نرخی نمی‌شود/ باید واقعیت را به مردم بگوییم/ هیچ کس این آمارها را باور نمی‌کند

فرارو - رييس كل بانك مركزي در مورد نرخ ارز گفت: «ارز در حال حاضر تك نرخي است.»

محمود بهمني در اين مورد توضيح داد: «اعتقاد ما اين است كه بانك مركزي در حال حاضر تنها با يك نرخ ارز عرضه مي‌كند. بازار فرعي هم ندارد، همان نرخ 1226 تومان، حالا گاهي اوقات كمي بالا يا پايين مي‌شود. اين دو نرخي بودن نتيجه مقايسه با بازار آزاد و تقاضاي كاذب است. با اين حال تمام هم و غم ما همسان‌سازي قيمت ارز در بازار آزاد و در سيستم بانكي است.»

مردم بایستی از این به بعد مسئله تغییر نرخ ارز و عادت کردن به قیمت های بالاتر را برای مدتی تحمل کنند. هیچ چاره ای هم برای این کار نیست و هر دولتی هم سر کار بیاید ممکن است که تنش های سیاسی را به نحوی کاهش دهد و فشار تحریم ها را کمتر کند ولی کاری با نرخ ارز نمی تواند انجام دهد و نرخ ارز روند واقعی خود را طی خواهد کرد.

دکتر بهمن آرمان اقتصاددان با بیان مطلب بالا در گفتگو با فرارو دیدگاه خود درباره نظام ارزی کشور و مسئله تک نرخی یا چندنرخی بودن ارز را چنین بیان داشت.

•    بر پایه محاسباتی که بر اساس شاخص های بانک مرکزی انجام گرفته قدرت خرید هر اسکناس هزار تومانی که در سال 1350 وارد سیستم پولی کشور شد در پایان سال 1386 به دو تومان کاهش پیدا کرده است. همچنین از سال 1386 هم قدرت خرید کمتر شده است.

•    در حال حاضر قیمت ارز هرچند از سوی دولت ها تعیین می شود؛ ولی دولت ها اصولا بدون بررسی شاخص های کلیدی این کار را انجام نمی دهند و یا اگر هم انجام دهند بنا به دلایل سیاسی است.

•    به طور مثال در آمریکا در کمتر از دو سال نرخ برابری دلار را در مقابل یورو حدود چهل درصد کاهش دادند. دلیل این موضوع این بود که بتوانند واردات از اروپا را کنترل کرده و در عین حال بازارهای صادراتی خود را هم حفظ کنند.

•    در ایران هیچ  سیاست مدونی در رابطه با نظام ارزی نداشته ایم. به طور مثال ما در برنامه پنج ساله سوم بندی داشتیم که بر پایه آن نرخ برابری ریال در مقابل سایر ارزها متناسب با نرخ تورم اصلاح می شود. ولی متاسفانه این کار هرچند جنبه قانونی داشت، اما به علت دخالت مافیاهای واردات اجرایی نشد.

•    زیرا هر چقدر ارزش ریال به صورت مصنوعی بالا باشد، واردات مقرون به صرفه خواهد بود و تولید، امری اقتصادی نخواهد بود. به همین خاطر ما می بینیم بسیاری از کارخانه ها تعطیل شدند و یا دیگر سرمایه گذاری در بخش هایی از اقتصاد ایران مقرون به صرفه نیست.

•    کشوری که به مدت نه سال دارای نرخ تورم دو رقمی بوده نمی تواند نرخ برابری ارز را ثابت نگاه دارد.

•    علاوه بر آن خارجی ها از بالا نگاه داشتن مصنوعی ارزش ریال در ایران بازار بزرگی را برای خود حفظ کردند و با این کار موافق بودند و شاید هم یکی از دلایل بالا بودن ارزش ریال دخالت همین موسسه های بانکی و یا کشورهای خارجی باشد تا منافع بازاری به نام ایران که قبل از تحریم ها روزی دویست میلیون دلار به آن تزریق می شد را از دست ندهند.

•    قدرت بانک های سرمایه گذاری آمریکا آنقدر زیاد است که اگر تصمیم بگیرند، می توانند اقتصاد ژاپن را متلاشی کنند چه برسد به اقتصاد ایران که دارای ابعاد بسیار کوچکی است و در بهترین شرایط شاید تولید ناخالص داخلی آن دویست میلیارد دلار هم نباشد.

درباره اظهارات حسینی پیرامون وضعیت اقتصادی ایران
•    وقتی ما یک فرد ضعیف که هیچ تجربه ای ندارد را وزیر اقتصاد می گذاریم آن فرد حرف هایی می زند که نه تنها خارجی ها آن حرف ها را جدی نگرفتند بلکه به آن خندیدند.

•    مثلا ایشان گفتند طبق آمارهای صندوق بین المللی پول در طول چهار سال تولید ناخالص داخلی ایران دو برابر شده است. حال باید حساب کرد که یک کشور باید رشد چند درصدی داشته باشد تا بتواند در طول چهار سال تولید ناخالص داخلی خود را دو برابر کند. این موضوع اصلا با منطق نمی خواند. در حالی که ما این آمار را خودمان به آنها می دهیم و آنها هم همین آمار را اعلام می کنند.

•    اگر روند فعالیت های اقتصادی در ایران به شیوه فعلی ادامه پیدا کند، به این زودی ها دارای ارز تک نرخی نخواهیم شد که این امر در نهایت بازتاب های مثبت و منفی خود را خواهد داشت.

•    امروز شنیده می شود حتی کالاهایی که واردات آنها با نرخ مرجع هم صورت می گیرد را نیز نمی توان وارد کرد. این امر باعث می شود دست باندهای مافیایی وارد کننده از تولید ایران کوتاه شود و تولید رشد پیدا کند. وقتی تولید رشد پیدا کند طبیعتا درآمد مردم هم بالا می رود.

•    بنابراین مردم بایستی از این به بعد مسئله تغییر نرخ ارز و عادت کردن به قیمت های بالاتر را برای مدتی تحمل کنند. هیچ چاره ای هم برای این کار نیست و هر دولتی هم سر کار بیاید ممکن است که تنش های سیاسی را به نحوی کاهش دهد و فشار تحریم ها را کمتر کند ولی کاری با نرخ ارز نمی تواند انجام دهد و نرخ ارز روند واقعی خود را طی خواهد کرد.

درباره اظهارات بهمنی پیرامون ارز تک نرخی
•    این افرادی که در این رده قرار می گیرند به ویژه در کشورهایی شبیه به ایران آمار اشتباه زیاد می گویند. ما هیچ وقت نمی خواهیم با مردم صریح صحبت کنیم. یعنی همانطوری که زمان جنگ با آنها صحبت می کردیم و می گفتیم کشور در حال جنگ است و منابع مالی باید برای جنگ بسیج شود؛ اکنون هم باید واقعیت را به مردم بگوییم.

•    چگونه است که تلویزیون ما نرخ تورم و بیکاری در کشورهای دیگر را به دقت اعلام می کند ولی در مورد کشور خودمان این کار انجام نمی دهد.

•    ما که نمی توانیم گندم را کیلویی 425 تومان از کشاورز داخلی بخریم. چون این قیمت از قیمت تولید گندم هم پایین تر است.

•    بنابراین من معتقدم در شرایط فعلی اینطور آمار و ارقام دادن و اینکه تولید ناخالص داخلی ما در طول چهار سال دو برابر شده است و یا نرخ تورم 22 درصد است و از این قبیل آمارها مسائلی است که هیچ کس آنها را باور نمی کند و وقتی ما باور مردم را از دست بدهیم آن موقع مشکلات ما شروع می شود.