آنچه که باید درباره "سوزان رایس" بدانیم

فرارو- باراک اوباما با اعلام اینکه تهدید "شرم‌آور" منتقدین سوزان رایس، از جمله جان مک‌کین، کلی آیوت و لیندسی گراهام سه سناتور جمهوری‌خواه، مبنی بر اینکه مانع نامزدی رایس برای پست وزارت خارجه خواهند شد، او را از تصمیمش منصرف نخواهد ساخت، امیدها را نسبت به وزیر شدن سوزان رایس بالا برده است. اوباما گفت: "اینکه مخالفان سفیر آمریکا سازمان ملل هدف حملات خود قرار داده‌اند، به این خاطر است که وی هدف ساده‌ای است، در اصل مشکل این‌ها با من است."

به گزارش سرویس بین‌الملل فرارو به نقل از فارین پالیسی مطرح شدن رایس به عنوان گزینه‌ی وزارت امور خارجه، موجی از انتقادات را نسبت به شایستگی وی برای احراز این پست پدید آورده است که در این میان علاوه بر جمهوری‌خواهان، منتقدان دیگری هم حضور دارند. که از جمله‌ی این منتقدین ناظران مستقلی هستند که حملات تند و تیزی را متوجه رایس کرده‌اند. دینا میلبانک و فرد کاپلان در مقاله‌های خود اشاره کرده‌اند که سوزان رایس را نه به خاطر عملکردش در ماجرای بنغازی بلکه به خاطر شخصیت غیر دیپلماتیکی که دارد لایق این پست نمی‌دانند. حتی یکی از مقامات بلندپایه‌ی وزارت خارجه‌ی روسیه نیز در گفتگویی با روزنامه‌ی روسی کامرسانت، انتخاب رایس، که زمانی روسیه را به خاطر حمایتش از بشار اسد مورد حمله قرار داده بود،  را "مانعی بر سر روابط واشنگتن-مسکو" خوانده و شخصیت رایس را بیش از حد "جاه‌طلب و تهاجمی" دانسته است.

البته بعید است نظر منفی روسیه دلیل اصلی منتقدان جمهوری‌خواه رایس مانند مک‌کین برای مخالفت با وی باشد. از سوی دیگر دموکرات‌ها نیز به دفاع از رایس برخاسته‌اند، تا آنجا که سناتور دموکرات کالیفرنیا دایانا فین‌استاین جمهوری‌خواهان را به تلاش برای ترور شخصیتی رایس متهم کرده و گروهی از نمایندگان دموکرات کنگره نیز حمله‌ی به وی را نژادپراستانه و نشانگر تبعیض جنسی خوانده‌اند.

حتی رابرت کیگان، یکی از ناظران جمهوری‌خواه نیز از ایشان خواسته تا کمی کوتاه بیایند. وی می‌گوید: "این که رایس باید به خاطر صحبت‌هایی که در تلویزیون راجع حملات یازده سپتامبر بنغازی در تلویزیون انجام داد رد صلاحیت شود به نظر من ناعادلانه است." وی در مقاله‌اش در واشنگتن پست در این رابطه آورده است: "من شواهد قانع‌کننده‌ای مبنی بر تایید این فرضیه که صحبت‌های رایس در تلاش برای مخفی کردن یک حمله‌ی تروریستی بوده است مشاهده نکرده‌ام. از آن‌جایی رایس آن حرف‌ها را بر پایه اطلاعات ارایه شده از سوی سیا زده است، باعث بی‌اعتباری فرضیه‌ی فوق می‌شود."

حال که سوزان رایس به تدریج به صندلی وزارت خارجه و تبدیل شدن به دیپلمات ارشد ایالات متحده نزدیک می‌شود چیزهای هست که باید راجع مشاور ارشد امنیت ملی در دولت کلینتون و دستیار پیشین وزارت خارجه در امور آفریقا باید دانست.

رایس، طرفدار مداخله

شهرت رایس به عنوان فردی که قائل به مداخله نظامی بشردوستانه است به مقاله‌ای باز میگردد که وی در سال 2006 به اتفاق آنتونی لیک، مشاور سابق امنیت ملی آمریکا و دونالد پین جمهوری‌خواه نوشتند. این مقاله خواستار انجام حملات هوایی علیه هواپیماها، فرودگاه‌های نظامی و سایر قرارگاه‌های نظامی سودان شده بود تا از این طریق سودان مجاب به پذیرش حافظان صلح بین‌المللی در سودان شود.

سوزان رایس، در قضیه لیبی از مدافعان اصلی حملات هوایی ناتو برای سرنگونی حکومت قذافی بود. با این تفاسیر اما این تصور که رایس در صورت وزیر امور خارجه شدن در جهت دخالت نظامی آمریکا در سوریه تلاش خواهد کرد، تصور غلطی است. رایس پس از ورود به دولت تا حد زیادی مواضعی را که در زمان دولت بوش داشت تعدیل خواهد کرد. این موضوع را می‌توان در تغییر رفتار وی در قبال سودان مشاهده کرد. رایس از زمان قبول مسئولیت در سازمان ملل تا به حال تمایل چندانی به تهدید نظامی سودان از خود نشان نداده است.

در جایگاه سفیر ایالات متحده در سازمان ملل، وی مخالف دخالت نظامی آمریکا در سوریه، که ارتشی بسیار قوی‌تر با سیستم‌های ضدهوایی پیشرفته و سلاح‌های شیمیایی در اختیار دارد، بوده است. رایس در ماه سپتامبر گفت: "کسانی که فکر می‌کردند من قرار است آتش بیار معرکه و مشتاقانه پیگیر دخالت نظامی باشم، من را نشناخته‌اند. نمی‌شود برای حل همه‌ی بحران از یک روش یکسان استفاده کرد."

مدافع اسراییل

جمهوری‌خواهان تاکید می‌کنند که رایس به عنوان سفیر ایالات متحده در سازمان ملل به اندازه‌ی کافی از اسراییل حمایت نکرده است. البته اگر تلاش‌های بسیار رایس را که برای جلوگیری از تحقیقات پیرامون جنایات جنگی اسراییل در سال‌های 2008 و 2009 به یاد بیاورید متوجه خواهید شد که این ادعا بسیار واهی است. اسنادی که به ویکی‌لیکس درز کرده است نشان می‌دهند که وی چقدر بر بان‌کی مون برای نگشودن پرونده‌ی جنایت علیه بشریت برای اسراییل زحمت به خرج داده است.

عملکرد وی در دفاع از اسراییل انتقادات شدیدی را از سوی نهادهای حقوق بشری متوجه وی کرده است که وی را متهم می‌کنند روابط آمریکا و اسراییل را بر وظیفه‌ی خود در قبال حقوق بشر ارجحیت داده است. هنوز برای اینکه واکنش رایس نسبت به بحران فعلی اسراییل و غزه سنجیده شود زود است ولی تا به حال اثری تلاش وی در شورای امنبت در جهت فشار بر اسراییل برای توقف حملات دیده نمی‌شود.

رایس و تحریم‌های ایران

جمهوری‌خواهان همچنین رایس را متهم می‌کنند که موضع بسیار نرمی در قبال ایران دارد. جمهوری‌خواهان در تایید این مدعا به این موضوع استناد می‌کنند که در طی چهارسالی که سوزان رایس نماینده‌ی آمریکا در سازمان ملل بوده تنها یک قطعنامه علیه ایران به تصویب رسیده و همچنین وی در برخورد با چین و روسیه برای پذیرش قطعنامه‌ها بسیار نرم عمل کرده است.

درست است که روسیه و چین جلوی تصویب قطعنامه‌ی جدید را گرفته‌اند و ضمنا درست است که دولت اوباما قطعنامه‌های کمتری را به نسبت دولت بوش به سرانجام رسانده و همچنان در متوقف کردن فعالیت هسته‌ای ایران ناکام مانده، ولی اقدامات کارسازتری در این دوره به کار بسته شد که موجبات مشکلات عدیده در کشتیرانی این کشور را فراهم آورده است. جمهوری‌خواهان شاید بتوانند ادعا کنند اصلی‌ترین عناصر تحریم‌های اوباما علیه‌ ایران، شامل تحریم کشتیرانی و فشارهای مالی، ابتکار ایشان است ولی باید بپذیرند دموکرات‌ها در اثرگذاری این تحریم‌ها نقش عمده‌ای داشته‌اند.

رایس و حقوق بشر

تلاش جمهوری‌خواهان برای به چالش کشیدن سیاست‌های رایس در زمینه‌ی امنیت ملی چندان مقبولیت عام نیافته، چرا که مواضع وی در قبال مسائل کلیدی از جمله ایران، کره‌ی شمالی و خاورمیانه چندان تفاوتی با مواضع جمهوری‌خواهان ندارد. اما رایس از سوی مدافعان حقوق بشر به خاطر عدم انسجامش در پایندی به این ارز‌ش‌های جهانی مورد انتقاد قرار دارد.

کنت راس، مدیر اجرایی دیدبان حقوق بشر می‌گوید: "رایس زمانی که کشور ناقض حقوق بشر از دشمنان آمریکا باشد شدیدا موضع‌گیری می‌کند، ولی زمان که یکی از دوستان ایالات متحده همچون اسراییل، رواندا یا حتی سری‌لانکا این حقوق را نقض می‌کنند وی ترجیح می‌دهد تا موضع بسیار لطیف‌تری اتخاد کند."