شریعتمداری: دولت مظلوم است، تنها نیست

افزایش نرخ بنزین و پایان ثبت نام فازدوم هدفمندی یارانه‌ها سبب شد تا با محمد شریعتمداری، معاون اجرایی رئیس‌جمهور به گفت‌وگو بپردازیم و نظرات او را درخصوص اقتصاد كشور جویا شویم.

با توجه به اینكه افزایش قیمت بنزین انجام شد و 75 درصد سهمیه‌ای و 60 درصد آزاد افزایش یافت، شیب افزایش قیمت در بازار كل كشور چه اثراتی را به همراه دارد و دولت در این خصوص چه برنامه‌هایی را در دستور كار خود دارد؟

در واقع این افزایش قیمت حامل‌های انرژی در صورتی كه اجرای آن همراه و توام با اجرای سیاست‌های پولی و مالی و تجاری مناسب باشد بطور طبیعی می‌تواند آثار تورم را تسهیل بخشد و دولت در این زمینه عملا ناگزیر بوده و نمی‌توانسته غیر از این عمل كند. حال دولت، دو كار بزرگ را انجام داده است. یكی اینكه با توجه به زمینه ركود در وضعیت تولید و صنعت كشور بسیار عمیق بوده است و دولت می‌خواهد سیاست‌های ضد ركود را به اجرا گذارد و در این زمینه اقدامات مناسبی را در برنامه‌های آتی عمل خواهد كرد، طبیعتا می‌گویم نه اینكه جنبه خبری داشته باشد اما دولت مطلوب عمل كرد چراكه با یك شیب ملایمی افزایش قیمت‌های حامل‌های انرژی را در دستور قرار داد و همانطور كه در مورد حامل‌های موثر در تولید هم قبلا عمل كرد و حالا بنزین كه زیاد در تولید اثرگذار نیست و بیشتر نرخ‌های دیگر بود كه تاثیرگذار بود كه در پایان سال 1392 اجرا شد و دولت با یك شیب ملایمی این كار را كرد.

از طرف دیگر با توجه به اینكه مجموعه‌ای از معیشت مردم تا حدودی در اختیار دولت است و اطلاعات مناسبی در این زمینه دارد و با توجه به اینكه هر افزایش قیمت كالا و خدمات می‌تواند تاثیرات تورمی داشته باشد، دولت تلاش كرد كه این آثار تورمی در این بخش را به حداقل ممكن كاهش دهد. البته در كنار این، بسته‌های سیاستی دیگری نیز در راه است كه دولت در اختیار دارد كه اعمال می‌كند، بسته‌های سیاستی كنترل نقدینگی در شرایطی اقتصاد بگونه‌ای كه سیاست‌های انبساطی نقدینگی عامل مقوی در رشد تورم نباشد و بعكس سیاست‌های منطقی و عاقلانه‌ای در حوزه پولی اتخاذ شود كه آثار تورمی را به حداقل برساند كه اینها از جمله برنامه‌هایی است كه دولت در پیش گرفته است.

در زمینه نرخ سود سپرده‌ها همچنان به این صورت است. بنابراین دولت در مجموع تصمیم بر این دارد كه بالاخره این نرخ سود سپرده اولا منطقی باشد و ثانیا آثار تورمی حداقلی در جامعه به جای گذارد و از آن طرف به دلیل اتصال سود سپرده‌ها به سود تسهیلات بانكی آن نرخ خیلی بالا نرود و بهینه كردن این تصمیمات در قالب سیاست‌های هماهنگ از برنامه‌های اصولی دولت است كه بطور طبیعی عمل می‌كند و در واقع اگر بخواهم صحبت‌هایم را خلاصه كنم باید بگویم كه معمولا در تصمیماتی كه دولت در افزایش قیمت كالا و خدمات می‌گیرد، در صورتی كه سیاست‌های مناسب تجاری، مالی و پولی، در كنارش به اجرا گذاشته شود حتما می‌تواند عامل ضد تورم باشد و كنترل كند آثار تورمی تصمیماتی كه دولت لابد و ناچار است اتخاذ كند.

در زمان محمود احمدی‌نژاد بنزین از 100تومان به 400 تومان رسید و این را اگر مقایسه كنیم این افزایش نرخ از 400 تومان به 700 تومان، در آن زمان به این میزان شاهد فشارها و انتقادها نبودیم به نظر شما در این خصوص چیست؟

در هر صورت باید توجه داشت كه دولت، دولت مظلومی است و هیچ تردیدی در آن نیست. نمی‌گویم كه دولت تنهاست به‌طوری كه به هر حال تمام نخبگان و صاحبنظران سیاسی و اقتصادی كشور حتی اگر ابراز نكنند در دل می‌دانند كه این تصمیماتی كه دولت می‌گیرد تصمیماتی است كه اگر احیانا كوچكترین اثر منفی هم در هر حوزه‌ای داشته باشد آن بخشی از تصمیم است كه امكان عدم اتخاذ آن نیست و باید گرفته شود و دولت تلاشش این است كه تصمیماتی كه می‌گیرد در همه حوزه‌های اقتصادی آثار مثبتی از خودش به جای بگذارد و همان طور كه اشاره كردید متاسفانه عملكرد رسانه‌های مخالف دولت اینگونه است.

در دوره‌ای كه من وزیر بازرگانی بودم گاهی اوقات كوچك‌ترین تغییری در قیمت را در برخی از رسانه می‌دیدم كه با فونت 60، 70 و 80 تیتر می‌كردند و توجه نمی‌كردند به اینكه این دشمنی با دولت نیست دشمنی با ملت است. چون تیتر كردن اینها باعث تحریک اقتصاد تورمی می‌شود و تحریك اقتصاد تورمی اثر اولیه‌اش به مردم است و آثارش روی معیشت مردم است و سفره آنان را كوچك‌تر می‌كند، منتهی آنان خیلی توجه نداشتند به این موضوع. همین كه رقیب سیاسی خودشان را اذیت كنند آن برایشان مهم بود. اما مهم رضای خدا و توجه به وضعیت زندگی مردم است. متاسفانه این نگاه هنوز هم وجود دارد یعنی ما برخی اوقات می‌بینیم كه برخی از رسانه‌های ما در صفحه یك خودشان خبر‌هایی را انتشار می‌دهند كه در كشش قیمت بالاتر و در سطح عمومی قیمت‌ها و برخی از كالا و خدمات تاثیر دارد بطوری كه قیمت‌ها را افزایش می‌دهد و این قطعا برای كشور مفید نیست و بلكه قطعا مضر است.

اگر آمراً و عامدا این كار را انجام می‌دهند كه خدا آنان را نمی‌بخشد و حتما باید پاسخ دهند و باید بدانند كه این بخشش‌پذیر نیست. اما اگر هم ندانند باید بپرسند و جویا شوند و نباید این قبیل تصمیمات را بدون مشورت با صاحب‌نظران اقتصادی انجام دهند ولی متاسفانه با چنین شرایطی مواجه هستیم و این رفتار دوگانه در كشور وجود دارد.

اما در صحبت‌های برخی از دولتمردان هم می‌بینیم كه سخنانی بیان می‌شود كه رسانه‌های جناح مخالف دولت سوء برداشت می‌كنند و می‌گویند اینها به گفته‌های تدبیر و امید توجه نمی‌كنند و از شعار‌های خود فاصله گرفته‌اند. اگر بخواهید پاسخ این منتقدان را بدهید چه می‌گویید؟

من می‌گویم شرایط مملكت شرایط خطیری است. منتقدان ما بیش از هركس به این قضیه معتقد و معترض هستند كه بالاخره كشور ما دشمنانی دارد و آنان تلاش می‌كنند در جهت افزایش منافع خودشان و تاثیرگذاری منفی در اقتصاد ملی كشور ما. پس در این شرایط كه در مذاكرات سیاسی با دنیای خارج در نقطه بسیار حساس و خطیری قرار داریم طبیعتا هر اقدامی كه تاثیرگذار باشد و منافع ملی كشور را تحت تاثیر قرار بدهد اقدام مخرب و ناصحیحی است. من دعوت می‌كنم و معتقدم به اینكه مخالفین باید بیشتر نگاهشان به سمت منافع ملی كشور باشد و مصلحت‌های عامه مردم كشور را كه از همه چیز در راه حفظ این نظام دریغ نكرده‌اند را در نظر بگیرند نه مسائل سیاسی زودگذری را كه امروز ممكن است منفعتی را برایشان داشته باشد. بالاخره این نكته‌ای است كه باید روی آن توجه داشته باشند. حال دولتمردان هم كه از خطا مصون نیستند و گاهی اوقات و شاید همین مصاحبه‌ای كه من با شما می‌كنم ممكن است كه نكاتی داشته باشد كه نكات موثر نباشد اما مهم این است كه این كار و اتفاقی كه می‌افتد اثر تعمد برای یك كار سیاسی صرف است یا اینكه نه بالاخره كار دلسوزانه و تعهدانه است و این دوتا باید از هم تفكیك داده شود.

در خود كابینه هم دوگانگی در صحبت‌ها دیده می‌شود آیا بهتر نبود در این بحث هدفمندی یك شخص به عنوان سخنگو صحبت می‌كرد تا رسانه‌های مخالف سوءاستفاده نكنند؟

هدفمندی كه از آن صحبت می‌كنید یك حوزه معینی كه محدود برای یك وزارتخانه و سازمانی باشد نیست. از این جهت كه در هدفمندی یارانه‌ها به موضوع حامل‌های انرژی توجه می‌شود و بالاخره روی نرخ حامل‌های انرژی صحبت می‌شود و وزارت‌های متولی امر انرژی كه نیرو و نفت هستند پیدا می‌كند و از حیث اینكه تصمیم‌گیری روی قیمت‌های حامل‌های انرژی و تاثیرگذاری آن بر اقتصاد ملی ارتباط وزارتخانه‌های وزارت اقتصاد و سازمان برنامه پیدا می‌كند از حیث نحوه هزینه و آن فعالیت توزیعی كه بعد از كسب درآمد از محل افزایش درآمد حامل‌های انرژی كه به‌دست می‌آید بهداشت درمان را تحت تاثیر قرار می‌دهد و بطور عام مساله رفاه را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد اقدامات تامین اجتماعی را می‌خواهد به آن بپردازد كه وزارتخانه‌های تعاون، كار و رفاه تامین اجتماعی و بهداشت درمان ذینفع آن هستند.

طبیعی است به دلیل اینكه موضوع یك موضوع چندجانبه است بطور طبیعی وزرا و مسئولان در مورد موضوع كار خودشان صحبت می‌كنند كه این به هدفمندی یارانه‌ها مربوط است مثلا موضوع هدفمندی موضوع ارز نیست كه بگوییم در این خصوص فقط بانك مركزی صحبت كند یا فقط موضوع تجارت و صنعت نیست كه بگوییم وزیر صنعت و تجارت باید درخصوص آن صحبت كند و یا فقط مساله توسعه میادین نفتی نیست كه بگوییم وزارت نفت باید سخن بگوید اینكه راجع به هدفمندی صحبت می‌كنند این است كه در اصل درخصوص كار خودشان دارند صحبت می‌كنند و در حیطه مسئولیت‌های خودشان است. آن چیزی كه مورد ایراد است و به نظر من ایراد منطقی است و نباید گفته شود این است كه یك مسئولی كه در موضوع هدفمندی صحبت می‌كند مسئول حوزه صنعتی است راجع بهداشت و درمان صحبت كند كه همش هم به هدفمندی مربوط است یا مثلا یك مقام در بخش درمان در حوزه اقتصاد كلان حرف بزنند كه من این را یا ندیده‌ام یا خیلی كم شاهد آن بوده‌ام. اینكه افراد مختلف صحبت كنند در مورد هدفمندی چون موضوع جامعه‌ای است.

آینده اقتصاد را در دولت یازدهم چگونه ارزیابی می‌كنید؟

ما در دولت بسیار امیدوار هستیم. همین که روند مذاكرات سیاسی ما این ارابه صدور قطعنامه‌های وحشیانه علیه كشور را متوقف كرده است و یك اقدام مثبتی را در جامعه به وجود آورده است كم تاثیری در اقتصاد ایران ندارد. بسیاری از فعالان اقتصادی این روزها هر زمان كه ما را می‌بینند از اینكه آقای دكتر روحانی به عنوان رئیس دولت تقدیر و تشكر می‌كنند و می‌گویند فضای اقتصادی به وجود آمده است و حركت رو به جلویی پیش روی ما قرار گرفته است اظهار خوشحالی و خشنودی می‌كنند. وقتی كه سیاست‌های اقتصاد مقاومتی منتشر شد، مفاد فرمایشات مقام معظم رهبری در مورد سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را ملاحظه كردند.

دیدند چه میزان در جهت پیشرفت و توسعه كشور و هم در ایجاد عدالت اجتماعی تاثیرگذار است و باز بیشتر امیدوار شدند به آینده فعالیت‌های اقتصادی چون پیشتر یك تقابلی قبلش صورت می‌گرفت كه نه اقتصاد مقاومتی ما را می‌خواهد به سمت یك اقتصاد بسته پیش ببرد در حالی كه صراحتا آنجا مطرح شد كه اقتصادی است درون‌زا و برون‌نگر و دولت تمام تلاشش را خواهد کرد تا ركود ریشه‌كن شود، تلاش خواهد كرد كه تورم به سمت كاهش همچنان حركت كند و تلاش خواهد كرد تا وضعیت معیشت مردم بهتر شود وضع بهداشت و درمان مناسب‌تر بشود تلاش خواهد كرد تا با برداشتن موانع تولید رونق در تولید كشور شكل گیرد و تلاش خواهد كرد تا در زمینه جذب سرمایه‌گذاری خارجی و مشاركت دادن مردم به اقتصاد شكل بگیرد و من بسیار خوشبین هستم به آینده اقتصاد كشور و مسیری كه دولت یازدهم دارد طی می‌كند و این را مسیر مباركی می‌دانم و امیدوارم آثارش در زندگی مردم بصورت روشن ظاهر بشود به‌گونه‌ای كه مردم رضایت پیدا كنند به آنچه دولتمردان عمل می‌كنند و این پشتوانه‌ای كه ما بسیار به آن معتقدیم و مفتخر هستیم به این پشتوانه مردمی افتخار كنیم و همراه ما باشد تا بتوانیم قدم‌های بهتری را برداریم.

منبع: روزنامه آرمان