موسیقی‌دانی که برای شاگردانش زندگی کرد

مصطفی کمال پورتراب از جدیدترین کتاب خود رونمایی کرد، درباره سال‌ها تلاش و شرایط زندگی‌اش سخن گفت.

به گزارش ایسنا، پورتراب اظهار کرد: من همیشه مشغول کار هستم و با این‌که خیلی به همسرم علاقه دارم، زمانی که قرار شد با هم ازدواج کنیم، یک شرط گذاشتم؛ من خواستم اجازه دهد که هیچ‌وقت بچه‌دار نشویم تا من تمام وقتم را صرف شاگردانم کنم و کتاب بنویسم.

این تئوریسین موسیقی ادامه داد: وقتی سال‌ها پیش پدرم مفقود شد، من مجبور شدم خواهر و برادرانم را بزرگ کنم. آن زمان خواهرم فقط دو سال سن داشت و من او را بزرگ کردم. برای همین تصمیم گرفتم، وقتی بزرگ شدم تمام فکر و ذکرم را روی علاقه‌ام، یعنی موسیقی بگذارم. همسرم 12 سال پیش از دنیا رفت و من در این 12 سال که تنها شده‌ام، فقط کتاب می‌نویسم و همیشه سعی کرده‌ام با ساده‌ترین جملات، موسیقی را به شاگردانم آموزش دهم.

در مراسمی که عصر چهارم بهمن‌ماه در حوزه هنری برگزار شد، محمد سریر نیز در سخنانی درباره‌ی مصطفی کمال پورتراب، اظهار کرد: حدیث مفصل از این مجمل بخوانید که استاد پورتراب فقط 70 سال است که تدریس می‌کند. هر کسی اعتبار زندگی‌اش را در یک چیز جست‌وجو می‌کند. خوشا به حال کسانی که دانش، بینش و بخشندگی را در زندگی‌شان توأمان دارند.

رئیس هیأت مدیره خانه موسیقی بیان کرد: درباره اثر جدیدی که آقای پورتراب تألیف کرده، باید بگویم که هر اثر او یک اندیشه و برگ تازه‌ای در راستای تولید علم و فرهنگ است. او اندیشه‌ورزی خاص خود را دارد و اتفاقا این خلق‌وخو به فداکاری هم نیاز دارد.

وی گفت: پورتراب در این سال‌ها کتاب‌های زیادی تألیف و شاگردان زیادی هم تربیت کرده که همه این‌ها محصول یک عشق و اندیشه است. عشق و اندیشه‌ای که می‌خواهد تولید کند و به اعتقاد من، این مهم‌ترین فرآورده یک انسان در کره زمین است، زیرا تولید هر محصولی تمام می‌شود، اما وقتی شما دانش‌تان را به دیگران انتقال می‌دهید، همیشه جاودانه خواهد بود.

این ‌آهنگساز اضافه کرد: ریاضی به تفکر علمی کمک زیادی می‌کند، زیرا مقوله علمی را در کنار مقوله حسی قرار می‌دهد و لذت را مضاعف می‌کند. یکی از دلایل ماندگار نشدن بعضی آثار صرفا حسی بودن آن‌هاست. در حالی که اگر با معیارهای علمی همراه شوند، ماندگار می‌شوند.

در ادامه‌ی این مراسم، شهرداد روحانی پشت تریبون رفت و خطاب به مجری برنامه که روحانی را «استاد» خطاب کرده بود، گفت: کلمه «استاد» یا «مایسترو» به من نمی‌آید، چنین القابی شایسته افرادی مانند پورتراب است. من ترجیح می‌دهم در این جمع صحبت نکنم و صرفا به بیان خاطره بپردازم.

این آهنگساز و رهبر ارکستر در ادامه اظهار کرد: زمانی که در هنرستان موسیقی ملی تحصیل می‌کردم، دورانی طلایی را سپری کردم. آن زمان استاد پورتراب مدیر هنرستان بود و درس‌های زیادی به ما یاد می‌داد.

وی بیان کرد: در آن سال‌ها یک پرفسور از اتریش به ایران آمده و در دانشگاه تهران استخدام شده بود. برای همین اجازه نمی‌دادند که در هنرستان به ما تدریس کند. آقای پورتراب با اتومبیل شخصی‌اش، هفته‌ای یک‌بار من و همکلاسی‌هایم را به خانه‌ی آن آهنگساز اتریشی می‌برد تا ما از او درس یاد بگیریم. پورتراب این کارها را با صرف وقت و هزینه‌ی شخصی انجام می‌داد.

روحانی اضافه کرد: وقتی دیپلم هنرستان را گرفتم، با کمک آقای پورتراب برای سفر به وین، بورسیه تحصیلی دریافت کردم. ما باید درس‌هایی را در آکادمی وین می‌گذراندیم که اتفاقا آن‌ها را توسط همان آهنگساز اتریشی یاد گرفته بودم. در آکادمی وین گفتم، من این درس‌ها را در ایران یاد گرفته‌ام و نیازی ندارم دوباره آن‌ها را بخوانم. آن‌ها از من امتحان گرفتند و همین امر باعث شد، من چهار سال جلو بیفتم. من این اتفاق را مدیون استاد پورتراب هستم. البته جا دارد یادی هم از فرهاد فخرالدینی کنم که خیلی در آن سال‌ها زحمت کشید.

ناصر چشم‌آذر - آهنگساز - نیز به دعوت مجری مراسم پشت تریبون رفت و گفت: من را بدون هماهنگی صدا کرده‌اند. صحبت کردن در این مراسم برای من کار بسیار خطیری است، برای همین ترجیح می‌دهم صرفا از زحمات استاد پورتراب برای بهینه کردن شرایط موسیقی در ایران تشکر کنم و با وجود این بزرگان صحبتی نداشته باشم.

همچنین فرهاد فخرالدینی - رهبر ارکستر موسیقی ملی ایران - در سخنان کوتاهی گفت: استاد پورتراب شخصیت مهمی در موسیقی دارد و خوشحالم که در این سن و سال همچنان فعال است. برای او آرزوی طول عمر دارم.

پویان آزاده و الیاس صدری نیز که از شاگردان مصطفی کمال پورتراب هستند، دقایقی درباره استادشان صحبت کردند.

حمزه‌زاده - قائم‌مقام حوزه هنری - در سخنانی گفت: تعداد ناشرانی که در این حوزه فعال هستند، خیلی کم است. انتشارات «سوره مهر» تمام تلاش‌اش را کرده است تا در حوزه‌ی نشر فعالیت مثبتی داشته باشد. من از همه اندیشمندان دعوت می‌کنم که «سوره مهر» را قابل بدانند و آثارشان را به ما بسپارند.

در بخش پایانی این مراسم، از کتاب «شیوه اجرای تقسیمات ناهمگون زمانی دست راست و چپ در ساز پیانو» نوشته مصطفی کمال پورتراب با حضور هنرمندان رونمایی شد.