محرومیت در جوار گنج

اسحاق جهانگیری: سواحل مکران را فرصتی دانست که می‌تواند ظرفیت‌های مهم مناطق محروم سیستان‌وبلوچستان و هرمزگان را به فعلیت برساند.

به گزارش شهروند، «مردمی که در تنگه هرمز تا «گوادر» قرار دارند در کنار گنج هستند، با این حال از حداقل‌ها بی‌بهره هستند و سواحل مکران وقتی می‌تواند موفق باشد که زندگی این افراد را رونق بخشد.»

این بخشی از گفته‌های اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری در همایش معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری سواحل مکران بود که معتقد است توسعه مکران کمک ویژه‌ای به رشد اقتصادی ایران خواهد کرد و قادر است روند حل معضل بیکاری را سرعت بخشد.

او سواحل مکران را فرصتی دانست که می‌تواند ظرفیت‌های مهم مناطق محروم سیستان‌وبلوچستان و هرمزگان را به فعلیت برساند. معاون اول رئیس‌جمهوری با بیان این‌که باید طوری حرکت کنیم که توسعه، پاسخگوی مسائل کوتاه‌مدت و بلندمدت ما باشد، تصریح کرد: بر این اساس، سواحل «مکران» فرصتی است که می‌تواند به‌طور جدی به چالش‌ها توجه کند.

در این سواحل ظرفیتی نهفته است که می‌تواند با وجود محدودیت‌ها، به توسعه توجه کند. معاون اول رئیس‌جمهوری عدالت منطقه‌ای به‌عنوان یکی از شاخص‌های مختلف عدالت را مورد اشاره قرار داد و با یادآوری این‌که برخی مناطق کشور عقب‌مانده‌تر از سایر نقاط هستند، تصریح کرد: مکران قادر است توانمندی طبقات و گروه‌های کم‌درآمدی که در سواحل دریای عمان قرار دارند را سامان دهد.

جهانگیری افزود: حق مردم منطقه مکران این است که از امکاناتی چون طبیعت، فرصت‌های بسیار خوب و نیروی جوان و تحصیلکرده‌ای که دارند بهره‌ ببرند.

او همچنین از طرح توسعه سواحل مکران به‌عنوان طرحی سنجیده برای «آمایش سرزمینی» یاد کرد و با یادآوری این‌که از قبل از انقلاب همواره موضوع آمایش سرزمینی مطرح شده، تصریح کرد: سواحل مکران می‌تواند یکی از نمادهای آمایش منطقه‌ای باشد.

جهانگیری با بیان این‌که قسمتی از جمعیت کشور می‌تواند به سواحل مکران گسیل شود، اظهار داشت: طرح جامع و خوبی برای این موضوع در نظر گرفته و پیش‌بینی شده که در آینده، بیش از یک‌میلیون نفر در این منطقه ساکن شوند، همچنین شهرهای مختلفی برای آن پیش‌بینی شده است. او افزود: چابهار و جاسک به‌عنوان دو نقطه استراتژیک انتخاب شد.

جهانگیری با دعوت از شرکت‌های سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی برای حضور در سواحل مکران تأکید کرد: این شرکت‌ها مورد حمایت جدی دولت ایران قرار خواهند گرفت. جهانگیری مهمترین اقدام راهبردی در ارتباط با جاسک را صادرات بخشی از نفت کشور به خارج از خلیج‌فارس اعلام کرد و افزود: خط انتقال نفت خام ایران به جاسک درحال اجراست. ضمن این‌که در آینده جاسک باید به راه‌آهن سراسری وصل شود.

معاون اول رئیس‌جمهوری از تهیه طرح‌های مختلف برای سواحل مکران خبر داد و تصریح کرد: قبل از این‌که فعالیت‌های اقتصادی در مکران انجام شود، پیوست‌های فرهنگی، اجتماعی و زیست‌محیطی آن انجام شده تا منجر به توسعه واقعی در این منطقه شود.

جهانگیری اقدام اصلی در ارتباط با سواحل مکران را ایجاد سازمان مناسب برای توسعه این سواحل عنوان کرد و با اشاره به زحمات نیروهای مسلح ازجمله وزارت دفاع و نیروی دریایی ارتش در این منطقه اظهار داشت: پیش‌بینی شده تا سازمانی برای توسعه سواحل مکران ایجاد شود و در دولت در حال بررسی آن هستیم. امیدواریم اساسنامه آن زودتر آماده شود.

او همچنین از تأمین منابع خارجی قابل توجه برای توسعه مکران خبر داد و اظهار داشت: با کشور چین به میزان سقف بالایی به توافق رسیدیم و با برخی بانک‌ها به میزان ١٠‌میلیارد دلار قرارداد بسته شد. با برخی دیگر از بانک‌ها بدون سقف، توافق کرده‌ایم. با روسیه هم بدون سقف به توافق رسیدیم و با کشور کره ٨‌میلیارد یورو توافق شده است. میزان توافق با ایتالیا نیز ٥‌میلیارد یورو است.

کم‌آبی، ابرچالش پیش روی ایران
جهانگیری در بخش دیگری از سخنان خود کم‌آبی را ابرچالش بزرگ اقتصاد ایران برشمرد و ادامه داد: مطالعات تاریخی نشان می‌دهد هر کشوری برای غلبه بر محدودیت‌های خود باید درک صحیحی از فرصت‌ها داشته باشد. علاوه بر این، نیاز به سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی در مقیاس ملی و بین‌المللی وجود دارد.

این عضو کابینه ایران را کشوری خشک توصیف کرد و با بیان این‌که آب یکی از محدودیت‌های جدی کشور است، خاطرنشان کرد: با وجود بارندگی‌های اخیر، هنوز کمتر از ٥٠‌درصد بارندگی‌های ‌سال گذشته را شاهد بوده‌ایم.او با بیان این‌که توسعه ایران باید با در نظر گرفتن موضوع کم‌آبی پیگیری شود، افزود: همچنین بدون توجه به مسائل زیست‌محیطی امکان پرداختن به توسعه کشور وجود ندارد.

نگاهی به ظرفیت‌های مکران
گفتنی است، مکران سرزمینی ساحلی در جنوب‌شرقی ایران و جنوب غربی پاکستان است که در طول خلیج عمان از رأس الکوه در باختر جاسک تا «لاس بلا » در جنوب خاوری ایالت بلوچستان پاکستان گسترده است. وجود منطقه آزاد تجاری - اقتصادی چابهار، سواحل مناسب، زمین و پس‌کرانه‌های مناسب در امتداد ساحل، وجود بسترهای عالی برای ترانزیت و کشتیرانی تجاری و وجود خلیج‌های کوچک (خورها) ازجمله قابلیت‌های این منطقه به‌شمار می‌آید.

یکی از مهمترین قابلیت‌های این منطقه، مجاورت آن با آب‌های آزاد بین‌المللی در سرتاسر مرز جنوبی، همسایگی مستقیم با کشورهای پاکستان و افغانستان و به‌طور غیرمستقیم با کشورهای آسیای مرکزی (از طریق ترکمنستان) است که یک راه غیرقابل چشم‌پوشی برای این کشورهای محصور در خشکی (به‌جز پاکستان) به دریاهای آزاد محسوب می‌شود.

استان سیستان‌وبلوچستان در مسیر دو کریدور از سه کریدور ترانزیتی بزرگ دنیا قرار دارد. این امر، منطقه مکران را به‌عنوان محور ترانزیتی طرح توسعه جنوب شرق مطرح می‌کند. در صورت راه‌اندازی محور ترانزیتی کشور که از بندر چابهار آغاز و با عبور از شهرهای استان سیستان‌وبلوچستان و خراسان‌جنوبی، رضوی و شمالی به کشورهای آسیای میانه ختم می‌شود، این منطقه محروم از فقر و محرومیت خارج خواهد شد و به سوی توسعه حرکت خواهد کرد.بندر چابهار یکی از چهارراه‌های اصلی کریدور جنوبی تجارت جهانی نیز محسوب می‌شود. این بندر به علت موقعیت راهبردی خود و دستیابی به آب‌‌های آزاد بین‌المللی، جایگاه ویژه‌ای در مبادلات بین ایران و سایر نقاط منطقه دارد.

چابهار نسبت به سایر نقاط ساحلی ایران، مزیت‌های خاص خود را دارد؛ آب‌های عمیق در خلیج چابهار، شرایط پهلوگیری کشتی‌های بزرگ و ایجاد تأسیسات بندری را فراهم می‌کند. این بندر مهمترین بندر تجاری خارج از حوضچه خلیج‌فارس است و از نظر سیاسی و راهبردی در مواقع جنگ و بحران‌های منطقه‌ای می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا کند. قرار گرفتن چابهار در یک خلیج، موقعیت بندری ایده‌آلی برای توسعه فیزیکی در آینده به آن می‌بخشد که بسیاری از بنادر دنیا از آن محرومند.