الیاس در محکمه!

فرارو- مسعود کرباسیان که از آغاز دولت دوم حسن روحانی عهده دار وزارت اقتصاد بود دیروز با رای نمایندگان از پاستورنشینان خداحافظی کرد. یکی از نمایندگان تاثیرگذار در عزل کرباسیان، الیاس حضرتی نماینده مردم تهران بود. این نماینده اصلاح‌طلب در حالی موافق استیضاح کرباسیان بود که فراکسیون امید مخالفت خود را با استیضاح اعلام کرده بود. با این حال او از عضویت در فراکسیون اصلاح‌طلبان مجلس نیز استعفا داد و در حمایت از استیضاح وزیر نطق غرّایی کرد.

حضرتی در حالی پشت تریبون مجلس قرار گرفت که نه تنها به قول خود بر ۳۰ سال رفاقت با مسعود کرباسیان چشم پوشی می‌کرد، بلکه همسویی حزبی‌اش با دیگر مسئولان دولت را نادیده گرفت. نماینده تهران که در نطقش مشت بر سکوی پیش روی خود می‌کوبید گفت: حق بود آقای رئیس‌جمهور، آقای جهانگیری، آقای نوبخت، آقای سیف و آقای نهاوندیان استیضاح می‌شدند، ولی ما مجبوریم وزیر اقتصاد را استیضاح کنیم، ما نامه دادیم که آقای رئیس‌جمهور تیم اقتصادی دولت را تغییر دهد، اما این کار را انجام نداد، شما باید به مردم پاسخ دهید، اگر مشکلات را نمی‌توانید حل کنید، حداقل با مردم هم‌نوا شوید.

جلسه دیروز تا زمانی که حضرتی پشت تریبون قرار نگرفته بود استیضاحی جدی به نظر نمی‌رسید. پیش از جلسه فراکسیون امید به عنوان فراکسیون حامی دولت با استیضاح مخالفت کرده بود. فراکسیون ولایی هم که در دیگر استیضاح‌های وزرای دولت روحانی نقش آفرینی کرده بود مخالفت خود را با استیضاح اعلام کرده بود. اما در نهایت مسعود کرباسیان در حالی برکنار شد که رفیق ۳۰ ساله اش موثرترین فرد در عزل او بود.

واکنش برخی رسانه‌های اصلاح‌طلب به رفتار الیاس حضرتی متفاوت بوده است. روزنامه سازندگی که سردبیرش مشاور رسانه‌ای رئیس جمهور است، برای اقدام دیروز حضرتی از عنوان "گل به خودی" استفاده کرد. در مقابل روزنامه اعتماد برای رفتار حضرتی که مدیرمسئول این روزنامه نیز هست تیتر "درستایش پارلمان" را انتخاب کرده است. برخی رسانه‌های اصلاح‌طلب مانند روزنامه شرق نیز در این باره موضع گیری نکرده‌اند.

در همین زمینه فرارو با سردبیر و مدیرمسئول روزنامه شرق تماس گرفت، اما هیچ یک از آن‌ها مایل نبودند در این موضع روزنامه خود درباره حضرتی اظهار نظر کنند. احمد غلامی سردبیر روزنامه گفت که مایل به گفتگو درباره مسائل سیاسی نیست و مطالبش را در ستون سرمقاله این روزنامه می‌نویسد. مدیرمسئول مهدی رحمانیان مدیرمسئول روزنامه شرق نیز گفت که در این باره نمی‌خواهد ترجیح می‌دهد اظهار نظر نکند.

 

سردبیر اعتماد: صدای مردم در مجلس انعکاس پیدا کرد
سیدعلی میرفتاح، سردبیر روزنامه اعتماد نیز درباره تیتر خود به فرارو توضیح می‌دهد: مهم نیست که شما موافق یا مخالف استیضاح باشید. مهم این است که پارلمان باید منعکس کننده صدای واقعی مردم باشد. دیروز هم مسعود پزشکیان که در مخالفت با استیضاح نطق کرد حرف مردم را منعکس کرد و هم الیاس حضرتی که در موافقت با استیضاح پشت تریبون قرار گرفت. آن‌ها در ظاهر، ۱۸۰ درجه از هم دور بودند، اما هردو حرف مردم را به گوش مسئولین عالی رتبه رساندند. این اتفاق به ندرت در مجلس رخ می‌دهد. از سوی دیگر دموکراسی بدون پایبندی به مرامنامه‌های حزبی پیش نمی‌رود. کار آقای حضرتی هم از این جهت درست بود که بدون آنکه کسی را در رودربایستی قرار دهد، از فراکسیون امید استعفا داد و راه فردی پیش گرفت.

این روزنامه نگار ادامه می‌دهد: روزنامه اعتماد همیشه یکی از جدی‌ترین حامیان دولت بوده است. این حمایت هم با دستور کسی نبوده بلکه بر مبنای تشخیص خود در وضعیت سیاسی کشور است. روزنامه اعتماد در هر دو انتخابات پشت سر روحانی قرار گرفت و نه تنها این انتخاب را رد نمی‌کند بلکه همچنان فکر می‌کند راه درستی را طی کرده است. اما این حمایت با انتقاد یا تذکر به دولت منافاتی ندارد. آقای حضرتی هم کلیت دولت را زیر سوال نبرد. ایشان مطالبات اقتصادی را که یک مطالبه عمومی بود مطرح کرد. بار‌ها به صورت انتقاد نرم، توصیه، نامه به رئیس جمهور و مسئولان اقتصاد تذکر داده شده است. این مطالبه حتی مطالبه رهبری نیز بوده است. ایشان هم از دولت توقع داشته اند که در عرصه اقتصادی قوی‌تر ظاهر شود. ما در یک جنگ واقعی اقتصادی قرار داریم و نمی‌توانیم با همان روش‌های قبلی پیش برویم. دولت باید موضع جدید بگیرد و ما نیز باید دولت را در این موضع حمایت کنیم. اگر دولت موانع قانونی یا سیاسی دارد باید موانع را برطرف کند.

میرفتاح می‌گوید: امروز با این شرایط سکه و ارز وضعیت ویژه‌ای دارد. دفاع من از آقای حضرتی به این خاطر نبود که او مدیر مسئول روزنامه‌ای است که در آن کار می‌کنم. بلکه او به عنوان یک نماینده مجلس که ما به او رای دادیم حرف درستی بر زبان آوردند و گفتند ما هنوز وارد تحریم‌های آبان ماه نشدیم که این شرایط را مشاهده می‌کنیم. دولت باید فرماندهی اقتصادی خود را تغییر دهد. شما اگر پای صحبت مسعود نیلی یا سعید لیلاز هم بنشینید می‌شنوید که دولت فرماندهی اقتصادی مشخصی ندارد. چرا آقای طیب‌نیا در دولت نماند؟ آقای کرباسیان هم که ایشان را یکی از بهترین مدیران می‌دانم در دفاعیات دیروز خود گفتند ما یک انسجام متناسب با شرایط فعلی در زمینه اقتصادی نداریم. به همین دلیل است که دولت باید تغییر رویه دهد. این تغییر رویه نه تنها با اصلاح طلبی و روح اصلاح طلبی منافات ندارد بلکه اصلا معنای اصلاح طلبی همین است.

 

عضو تحریریه سازندگی: کار حضرتی گل به خودی بود
فرارو همچنین سعی کرد نظر محمد قوچانی، سردبیر روزنامه سازندگی را نیز جویا شود. امکان این گفتگو فراهم نشد. اما اکبر منتجبی عضو تحریریه این روزنامه به فرارو گفت: آیا آقای حضرتی در بازی مخالفان دولت قرار نگرفته است؟ این روزنامه نگار می‌گوید: آقای حضرتی بهتر از هرکس دیگری می‌داند که دولت آقای روحانی در چه شرایطی قرار دارد. من به عنوان یک روزنامه نگار می‌دانم که دولت در چه تنگنا‌های سیاسی و اقتصادی قرار گرفته است. بخش کوچکی از حکومت از نظر اجرایی در دست خود دولت قرار دارد. ایران مثل کشور‌های دیگر نیست که دولت دست خیلی بازی داشته باشد و همه قوا زیر نظرش باشند. به نظر می‌رسد که آقای حضرتی با مجموعه حرف‌هایی که بیان کرد در پازل مخالفان دولت بازی کرد.

او درباره فرماندهی اقتصادی دولت نیز می‌گوید: از ابتدا در دولت دو نگاه وجود داشت. یک نگاه، نگاه اقتصادی آقای نیلی و جهانگیری بود. یک نگاه هم نگاه آقای نوبخت و نهاوندیان بود. همیشه نگاه نوبخت و نهاوندیان حاکم بوده و آقای نیلی نهایتا مشاور بوده و هستند. مگر یک مشاور چقدر می‌تواند تصمیم گیر باشد؟ مشاور نهایتا می‌تواند به رئیس جمهور یک نظر بدهد. رئیس جمهور هم می‌تواند آن را بپذیرد یا نپذیرد. اما آن کسی که در حوزه اقتصادی تصمیم گیری می‌کند بیش از همه رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی است که برنامه‌ها را می‌چیند.

منتجبی می‌گوید: نمی‌گویم آقای کرباسیان خوب یا بد بود. اما می‌گویم مجموعه اتفاقات و ناکارآمدی‌ها در حوزه اقتصادی در وزارت اقتصاد نبود، بلکه در جای دیگری است. این روزنامه نگار در واکنش به این سخن حضرتی که تنها کسی که مجلس می‌توانست یقه اش را بگیرد وزیر اقتصاد بود می‌گوید: درست است که نمایندگان رئیس سازمان برنامه را نمی‌توانند استیضاح کنند، اما دولت معاون پارلمانی دارد. امکانات مختلفی برای رساندن نظر مجلس به رئیس جمهور هست. نمایندگان درباره آقای نوبخت و بانک مرکزی کم صحبت نکرده اند. در روز‌های منتهی به برکناری سیف مجلس مکرر صحبت می‌کرد و همه هم می‌گفتند مشکلات آنجاست.

اوضاع فعلی حاصل سوء مدیریت دولت نیست
داریوش قنبری، فعال سیاسی اصلاح‌طلب به فرارو می‌گوید: اوضاع فعلی عرصه اقتصادی کشور ناشی از مدیریت دولت نیست که ما بخواهیم گناه را گردن دولت بیندازیم. اگر دولت سوء مدیریت داشت این سوء مدیریت باید در چهار سال اول خود را نشان می‌داد. اما دولت در چهار سال اول خود ارزش پول ملی را به خوبی تثبیت کرد، نرخ تورم تحت کنترل بود و افزایش شدید سطح عمومی قیمت‌ها را نداشتیم. همه این اتفاقات به یمن فضای مثبتی بود که به خاطر برجام شکل گرفت. اتفاقی که الان رخ داده و اقتصاد را تحت تاثیر خود قرار داده خروج یک جانبه آمریکا از برجام و خطراتی است که برای برجام پیش آمده است؛ بنابراین این اوضاع و شرایط به خاطر عملکرد دولت نبوده که بخواهیم دولت را زیر سوال ببریم. اگر دولت آقای روحانی در چهار سال اول برجام را به نتیجه نمی‌رساند، الان بیش از این شاهد کاهش ارزش پول ملی بودیم و هر دلار به بالای بیست هزار تومان بود و به ۳۰ هزار تومان هم رسیده بود.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب ادامه می‌دهد: مسائلی که اکنون در عرصه اقتصاد کشور پیش آمده است ناشی از عملکرد دولت نیست که بخواهیم دولت را زیر سوال ببریم. بلکه در سیاست و به ویژه در سیاست خارجی است. ما شاهد اقدامات کینه‌توزانه آمریکایی‌ها برای ضربه زدن به جمهوری اسلامی بوده ایم. آن‌ها از اینکه برجام باعث قدرتمندی ایران شده ناراحت بودند. به هرحال آمریکایی‌ها و دشمنان منطقه‌ای ایران از این وضعیت ناراحت و دنبال این بودند که برجام را با مشکل مواجه کنند که این اتفاق اکنون افتاده است. الان هم همه باید کمک کنند که دولت در عرصه سیاست خارجی بتواند این موضوع را مدیریت کند.

قنبری معتقد است: صرف تغییر یا استیضاح وزرا نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند بلکه به نوعی مشکلات را بیشتر از حالا خواهد کرد. شاید تغییر یک وزیر به خاطر فضایی که در افکار عمومی به وجود آمده خوشایند به نظر برسد، اما این تغییرات از نظر کارشناسی دردی را دوا نمی‌کند. وقتی اظهار نظری می‌تواند ارزش پول ملی را در عرض ۲۴ ساعت دگرگون کند یعنی اتفاقاتی که در عرصه اقتصادی می‌افتد در مسائل سیاسی ریشه دارد. انتظار می‌رود دوستان زوایای مختلف را ببینند، سهم دولت را نیز در اوضاع کنونی بررسی کنند و سپس راجع به دولت اظهار نظر کنند. اگر در شرایط فعلی دنبال مقصر هم باشیم نمی‌توانیم همه تقصیرات را بر گردن دولت بیندازیم. من فکر نمی‌کنم خود آقای حضرتی هم چنین برداشتی داشته باشد که ریشه همه مشکلات در مدیریت دولت است.