مردها بهم ایول‌الله می‌گویند!

شاید چند سال پیش اگر می‌شنیدیم که یک خانمی راننده است، برایمان عجیب بود! بالاخره بخشی از فرهنگ ما اعتقاد دارد که بعضی مشاغل مانند رانندگی یک فعالیت مردانه است، همین فرهنگ هم باعث شده که جوک‌های زیادی در مورد مدل رانندگی خانم‌ها ساخته شود. اما سال‌هاست که زن‌ها تلاش می‌کنند تا با این نگاه کلیشه‌ای مقابله کنند.

زن‌ها به مرور در مشاغل مختلف وارد شدند و چهره بسیاری از شغل‌ها را دگرگون کردند. به طور مثال امروز در اسنپ حدود ۳۰ هزار راننده زن مشغول به کار هستند؛ کسانی که پا به پای مردان فارغ از جنسیت، پوشش و حتی سن برای زندگی بهتر تلاش می‌کنند.

در حواشی اخیری که برای اسنپ پیش آمد بخشی از منتقدان را مدافعان حقوق زنان تشکیل می‌دادند، این در حالی است که با آمدن اسنپ فرصتی برای زنان فراهم شده است که بتوانند با نگاه کلیشه‌ای به نقش خود در جامعه مقابله کنند و بتوانند معیشت‌شان را تامین کنند. برای بررسی بیشتر این موضوع با مادر راننده‌ای مصاحبه کردیم که عاشق شغلش است و از هم‌صحبتی با مسافرانش لذت می‌برد.

چند سال دارید و چند وقت است که در اسنپ مشغول به کار هستید؟

۶۴ سال دارم و تقریبا دو سالی است که در اسنپ مشغول هستم.

قبل از این هم شاغل بودید؟ چه شد که به فکر رانندگی افتادید؟

اولین شغلم خیاطی بود، تا اینکه ده سال پیش همسرم فوت کرد، آن روزها خیلی ناراحت بودم. اوایل افسردگی گرفته بودم و اصلا دلم نمی‌خواست از خانه بیرون بروم. دیگر دست و دلم هم به خیاطی نمی‌رفت. بعد از مدتی تصمیم گرفتم تغییری ایجاد کنم و برای روحیه خودم هم که شده به کاری مشغول شوم. آژانسی نزدیکی خانه‌مان بود که مدیرش یک خانم بود با خودم گفتم حالا که یک خانم دیگر در این محیط هست من هم می‌توانم اینجا کار کنم. این بود که رفتم سراغ رانندگی و بعد از مدتی متوجه شدم که عاشق این کار هستم؛ چون رانندگی را خیلی دوست دارم و از هم‌صحبتی با مردم لذت می‌برم.

چه شد که سراغ اسنپ رفتید؟

راستش اولین بار در آژانس بودم که صحبت اپلیکیشن‌هایی به میان آمد که مردم به وسیله آنها ماشین می‌گرفتند. اول با خودم فکر کردم این سیستم امن نیست چه طور ممکن است بدون اینکه اسم و مقصد مسافر در دفتری ثبت شود دنبالش برویم. اما مدتی که گذشت از این و آن تعریف اسنپ را شنیدم. اینکه شما می‌توانید (با خنده) خانم خودتان باشید و کسی بالای سرتان نباشد خیلی خوب است! همین شد که با خودم گفتم شاید بد نباشد این مدلش را هم امتحان کنم.

کار کردن با اپلیکیشن برایتان سخت نبود؟

اوایل چرا، اما خوب من شهر را خیلی خوب می‌شناسم و همین کمکم کرد تا سریع‌تر بتوانم با اسنپ ارتباط برقرار کنم.

برخورد مسافرها با یک راننده خانم چگونه است؟

خدا را شکر برخوردها خیلی خوب است. مردها اکثرا بهم ایول الله می‌گویند! یا می‌گویند دمت گرم چه جنمی داری! همین برخوردها آدم را شارژ می‌کند. خانم‌ها هم از اینکه یک زن دنبالشان برود استقبال می‌کنند. هر وقت یک خانم سوار ماشین می‌شود و می‌گوید الهی شکر که یک خانم دنبال من آمده تمام خستگی‌ام در می‌رود. خیلی وقت‌ها در طول مسیر با خانم‌ها درد و دل می‌کنیم، از تجربیاتم در زندگی برایشان می‌گویم و خلاصه تا به مقصد برسیم از هر دری با هم حرف می‌زنیم. بعضی مسافرها از گرفتاری‌هایشان برایم می‌گویند من هم تا حدی که تجربه داشته باشم جوابشان را می‌دهم.

یعنی تا حالا با کسی به مشکل برنخوردید؟

من معتقد به پوشش کامل هستم، در طول این ۲ سال شاید بگویم ۳ یا ۴ نفر با من برخورد خوبی نداشتند که آنها هم وقتی برخورد آرام من را دیدند نظرشان تغییر کرد.

نظر خانواده شما در مورد رانندگی چیست؟ آیا اصلا اطلاعی از کارتان دارند؟

بچه‌هایم می‌دانند که من در اسنپ کار می‌کنم و خوشحال هم هستند. به نظر من هیچ چیزی بدتر از بی‌کاری نیست اگر در خانه تنها بمانید در و دیوار انگار به آدم فشار می‌آورند. آنها هم از اینکه می‌بینند مادرشان راضی است خوشحالند. اما دوست ندارم فامیل‌مان بدانند که راننده هستم. در واقع فرهنگ ما در این حد نیست که مردم راحت قبول کنند کار عیب نیست. ممکن است هزار جور حرف پشت سرم در بیاورند.

درآمدتان چه طور است؟ کفاف زندگی را می‌دهد؟

من از آن راننده‌هایی نیستم که اگر یک درخواست سفر ۵ هزار تومانی برایم بیاید قبول نکنم همیشه همه درخواست‌ها را قبول می‌کنم. با خودم می‌گویم شاید روزی من، جایی باشد که این مسافر را پیاده می‌کنم و شاید به همین دلیل است که خدا همیشه به روزی من برکت می‌دهد. درآمدم هم در کل خوب است و راضی هستم.

اینکه می‌گویند درآمد خانم‌ها در اسنپ کمتر است درست است؟

نه، این طور نیست. من خودم در صفحه تسویه حساب که مقایسه می‌کنم می‌بینم در نهایت بین سفرهای اسنپ رُز با اکو تفاوتی نیست. اتفاقا مسافرها هم از من این سئوال را می‌کنند. به نظرم اسنپ یک طرح تشویقی برای اسنپ رُز در نظر گرفته که هزینه را به مسافر کمتر اعلام می‌کند اما مابه‌تفاوت آن را به ما می‌پردازد.

با وجود سختی‌هایی که این کار دارد اگر به گذشته برگردید باز هم سراغ این کار می‌روید؟ یا ترجیح می‌دهید خیاطی را ادامه دهید؟

همان طور که گفتم عاشق کارم هستم، واقعا روزی که رانندگی نمی‌کنم احساس خلا دارم. من علاوه بر اینکه از صبح تا شب با افراد زیادی در ارتباطم هر روز به نوعی تهرانگردی هم می‌کنم و این خودش برایم جذابیت دارد. اگر شما عاشق کاری باشید که انجام می‌دهید از سختی‌هایش هم لذت می‌برید. به همین دلیل است که ترافیک و گرمای هوا تاثیری در روحیه من ندارد. 

*برای حفظ هویت شخصیت این گزارش از ذکر نام او خودداری شده است.