رقابت ناعادلانه افزایش حقوق و هزینه‌های زندگی

اگرچه حقوق کارگران در سال جاری نسبت به سال ۹۷ با رشد ۸۲ درصدی مواجه بوده، اما آیا درصد تغییرات هزینه‌های زندگی شامل خوراک، پوشاک، مسکن، درمان، آموزش و... هم متناسب با تغییرات نرخ پایه حقوق کارگران دستخوش تغییر و تحول شده است؟ نگاهی به تغییر قیمت‌ها در برخی اقلام خوراکی و کالا‌های سرمایه‌ای عمق فاجعه را نشان می‌دهد.

شرق در ادامه نوشت: بیم آن می‎رود کارگرانی که به دلیل افزایش قیمت گوشت، حبوبات را در سبد غذایی خود جایگزین کرده بودند، با افزایش بیش از صددرصدی بهای حبوبات، دیگر قادر نباشند از این محصول در غذای خود استفاده کنند. با وجود افزایش صددرصدی نرخ لبنیات و حبوبات، بهای سیب‌زمینی در سه سال نه‌تنها رشد نداشته بلکه کاهش هم یافته و طبیعی است که مصرف این محصول در سبد خانوار افزایش یابد.

احسان سلطانی کارشناس اقتصادی نیز بر این باور است که درآمد مردم نه‌تنها از مخارج اولیه زندگی مانند غذا و مایحتاج روزمره عقب مانده که فاصله عمیقی با توان خرید دارایی‌ها دارد. به اعتقاد او در شرایطی که دولت افزایش هزینه مسکن را ۸۸ درصد اعلام می‌کند، قیمت مسکن ۴۵۰ درصد بالا رفته است.

سال ۹۷، همان سالی که در فروردین‌ماه دولت نرخ دلار را چهارهزارو ۲۰۰ تومان اعلام کرد و این سیاست علاوه بر جهش ارزی، چهارنرخی‌شدن ارز را هم به دنبال داشت، پایه حقوق یک کارگر متأهل با دو فرزند یک‌میلیون‌و ۴۸۳ هزارو ۵۲۱ تومان اعلام شده بود که در سال جاری این رقم با ۸۲ درصد رشد نسبت به دو سال پیش از آن به دومیلیون‌و ۷۰۲ هزارو ۵۲۱ تومان رسیده است. اما آیا قیمت دیگر نیاز‌های زندگی هم متناسب با افزایش حقوق کارگران بالا و پایین می‌شود؟ پاسخ مشخص است.

به‌تدریج با تنگ‌ترشدن حلقه تحریم‌ها و فشار خارجی، نرخ کالا‌های سرمایه‌ای با سرعت نور پله‌های ترقی را طی کردند؛ در‌حالی‌که حقوق کارگران تاب‌و‌توان رقابت با این حریف قدرتمند را نداشت. در این مدت قیمت کالا‌های سرمایه‌ای، هزینه‌های درمان و بسیاری از اقلام غذایی متناسب با افزایش حقوق کارگران رشد نکرد.

البته اخیرا محمد شریعتمداری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مصاحبه‌ای اعلام کرده است که حقوق بازنشستگان کشوری در پایان مهرماه اصلاح می‌شود و از خالص دریافت دومیلیون‌و ۴۰۰ هزار تومان به بالای چهار‌میلیون تومان خواهد رسید، اما آیا این عدد هم می‌تواند پاسخ‌گوی هزینه‌های سرسام‌آور زندگی باشد؟

صعود نرخ طلا، سکه و خودرو

رشد قیمت طلا و سکه به‌عنوان کالا‌های سرمایه‌ای در ایران از سال ۹۷ تاکنون خیره‌کننده بوده و این تغییرات به‌طور مستقیم بر زندگی مردم تأثیر گذاشته است. در نیمه مهرماه سال ۹۷، قیمت هر سکه طرح قدیم سه‌میلیون‌و ۵۰۰ هزار تومان بود که با حدود ۳۰۹ درصد رشد به ۱۴‌میلیون‌و ۳۰۰ هزار تومان در دومین هفته مهرماه سال جاری رسیده است. نرخ هر دلار آمریکا هم که همه چیز حتی غذای دام و طیور بر اساس تغییرات آن قیمت می‌خورد، از ۱۹ هزار تومان در هفته دوم مهر ۹۷ به ۳۰ هزار تومان رسیده است و در این مدت افزایش ۵۸ درصدی را تجربه می‌کند.

خودرو دیگر کالای سرمایه‌ای است که رشد چشمگیری داشته است. بر اساس قیمت‌های درج‌شده در سایت اتحادیه نمایشگاه‌ها و فروشگاه‌های خودروی تهران پژو ۴۰۵ SLX با ۲۵۶ درصد رشد از ۳۴.۳ میلیون تومان در اردیبهشت ۹۷ به ۱۲۲ میلیون تومان رسیده است.

پژو ۲۰۶ تیپ دو هم در همین مدت با ۲۲۵ درصد رشد از ۳۶ میلیون تومان به ۱۱۷ میلیون تومان رسیده است. سمند دوگانه‌سوز با ۲۷۰ درصد رشد قیمت از ۳۶.۵ به ۱۳۵ میلیون تومان رسیده است. پراید ۱۳۱ که ۲۲.۱ میلیون تومان قیمت داشت با ۱۹۲ درصد رشد ۶۴.۵ میلیون تومان قیمت خورد و تیبا SX و پژو ۲۰۸ نیز در اردیبهشت امسال نسبت به اردیبهشت سال ۹۷ به ترتیب با ۲۳۵ و ۲۶۰ درصد رشد از دسترس خانوار ایرانی دور شده‌اند.

رشد چندبرابری قیمت‌ها

کالا‌های سرمایه‌ای اگرچه مستقیم بر سفره مردم اثر نمی‌گذارند، اما به‌طور قطع بر تصور جامعه از تورم اثر مستقیم دارند، اما فقط نرخ کالا‌های سرمایه‌ای نیست که در بیشتر موارد با افزایش چندصد درصدی مواجه شده است.

بررسی قیمت خرده‌فروشی کالا‌ها نشان می‌دهد که برخی انواع حبوبات مثل عدس و لوبیا چیتی رشد بیش از صددرصدی را تجربه کرده‌اند و بیم آن می‌رود مردمی که به دلیل گرانی گوشت حبوبات را به سبد غذایی خود افزوده بودند، دیگر قادر نباشند از این محصولات استفاده کنند. این در حالی است که در سه سال گذشته نرخ سیب‌زمینی نه‌تنها افزایش نیافته بلکه با رشد منفی دودرصدی مواجه بوده است.

احسان سلطانی، کارشناس اقتصادی نیز در کانال تلگرامی خود نوشت: «درآمد مردم نه‌تنها از مخارج اولیه زندگی مانند غذا و مایحتاج روزمره عقب مانده که فاصله عمیقی با توان خرید دارایی‌ها دارد. در شرایطی دولت افزایش هزینه مسکن را ۸۸ درصد اعلام می‌کند که قیمت مسکن ۴۵۰ درصد بالا رفته است. در این مدت قیمت مبلمان و لوازم خانگی ۵۰۰ درصد افزایش یافته که در محاسبه نرخ تورم ۲۵۵ درصد و قیمت پوشاک و کفش ۳۰۰ درصد افزایش یافته که در محاسبه نرخ تورم ۱۵۰ درصد در نظر گرفته شده است. با وجود افزایش حداقل ۴۰۰درصدی قیمت خودرو و تعمیرات آن، رشد هزینه حمل‌ونقل ۲۰۹ درصد و با وجود افزایش ۵۰۰درصدی قیمت موبایل، رشد هزینه ارتباطات ۶۷ درصد اعلام شده است».