پشت درگیری‌های آمریکا در سوریه چیست؟

فرارو- تشدید تنش‌ها در سوریه پس از چندین ماه آرامش و در بحبوحه مذاکرات سازنده در حال انجام برای احیای برجام، صورت می‌گیرد.

به گزارش فرارو به نقل از الجزیره، درگیری‌های سه روزه جداگانه هفته جاری نیرو‌های نظامی امریکایی در سوریه درست در زمانی صورت گرفته که مذاکرات غیر مستقیم ایران و امریکا برای نجات برجام وارد مرحله‌ای می‌شود که صحنه نهایی به نظر می‌رسد.

«جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا روز پنجشنبه با بیان این که حملات آمریکا به کشته شدن چهار جنگجو در شرق سوریه منجر شد افزود: «اقدام واشنگتن با هدف محافظت از نیروهایش در برابر حملات گروه‌های مسلح مورد حمایت ایران در منطقه صورت گرفته است». بایدن در بیانیه‌ای خود خطاب به کنگره آمریکا در مورد تصمیمش برای اقدام نظامی افزود: «حملات را در تاریخ ۲۳ آگوست برای محافظت و دفاع از ایمنی پرسنل‌مان هدایت کردم. هم چنین، هدف این حمله بازداشتن ایران و گروه‌های شبه نظامی تحت حمایت آن کشور از انجام حمایت یا حمایت از حملات بیش‌تر به پرسنل و تأسیسات ایالات متحده بود».

ایران این موضوع را که گروه‌های هدف قرار گرفته از سوی آن کشور حمایت می‌شوند را رد کرده است. ایران هم چنین این مورد را تکذیب کرده که اهداف مورد حمله قرار گرفته با آن کشور مرتبط بوده‌اند و خواستار خروج نیرو‌های آمریکایی از سوریه شده است. بایدن گفته که این حملات یک مرکز مورد استفاده توسط آن گروه‌ها برای ذخیره‌سازی لجستیک و مهمات را هدف قرار داده و پاسخی به حملات صورت گرفته از سوی شبه نظامیان علیه آمریکا و متحدان‌اش در منطقه بوده است.

بر اساس اعلام فرماندهی مرکزی ایالات متحده سه سرباز آمریکایی نیز در روز چهارشنبه، هنگامی که گروه‌های مسلح حملات موشکی را به دو پایگاه نظامی در شمال شرق سوریه انجام دادند، زخمی شدند. در بیانیه فرماندهی مرکزی ذکر شده که نیرو‌های آمریکایی در پاسخ به این اقدام چهار جنگجوی مظنون را کشتند.

«ژان لوپ سامان» پژوهشگر ارشد در موسسه خاورمیانه در سنگاپور می‌گوید که حملات اخیر ایالات متحده به جای تشدید تنش نظامی، شبیه مبادله آتشی تلافی جویانه به نظر می‌رسد.

او در این باره به «الجزیره» می‌گوید: «اگر اظهارنظر دولت آمریکا را بپذیریم به نظر نمی‌رسد که اقدام کنونی باعث تشدید وضعیت شود بلکه به نوعی وضع موجود را بین دو طرف به نوعی احیا می‌کند. من فکر نمی‌کنم ایده مرتبط ساختن تحولات سوریه با مذاکرات هسته‌ای در حال انجام باشد. در واقع، احتمالاً برعکس است. اقدام اخیر آمریکا به ما یادآوری می‌کند که توافق هسته‌ای در معرض خطر، همه مسائل روی میز را حل نمی‌کند، زیرا در سال ۲۰۱۵ میلادی نیز شاهد بودیم که توافق هسته‌ای تأثیری بر سایر مسائل منطقه‌ای نداشت».

تشدید تنش بین دو طرف ممکن است مذاکرات برای نجات توافق هسته‌ای بین قدرت‌های مهم جهانی به رهبری آمریکا و ایران را تهدید کند. مذاکرات برای احیای توافق هسته‌ای در ماه اخیر بیش از چهار سال پس از خروج یکجانبه ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا از توافق که هدف آن جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای در ازای لغو تحریم‌ها علیه آن کشور بوده جریان داشته است. طرفین در حال مبادله اصلاحاتی در مورد آنچه «متن نهایی» توافق در محدوده مذاکرات نامیده می‌شود بوده‌اند.

سیاست داخلی امریکا

«محمد مرندی» استاد دانشگاه تهران معتقد است که تشدید تنش اخیر میان مقام‌های ایرانی ناشی از سیاست داخلی آمریکا در آستانه نظرسنجی‌هایی مرتبط با انتخابات میان دوره‌ای در آن کشور قلمداد می‌شود.

مرندی به «الجزیره» می‌گوید: «بایدن می‌خواهد پیش از انتخابات آتی (میان دوره‌ای) به عنوان یک رهبر قدرتمند در مقابل طبقه نخبگان سیاسی و مردم آمریکا دیده شود، زیرا اکنون به حصول توافق هسته‌ای نزدیک شده‌ایم». مرندی اشاره می‌کند که نیرو‌های مورد حمایت ایران در سوریه با موافقت دولت دمشق برای مبارزه با داعش در آن کشور حضور یافته اند.

مرندی می‌افزاید: «به نظر می‌رسد» حملات غیر قانونی آمریکا «با این محاسبه صورت گرفته که خسارت گزارش شده ناشی از آن محدود بوده و بنابراین، تاثیری بر مذاکرات جاری هسته‌ای با ایران ندارد. نیرو‌های امریکایی مراقب هستند که هزینه و خسارات را افزایش ندهند که این امر نیز نشان می‌دهد اقدامات اخیر بیش‌تر به سیاست داخلی امریکا مربوط می‌شود و نه به مسائل منطقه‌ای».

انتخابات میان دوره‌ای ۲۰۲۲ میلادی ایالات متحده در تاریخ ۸ نوامبر برگزار می‌شود. نامزد‌ها برای ۴۳۵ کرسی مجلس نمایندگان و ۳۵ کرسی از ۱۰۰ کرسی سنا با یکدیگر رقابت خواهند کرد.