نشانه‌های جنگ هسته‌ای ظاهر می‌شوند!

نزدیک به ده ماه از تهاجم روسیه به خاک اوکراین می‌گذرد و رفته رفته به اولین سالگرد این جنگ نزدیک می‌شویم. مهمترین اتفاق سال ۲۰۲۲ که بزرگ‌ترین حمله نظامی متعارف به خاک اروپا از زمان جنگ جهانی دوم به شمار می‌رود تأثیرات چشمگیری را بر تحولات بین المللی گذاشته و کشور‌ها را وارد صف بندی‌های جدیدی کرده است. دو کشور درگیر نیز در این مدت متحمل خسارات فراوانی شده اند.

به گزارش خبرآنلاین؛ زیرساخت‌های از بین رفته اوکراین و تلفات نظامی شدید در پی حملات روسیه، گور‌های دسته جمعی در ایزیوم، سیل مهاجرت و ... به خوبی نشان می‌دهد که چه چیزی بر سر اوکراین آمده است. در آن سو روسیه‌ای وجود دارد که با وجود شرایط دشوار و خسارات‌های تحمیل شده نظامی، طرح صلح مناسبی را از جانب غرب برای پایان دادن به بحران نمی‌بیند و به دنبال کسب پیروزی در این جنگ به هر قیمتی است.

وجود چنین فضای تنش آمیزی دورنمایی از یک وضعیت خطرناک را تداعی می‌کند. یعنی فضایی که در آن روسیه و ناتو به همراه کشور‌های غربی از مسیر گفتگو و ترسیم توافق عادلانه برای حل بحران دوره شده و در عوض طرف‌ها وارد روندی می‌شوند که مسیر خطرناک و ویران کننده جنگ هسته‌ای و چه بسا جنگ جهانی سوم از آن استنباط می‌شود. شاید چنین سناریویی به دور از واقعیت و یا در حد بلوف ارزیابی شود و روایت غالب موجود در این مورد برجسته‌تر باشد که از مهمترین آن می‌توان به ماهیت بازدارندگی تسلیحات هسته‌ای و دیگری آگاه بودن کشور‌ها نسبت به هزینه و فایده استفاده آن اشاره کرد.

اما تحولات چند هفته اخیر نشان می‌دهد که سطح تنش‌های غرب و روسیه در حال افزایش است. ارسال ۱۰ فروند تانک چلنجر ۲ MBT از جانب انگلیس و همچنین ارسال تانک‌های لئوپارد از جانب لهستان به اوکراین از جمله اقدامات حمایتی کشور‌های اروپایی از کی یف است. پس از سفر ولودیمیر زلنسکی به آمریکا به نظر می‌رسد که حمایت‌های نظامی به اوکراین سرعت بیشتری گرفته است. بایدن در این سفر به رئیس جمهور اوکراین اطمینان داد که بیش از ۵۰ کشور به ارائه ۲ هزار دستگاه تانک و خودروی زرهی و ۵۰ سامانه موشکی برای حمایت از اوکراین و تقویت موقعیت این کشور متعهد شده‌اند و ۲ میلیارد دلار به صورت مستقیم به اوکراین کمک خواهیم کرد.

واشنگتن همچنین با ابراز تمایل برای ارسال سامانه پاتریوت به اوکراین، خط قرمز‌های جدیدی را رد کرد و عین حال به دنبال کمک نظامی به کی یف برای حمله به شبه جزیره کریمه است. پنتاگون نیز در حال بهره‌برداری از انبار بزرگ، اما کمتر شناخته شده مهمات آمریکایی در سرزمین‌های اشغالی است تا به نیاز شدید اوکراین به گلوله‌های توپ در جنگ با روسیه کمک کند. بیانیه اخیر ناتو و کشور‌های اروپایی نیز حاکی از افزایش کمک‌های نظامی است.

در همین حال کمیسیون اروپا اعلام کرد که اولین ذخیره استراتژیک تجهیزات و تدارکات را که در دسترس هر عضو اتحادیه اروپا در پاسخ به حوادث شیمیایی یا هسته‌ای احتمالی باشد، ایجاد خواهد کرد. این انبار در فنلاند و در دسترس کشور‌های بالتیک قرار خواهد گرفت. این در حالیست که فرانسه نیز در تلاش برای ارسال خودرو‌های جنگی پیاده نظام AMX-۱۰ RC به خاک اوکراین است.

روسیه که پیش‌تر موشک‌های بالستیک خود را به سمت انگلیس نشانه گرفته بود بار‌ها نسبت به عواقب این کمک‌ها هشدار داده و پالس‌هایی را به طرف‌های غربی در خصوص استفاده از سلاح هسته‌ای ارسال کرده است. روسیه در تازه‌ترین اقدام نخستین مجموعه از پهپاد‌های زیردریایی پوزیدون را با توانایی هسته‌ای تولید کرده که به زودی در زیردریایی هسته‌ای بولگورود نصب و به کار گرفته خواهد شد. دیمیتری مدودف رئیس شورای امنیت ملی روسیه که بار‌ها تهدید به حمله هسته‌ای کرده است از غربی‌ها خواسته تا برنامه تسلیم اوکراین را بچینند. روسیه معتقد است که اگر تضمین‌های امنیتی مناسب را به دست نیاورد، جهان در آستانه جنگ جهانی سوم و یک فاجعه هسته‌ای قرار خواهد گرفت.

در آن سو اولاف شولتس صدراعظم آلمان می‌گوید تنها راه پایان جنگ شکست روسیه است. ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه که درصدد پایان دادن به ۲۱ معاهده با شورای اروپاست می‌گوید که پیروزی مسکو حتمی است و برای نئونازی خطاب کردن رژیم کی یف دلایل مختلفی دارد. رهبر روسیه پس از برکناری سرگئی سورویکین ژنرال پر سر و صدا و به اصطلاح آخرالزمانی، حالا روی والری گراسیموف فرماندهی جدید عملیات نظامی در اوکراین حساب ویژه‌ای باز کرده است.

درگیری طولانی بین روسیه و اوکراین تبدیل به مهمترین چالش استراتژیک و جدی‌ترین تردید پیش روی جهان شده و بن‌بست زمستانی بیشتر به آتش زیرخاکستر شباهت دارد. از منظر غرب و روسیه شکست هر یک از طرفین سرآغاز اتفاقی هولناک همچون جنگ جهانی سوم و یا حمله هسته‌ای است. این همان وضعیتی است که به مراتب از بحران موشکی کوبا در ۱۹۶۲ خطرناک‌تر جلوه می‌دهد. نقطه امیدبخش حل بحران جایی است که طرف‌های درگیر با احساس عدم امکان پیروزی به سمت مذاکرات صلح حرکت کنند. اما مشخص نیست تا زمان رسیدن به این مرحله چه خسارات و هزینه‌هایی در انتظار خواهند بود.