تحرکات عربستان در منطقه درباره سوریه

روزنامه واشنگتن‌پست نوشته است: «حرکت ناگهانی عربستان به سمت سوریه، جدیدترین تلاش ریاض برای اصلاح رقابت منطقه‌ای طولانی‌مدت در منطقه است. ریاض در چند هفته گذشته اقدامات محسوسی داشته و روابط خود را با ایران از سر گرفت و به مذاکرات در یمن سرعت بخشید، درحالی‌که پیش از این همراه با همپیمانان خود جنگ شدید و طولانی را علیه نیرو‌های جنبش انصارالله آغاز کرده بود».

به گزارش هم میهن، واشنگتن‌پست در ادامه نوشت: «شایعه‌ها درباره همگرایی عربستان با سوریه در سال ۲۰۱۸ زمانی که امارات و بحرین روابط خود را با دمشق از سرگرفتند، آغاز شدند و این هفته با سفر فیصل‌المقداد، وزیر خارجه سوریه به جده پیشرفت چشمگیری در این زمینه حاصل شد. این اولین سفر یک دیپلمات برجسته سوری به عربستان از زمان قطع روابط دیپلماتیک دو کشور در سال ۲۰۱۲ بود.»

برخی تحلیلگران می‌گویند، اقدامات دیپلماتیک عربستان می‌تواند موجب ایجاد دوباره پویایی در منطقه شود، زیرا پس از چند سال جنگ نیابتی، به نظر می‌رسد که عربستان سعی دارد آرامش را در خارج برقرار کند تا تمرکز خود را بر اصلاحات در داخل معطوف کند. واشنگتن‌پست به نقل از اندرو لیبر، استادیار دانشگاه تولین و کارشناس سیاست عربستان نوشت، عربستانی‌ها می‌دانند چه‌بسا تمرکز بر دیپلماسی از نیاز به قدرت‌نمایی به شکل مداخله نظامی بهتر است. لیبر معتقد است، «به نظر می‌رسد تغییرات اجتماعی و طرح‌های بزرگ اقتصادی، موثرترین راه برای کسب اعتبار بین‌المللی است که ریاض آرزوی آن را دارد.»

واشنگتن‌پست در ادامه نوشت، اینکه عربستان هدایت تلاش‌ها برای بازگرداندن سوریه به جمع کشور‌های عربی را برعهده بگیرد، در گذشته غیرممکن به نظر می‌رسید چراکه ریاض تا سال‌ها به گروه‌های شورشی ضددولت بشار اسد سلاح می‌داد. پس از ۱۲ سال جنگ، بشار اسد توانست به لطف حمایت نظامی روسیه و ایران، کنترل خود بر حاکمیت را تقویت کند.

این کارشناس سیاست عربستان در ادامه گفت: «رویکرد عربستان بر این اساس است که زمان آن رسیده تا امتیاز‌هایی از جمله درمورد این درگیری‌های منطقه‌ای بدهد تا ریاض مسائل مهمتری همانند طرح‌های توسعه اقتصادی و رویکرد ۲۰۳۰ را پیش ببرد.»

کمتر از یک هفته پس از دیدار وزرای خارجه عربستان و ایران در پکن برای بررسی آخرین جزئیات مربوط به توافق عادی‌سازی، یک هیئت سعودی برای مذاکره با حوثی‌ها وارد صنعاء، پایتخت یمن شد.

لیبر به واشنگتن‌پست گفت، معاملات با سوریه، ایران و حوثی‌ها در داخل عربستان به‌عنوان یک اقدام هوشمندانه و خردمندانه مطرح می‌شود. برخی تحلیلگران معتقدند، کاهش چشمگیر توجه آمریکا به خاورمیانه نقش مهمی در این قرارداد‌های آشتی ایفا می‌کند.

محمد الیحیی، از مسئولان برجسته موسسه هادسون و نیز از نیرو‌های مرکز هاروارد بیلفر می‌گوید: «توافق با ایران به معنای این نیست که عربستانی‌ها به شکلی ناگهانی به ایران اعتماد کرده باشند، اما در نبود نقش‌آفرینی آمریکا در منطقه، آن‌ها برای ایجاد یک آشتی قابل اجرا تلاش می‌کنند.» ریاض چهارشنبه از فیصل‌المقداد، وزیر خارجه سوریه برای انجام مذاکراتی در یک سفر تاریخی دعوت کرد که در جریان آن درباره بازگشایی سفارتخانه‌های دو کشور در آینده‌ای نزدیک توافق شد. یک مسئول آگاه از این روند به خبرگزاری رویترز عربی گفت، اردن پیش از نشست روز جمعه برای بررسی بازگشت سوریه به اتحادیه عرب اعلام کرد که طرح صلح عربی مشترکی را پیش می‌برد که می‌تواند به پیامد‌های ویرانگر درگیری مستمر سوریه در طول ۱۰ سال اخیر پایان دهد.