خودزنی در بورس

شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در حالی طی دو روز معاملاتی هفته جاری بیش از ۴/ ۲ درصد ریزش داشت که کارشناسان بازار سرمایه امیدوار بودند در این هفته از شدت منفی‌‌‌های بازار سرمایه کاسته شود. پمپاژ اخبار منفی از سوی دولت و نهادهای مختلف به بازار سرمایه همچنان ادامه دارد، روز گذشته نیز یک خبر منفی و البته مبهم منتشر شد که از احضار مدیران عامل پنج شرکت بزرگ محصولات پلیمری و پتروشیمی -که حدود ۸۵‌درصد نیاز کشور به این محصولات را تامین می‌کنند- به تعزیرات حکومتی خبر می‌‌‌داد.

به گزارش دنیای اقتصاد، این در حالی است که اثر منفی خبر افزایش نرخ گاز خوراک پتروشیمی‌‌‌ها و پالایشگاهی‌‌‌ها و همچنین افشای نامه ۱۷ اردیبهشت ماه در این خصوص هنوز در بازار سرمایه به اتمام نرسیده و وضعیت نرخ خوراک ثابت نشده است. وضعیت بازار سرمایه در حال حاضر بحرانی است و این بحران برآیند سیاست‌‌‌هایی است که از اردیبهشت ماه توسط نهادهای مختلف و در راس آنها دولت اتخاذ شده است و در حالی که دورنمای بنیادی و تکنیکال بازار سرمایه وضعیت مثبتی را نشان می‌دهد، سهام اغلب شرکت‌ها ارزنده هستند و گزارش‌های عملکرد سه‌ماهه در حال انتشار شرکت‌های بورسی نیز وضعیت خوبی را نشان می‌دهد ریزش شاخص ادامه‌دار است.

تشدید روند منفی در بازار سرمایه به وسیله تصمیمات دولتی با یادآوری این نکته که ۹۰‌درصد بورس ایران را شرکت‌های دولتی و شبه‌‌‌دولتی تشکیل داده و سهامداران اصلی این بازار صندوق بازنشستگی است به نظر یک خودزنی می‌رسد و سهامدار خرد وقتی که چنین شرایطی را شاهد است فرار را بر قرار ترجیح می‌دهد و نمی‌توان بر او خرده‌‌‌ای گرفت. نماگر اصلی بورس اوراق بهادار تهران در حالی دیروز عدد دو میلیون و ۲۱‌هزار واحد را نشان می‌‌‌داد که ارزش پرتفوی سهامداران خرد به گواه تحلیلگران بورسی ریزش بیشتری را تجربه کرده است.

در روز گذشته مجموعا مبلغ ۹۷۶ میلیارد تومان خروج حقیقی (سهام + حق‌تقدم + صندوق‌های قابل معامله سهامی) از بازار سرمایه به ثبت رسید و این در حالی بود که ۸۶‌درصد فروش‌ها توسط حقیقی‌ها و ۱۴‌درصد توسط حقوقی‌ها انجام شد. برخی از کارشناسان بازار سرمایه ادامه پرقدرت روند منفی در بازار سرمایه و خروج شدید نقدینگی از این بازار را بحرانی قلمداد کرده و معتقدند بورس نیازمند مداخله برای کاهش شدت ریزش شاخص و بازگشت تعادل است. با توجه به سهم اندک حقوقی‌‌‌ها در خریدهای این روزها انتظار نمی‌رود این حمایت از این بخش انجام شود و به نظر هلدینگ‌‌‌ها باید برای حمایت از سهام خود پای کار بیایند.

بیش‌واکنشی بازار سرمایه

محمد خبری‌زاد، تحلیلگر بازار سرمایه درخصوص وضعیت بورس گفت: در حال‌حاضر بازار دچار بیش‌واکنشی شده است و نشانه‌هایی که از سیاستگذار به بازار سرمایه می‌رسد سرمایه‌گذار را نگران کرده و با وجود اینکه وضعیت سود سهام و همچنین دورنمای تکنیکال و بنیادی بازار مثبت است سهامداران در حال خروج از بازار هستند و به نظر حق هم دارند. وی ادامه داد: رفتار سیاستگذار و دولت برای سرمایه‌گذار نگران‌کننده است و دولت نیز در فضای بازار سرمایه خودزنی می‌کند. سیاست‌هایی که دولت و سایر نهادها تعیین کرده و اعمال می‌کنند رسم یک مدل خودزنی است، چرا که ۹۰‌درصد بورس ایران دولتی و شبه‌دولتی است و سهامداران اصلی شرکت‌های بورس یا نهادهای دولتی و خصولتی هستند یا صندوق‌های بازنشستگی. سهامدار خرد وقتی می‌بیند با وجود این دولت به خودش هم در بازار سرمایه رحم نمی‌‌‌کند از ماندن در بازار سرمایه می‌ترسد.

خبری‌زاد با بیان اینکه در هفته گذشته اکثر کارشناسان نسبت به توقف روند منفی و رسیدن بازار سرمایه به تعادل خوش‌بین بودند گفت: با وجود این همچنان اخباری به بازار سرمایه مخابره می‌شود که گویی افت بیش از حد بازار سرمایه خلاف خواسته دولت نیست. در این بین یادآوری این موضوع لازم است که تداوم روندها چه مثبت و چه منفی افراد بیشتری را به خود جذب می‌کند و این ترس در حال حاضر بر بازار سرمایه سایه افکنده است. این در حالی است که دورنمای تکنیکال و بنیادی بازار سرمایه خوب است و بازار به نقاط ارزنده‌‌‌ای رسیده است، اما متاسفانه رفتارهای دولت و سیاستگذار به نحوی است که سهامدار این احتمال را می‌دهد که سودهای نهفته در سهام ارزنده نیز با یک دستورالعمل جدید از بین برود.

خبری‌‌‌زاد گفت: روز گذشته دو خبر منتشر شد که یکی از آنها مثبت و دیگری منفی است. خبر مثبت این بود که قرار است اوراق تبعی چاپ شود و از منابع آن که حدود ۵ همت است برای حمایت از بازار سرمایه استفاده می‌شود اما در مقابل خبر بدی نیز منتشر شد که از احضار مدیران عامل پنج شرکت بزرگ محصولات پلیمری و پتروشیمی با اتهام گران‌فروشی خبر می‌داد. مگر قیمت را چه کسی تعیین می‌کند؟ بانک مرکزی محصولات شرکت‌های صادراتی را با دلار ۴۲‌هزار تومان از آنها می‌خرد و در بورس‌کالا نیز فروش بر اساس رقابت انجام می‌شود. در چنین شرایطی چطور ممکن است گران‌فروشی اتفاق افتاده باشد؟ به کار بردن چنین الفاظی و افتادن چنین اتفاقاتی آن هم در این شرایط بازار سرمایه واقعا خطرناک است و باعث می‌شود حتی کارشناسان خوش‌بین به بازار نیز در صورت ادامه این وضعیت عطای بازار را به لقای آن ببخشند. البته این احتمال نیز وجود دارد که این مصاحبه قدیمی باشد و انتشار آن در این زمان شیطنت رسانه‌‌‌ای، اما انتشار این اخبار به شدت منفی یکی پس از دیگری بازار سرمایه را بحران‌زده کرده است.

هلدینگ‌ها از سهام خود حمایت کنند

این تحلیلگر بورس ادامه داد: در میان این اخبار منفی، خبر صندوق توسعه خبر خوبی است که باید سریعا اجرایی شود. در حال حاضر هلدینگ‌های زیادی وجود دارند که در این وضعیت هر روز از ارزش شرکت‌های آنان کاسته می‌شود. این شرکت‌ها باید پای کار بیایند و از سهام خود حمایت کنند. تا جایی ریزش روند بازار است و نباید در آن دستکاری شود اما الان نیاز است این هلدینگ‌ها، صندوق‌های بازنشستگی و... که بخش زیادی از بازار سرمایه را شامل می‌شوند از سهام خود حمایت کرده و به بازار پول تزریق کنند. بازار سرمایه در شرایط کنونی نیازمند حمایت است. خبری‌زاد گفت: بازار سرمایه در سال ۹۹ تصادف بدی کرد و به کما رفت اما از آبان سال گذشته آرام‌آرام در حال بهبود بود و در اردیبهشت مجددا بیهوش شد و حالا احتیاج به کمک دارد. این اتفاق باید توسط هلدینگ‌ها صورت بگیرد چرا که اگر حمایت نکنند به راحتی ۲۵‌درصد دیگر از پرتفوی تحت مدیریت آنها و ثروتشان کاسته می‌شود و اگر این روند ادامه‌دار باشد از نماگر بازار سرمایه هم ۱۵‌درصد کاسته خواهد شد. این در حالی است که در شرایط فعلی نیز ارزش پرتفوی سهامداران معادل شاخص ۵/ ۱میلیون واحدی برآورد می‌شود.