از سال ۲۰۱۸ که فضاپیمای Chang'e-۴ در ماه فرود آمد، شروع به نمونهبرداری از مواد معدنی گوشته ماه کرد و حال امروز سرنشینان این فضاپیما توانستند که لایههایی از ماه را که تا عمق ۳۰۰ متری این سیاره را تشکیل میدهد، با جزئیات بیشتر بررسی کنند.
g'e-۴ اولین فضاپیمایی بود که در سمت پنهان ماه فرود آمد؛ بررسی دادههایی که این فضاپیما در این سالها جمع آوری کردهاست در مجله تحقیقات ژئوفیزیکی منتشر شد، که میلیاردها سال از تاریخ ماه را که قبلاً پنهان بود، آشکار کرد.
مریخ نورد Yutu-۲ که بر روی Chang'e-۴ سفر کرد، مجهز به فناوری به نام رادار نافذ ماه (LPR) است؛ جیان کینگ فنگ، محقق ارشد این مطالعه، محقق اختر زمین شناسی در موسسه علوم سیارهای در توسان، آریزونا، گفت:« این دستگاه کاوشگر را قادر میسازد تا سیگنالهای رادیویی را به عمق سطح ماه ارسال کند.»
فنگ به لایو ساینس گفت:« سپس، به پژواکهایی که در حال بازگشت هستند، گوش میدهد. دانشمندان میتوانند از آن «پژواکها» یا امواج رادیویی که از ساختارهای زیرزمینی منعکس میشوند، برای ایجاد نقشهای از سطح زیرین ماه استفاده کنند. در سال ۲۰۲۰، دانشمندان از Yutu-۲ برای نقشهبرداری از ۱۳۰ فوت (۴۰ متر) بالای سطح ماه استفاده کردند، اما تا به امروز این نقشهبرداری به سطح چند صد متری نرسیده بود.
دادههایی که از نقشهبرداری در ۴۰ متر بالاتر از سطح ماه جمعآوری شده بود حاکی از آن بود که این لایههای متعدد از غبار، خاک و سنگهای شکسته تشکیل شدهاست. در درون این لایه دهانهای پنهان بود که در نتیجه برخورد جسم بزرگی به ماه، شکل گرفتهاست. در پایین تر، دانشمندان پنج لایه مجزا از گدازه ماه را کشف کردند که میلیاردها سال پیش در سراسر مناظر نفوذ کرده بود.
دانشمندان بر این باورند که ماه ما ۴.۵۱ میلیارد سال پیش تشکیل شد، زمانی که یک جسم به اندازه مریخ به زمین برخورد کرد و بخشهایی از سیاره ما را شکست. فنگ گفت:« مانند زمین، گوشته ماه در آن زمان حاوی محفظههایی از مواد مذاب به نام ماگما بود که از طریق شکافهای تازه تشکیل شده در یک سری فورانهای آتشفشانی به بیرون نفوذ میکردهاست.»
فنگ و همکارانش دریافتند که لایههای سنگهای آتشفشانی هر چه به سطح ماه نزدیکتر میشوند نازکتر میشوند. این نشان میدهد که گدازههای کمتری در فورانهای بعدی در مقایسه با فورانهای قبلی جاری شدهاند. فنگ گفت:« ماه به آرامی در حال خنک شدن بود.»
تصور میشود که فعالیتهای آتشفشانی در ماه حدود ۱ میلیارد سال پیش متوقف شدهاست. به همین دلیل، ماه اغلب از نظر زمین شناسی مرده در نظر گرفته می شود. فنگ گفت:« با این حال، هنوز ممکن است ماگما در اعماق سطح ماه وجود داشته باشد.»
Chang'e-۴ هنوز کار خود را در ماه تمام نکرده است. فنگ امیدوار است که در آینده، این مریخنورد به ما بینشی نسبت به تشکیلات زمینشناسی متفاوت و غیرمنتظره بدهد.