نوسان بازار‌ها با افزایش ریسک‌های سیستماتیک

در حالی که معاملات بازار سهام در ابتدای چهارمین هفته از مهر ماه با رشد همراه بود و صعودی شده بود، اما به یک‌باره در انتهای هفته وضعیتی ریزشی به خود گرفت، بر اساس این گزارش در حالی که شاخص کل بورس در روز یکشنبه ۲۳ مهر ماه با رشد ۱۶ هزار واحدی مواجه شده بود و به جایگاه ۲ میلیون و ۱۸ هزار واحدی رسیده بود، اما در معاملات روز چهارشنبه ۲۶ مهر ماه باز هم با ریزش همراه شد و بیش از ۷ هزار واحد افت داشت و به کانال ۲ میلیون و ۲۳ هزار واحدی رسید. در روز‌های معاملاتی مهرماه بیش از ۶ هزار و ۸۵۰ میلیارد تومان سرمایه حقیقی از بورس خارج شده است.

به گزارش دنیای اقتصاد؛ در هفته اخیر روند خروج سرمایه از بورس تهران تداوم داشت و شاهد خروج پول حقیقی در تمام روز‌های معاملاتی جز روز دوشنبه بودیم. در اولین روز هفته ۶۳۵ میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد. رقم خروج پول حقیقی در روز یکشنبه ۴۹۶ میلیارد تومان و روز دوشنبه ۸۲ میلیارد تومان وارد شد. روز سه‌شنبه نیز رقم پول خروجی ۱۴۰ میلیون تومان بود. در آخرین روز معاملاتی هفته شاهد خروج پول بودیم و ارزش تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی بازار ۷۱۱ میلیارد تومان بود. در مجموع کل هفته هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد و میانگین روزانه خروج پول حقیقی ۳۸۰ میلیارد تومان بود. از سوی دیگر میانگین ارزش معاملات خرد بورس در هفته اخیر ۳ هزار و ۶۵۵ میلیارد تومان بود که نسبت به رقم ۴ هزار و ۱۸۵ میلیاردی هفته پیشین، افت ۱۳درصدی داشته است.

این در حالی است که با هدف حمایت از بازار سرمایه، تزریق ١٠٠٠٠ میلیارد ریال منابع جدید به صندوق تثبیت توسط صندوق توسعه ملی و تزریق ۵٠٠٠ میلیارد ریال به صندوق توسعه بازار توسط بانک‌ها انجام شده است و باید دید آیا فضای بازار سرمایه در روز‌های بحرانی منطقه بهتر می‌شود؟

بهای طلا صعودی شد

در بازار‌های دیگر نیز شاهد نوسانات بازار‌ها بودیم به گونه‌ای که قیمت طلای ۱۸ عیار روز چهارشنبه ۲۶ مهر ماه ۴۴ هزار تومان افزایش پیدا کرد و به ۲ میلیون و ۴۴۱ هزار تومان رسید. قیمت دلار توافقی نیز در روز چهارشنبه ۴۱ هزار و ۲۲۰ تومان اعلام شد. هر چند قیمت دلار توافقی تفاوتی با روز سه‌شنبه نداشت، اما قیمت یوروی توافقی با رشد تقریبا ۲۰۰ تومانی همراه بود و نرخ آن به ۴۳ هزار و ۶۶۰ تومان ارتقا پیدا کرد. قیمت سکه امامی هم ۲۹ میلیون و ۵۵۱ هزار تومان اعلام شد یعنی ۶۰۰ هزار تومان بیشتر از روز سه‌شنبه و قیمت نیم‌سکه نیز با رشد ۴۰۰ هزار تومانی به ۱۵ میلیون و ۹۶۰ هزار تومان رسید، ربع‌سکه ۱۰ میلیون و ۸۴۰ هزار تومان یعنی ۳۰۰ هزار تومان گران‌تر شد و قیمت سکه گرمی با رشد ۱۵۰ هزار تومانی و عبور از مرز ۶ میلیون تومان، به جایگاه ۶ میلیون و ۲۰ هزار تومان رسید.

آنچه به نظر می‌رسد مهم‌ترین عامل افت شاخص‌های بورس و افزایش بهای طلا اوج‌گیری تنش و تشدید جنگ در غزه باشد، بازار سهام که در روز‌های اخیر به واسطه حمایت‌های حقوقی و اخبار مثبت پیرامون بازار در روندی صعودی قرار گرفته بود، به دلیل سیگنال‌های نگران‌کننده از جنگ حماس و رژیم صهیونیستی، باز هم نزولی شد.

حسن ایزدی، کارشناس بازار سرمایه در واکنش به ریزش شاخص‌های بورس و افزایش نرخ دلار در چهارمین هفته مهر ماه به «اعتماد» گفت: هر چند نرخ دلار افزایشی بود، اما این اتفاق در یک شرایط عادی رخ نداده است و به دلیل افزایش ریسک‌های سیستماتیک و ناامنی و نااطمینانی موجود در وضعیت سیاسی بوده که این رشد در بازار طلا و دلار رخ داد و شاهد ریزش‌ها در بازار بورس بودیم.

این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به فضای ناامن به وجود آمده در منطقه به واسطه جنگ در غزه ادامه داد: هر چند انتشار خبر آزادسازی ۶ میلیارد دلار از منابع ایران کورسوی امیدی در اقتصاد کلان ایجاد کرده بود، اما امروز به دلیل شرایطی که رخ داده است و حمایت‌هایی که از گروه‌های نظامی فلسطینی از سوی ایران صورت گرفته احتمال محدود شدن منابع ارزی ایران در قطر هم وجود دارد.

هر گونه ابهامی با واکنش بازار‌ها همراه می‌شود

ایزدی تصریح کرد: هر چند تحریم‌های تسلیحاتی ایران ۲۶ مهر ماه برداشته شد، اما باز هم احتمال بیشتر شدن تحریم‌های ایران از سوی امریکا وجود دارد و ممکن است تحریم‌های جدیدی به جای تحریم‌های خاتمه یافته ایران از سوی امریکا اعمال شود.

این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه ریسک‌های سیاسی، ریسک‌های سیستماتیک امور اقتصادی و مالی را بالا می‌برد، خاطرنشان کرد: اثرات روانی به وجود آمده از ناامنی‌ها، اقتصاد کلان را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد و دستخوش تغییر می‌کند و به تبع آن به دلیل همین نوسانات بازار سرمایه هم به دلیل کلیه این ابهامات صد درصد با واکنش منفی مواجه می‌شود و دلیل اصلی ریزش‌های اخیر در بورس هم همین مساله بوده است.

ایزدی در مورد خروج دارایی‌های با نقدشوندگی بالا از بازار نیز تصریح کرد: در صورتی که دامنه جنگ در خاورمیانه گسترده‌تر شود، بهای نفت و طلا هم رشد خواهد کرد و دلیل آن هم رابطه مستقیم قیمت نفت با اونس جهانی است و طبیعتا افرادی هم که دارای سرمایه‌ای هستند بخشی از این نقدینگی را وارد بازار طلا کرده و بخش دیگر را هم به سمت بازار مسکن می‌برند.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: در روز‌هایی هم که شاخص بورس مثبت می‌شود به دلیل بخشی از سهم‌هایی است که کمی بیشتر از بقیه شاخص‌ساز هستند که باعث سبز شدن بورس می‌شوند.

ورود سهامداران با رویکرد آزمون و خطا

پیمان مولوی، اقتصاددان و دبیرکل انجمن اقتصاددانان ایران نیز در خصوص ریزش‌های هفته گذشته بورس معتقد است؛ از سال ۱۳۹۹ با ورود یک طیف جدیدی از افراد با ریسک‌پذیری پایین مواجه هستیم که وارد بازار سرمایه شده‌اند و مدتی زمان می‌برد تا رفتار این افراد با یک رویکرد استاندارد برای سهامداری همراه شود، پس یک مقداری از این ریزش‌ها به سهامدارانی برمی‌گردد که همچنان به صورت آزمون و خطا در این بازار فعالیت دارند.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: اولین اتفاقی که پس از جنگ در منطقه می‌افتد، ریسک‌هایی است که به واسطه جنگ ایجاد می‌شود که نه برای سهامداران حقیقی تازه‌کار، بلکه برای سهامداران حقوقی و حقیقی حرفه‌ای هم ترسناک است و باعث دلهره آن‌ها هم می‌شود.

بی‌ثباتی و نوسان به همه بازار‌ها سرایت می‌کند

مولوی افزود: البته با تمامی این اتفاقات در میان‌مدت و بلندمدت ما شاهد رسیدن بورس به تورم هم خواهیم بود که بالاخره به یکدیگر می‌رسند و عدم تعادل در بازار‌های دیگر را جبران خواهند کرد، البته این وضعیت را در دوره‌های ده ساله و بیست ساله هم شاهد بوده‌ایم منتها به لحاظ نقدشوندگی و حضور افرادی که در بازار سرمایه ممکن است به صورت هیجانی تصمیم‌گیری کنند، بی‌ثباتی و نوسان به این بازار هم سرایت می‌کند.

این اقتصاددان ادامه داد: موضوع دیگر به اقتصاد دستوری و تصمیمات یک‌شبه این بازار برمی‌گردد و فردی هم که به منظور سرمایه‌گذاری وارد بازار سرمایه می‌شود، نوسانات این بازار پرریسک را نیز پذیرفته است.

پیش‌بینی تورم ۴۰ تا ۴۵ درصدی تا پایان سال

مولوی تصریح کرد: زمانی که بازار مسکن و طلا و سکه با رشد‌های بالایی روبه‌رو می‌شوند در نهایت در بازار سرمایه نیز باید منتظر این افزایش بود مانند سال ۱۳۹۹ که بورس در اوج بود و در مرداد ماه مجددا بازار‌های دیگر این رشد را تجربه کردند و اینکه روند نوسانی در هر بازار وجود دارد.

این کارشناس اقتصادی در ادامه گفت: در شرایط کنونی اقتصاد ایران افراد یا به سمت دارایی‌هایی می‌روند که ریسک‌پذیری کمتری دارند یا دارایی‌هایی که راحت‌تر نقد می‌شوند مانند طلا و دلاری که راحت‌تر تبدیل به ریال می‌شوند و بورس در این میان ریسک‌پذیری بیشتری دارد و ممکن است صف‌های فروش هم بیشتر شود.

مولوی در مورد تنش‌های به وجود آمده در خاورمیانه نیز، گفت: این مساله چندان اثرگذار نیست و سایر عوامل اقتصادی در کشور از تحریم‌ها گرفته تا میزان نقدینگی و تورم موجود در کشور و نوع مدیریت اقتصادی اثرات بیشتری در اقتصاد کلان دارد و پیش‌بینی می‌شود میزان تورم در ایران با همین شرایط و رشد اقتصادی موجود تا پایان سال بین ۴۰ تا ۴۵ درصد برسد و تغییر چندانی نیز نخواهد داشت.