۲۱۱ شیء تاریخی ایران در چین

۲۱۱ شیء تاریخی ایران به چین فرستاده شد تا از پنجشنبه ۲۱ دی‌ماه به مدت سه ماه در شهر پکن به نمایش گذاشته شود. مسئولان وزارت میراث فرهنگی گفته‌اند از دولت چین برای این آثار «تضمین صیانت از اموال» گرفته‌اند.

به گزارش ایسنا، حدود سه هفته پیش، عزت‌الله ضرغامی ـ وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ در حیاط دولت به خبرنگاران اطلاع داد که مصوبه هیأت دولت برای خروج ۲۱۱ شیء تاریخی ارزشمند به دنبال تفاهم‌نامه با چین برای نمایش در نمایشگاه شکوه ایران باستان در پکن به مدت شش ماه صادر شده است. او گفت که وجود اشیاء تاریخی ما و توضیحاتی که کارشناسان در آنجا می‌دهند، می‌تواند نقش بزرگی در اشاعه تمدن و میراث فرهنگی کشورمان داشته باشد. ضرغامی این اشاره را هم داشت که چین هم متقابلا نمایشگاهی از آثار تاریخی خود را در ایران برگزار خواهد کرد.

یک روز پس از اعلام این خبر، علی دارابی ـ قائم مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و معاون میراث فرهنگی ـ در دیداری با لی، چون ـ قائم مقام وزیر فرهنگ و گردشگری و رئیس اداره ملی میراث فرهنگی چین ـ گفت که در نمایشگاه «شکوه ایران باستان» قرار است ۲۱۶ اثر از تاریخ ۳هزار سال پیش ایران از یازدهم ژانویه (۲۱ دی‌ماه) در موزه پکن نمایش داده شود.

لی چون، قائم مقام وزیر فرهنگ و گردشگری هم در آن دیدار از برگزاری نمایشگاه آثار تمدنی ایران در شهر ممنوعه پکن تشکر کرد و گفت: برگزاری نمایشگاه، مهمترین روش آموزش برای معرفی تمدن یک کشور و شناسایی میان ملت‌هاست. تمام تلاشمان حفظ ۲۱۶ اثر تاریخی ایران است که قرار است در شهر پکن و سایر شهر‌های چین به نمایش درآید. همکاری خوبی برای نگهداری آثار خواهیم داشت.

«چون» همچنین به ۶۶۶۵ موزه‌ای که در این کشور وجود دارد، اشاره کرد و گفت: برپایی نمایشگاه شکوه ایران باستان آغاز خوبی است تا بتوانیم آثار تاریخی موزه ایران را در موزه‌های چین به نمایش بگذاریم تا چینی‌ها با تمدن کهن ایران آشنا شوند و متقابلا آثار چین در موزه‌های ایران به نمایش گذاشته شود و مردم ایران با فرهنگ مردم چین آشنا شوند.

در نمایشگاه «شکوه ایران باستان» قرار است ۲۱۱ شیء تاریخی با قدمتی از دوره آهن تا صفوی ـ بیش از ۳ هزار سال ـ به همراه ۵ شیء بازآفرینی‌شده (مولاژ) به نمایش گذاشته شود. جام زرین مارلیک با نقش اسب شاخدار، آجر لعابدار قلایچی با نقش جانور، پارچ دسته‌دار نقره‌ای همدان، تکوک زرین همدان به شکل سر شیر، جلو تنه شیر تخت جمشید از جنس لاجورد، سرمجسمه تخت جمشید از خمیر آبی، نیم‌تنه انسانی گچی از فارس حاجی‌آباد، کاسه شیشه‌ای ساسانی از دیلمان گیلان، بشقاب نقره‌ای ساسانی و بشقاب پایه‌دار نقره‌ای ساسانی با نقش سوارکار از جمله آثاری هستند که گفته شده قرار است در چین به نمایش گذاشته شوند.

وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز انگیزه برپایی چنین نمایشگاهی را در راستای وظایف خود برای معرفی شایسته تاریخ و فرهنگ ایران به سایر ملل و فرهنگ‌ها و ترغیب و تشویق گردشگران چینی برای سفر به ایران با توجه به تاثیر برگزاری نمایشگاه‌ها بر جذب گردشگران خارجی اعلام کرده است.

این نمایشگاه که از روز پنجشنبه ۲۱ دی‌ماه در کاخ موزه پکن (شهر ممنوعه) به مدت سه ماه برپا می‌شود، با مشارکت موزه ملی ایران بوده و قرار است در مراسم افتتاحیه آن علی دارابی ـ معاون میراث فرهنگی ـ، هادی میرزایی ـ مدیرکل موزه‌ها ـ و جبرئیل نوکنده ـ رییس کل موزه ملی ایران ـ حضور داشته باشند.

هادی میرزایی ـ مدیر اداره‌کل موزه‌ها در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ پیش‌تر گفته بود تمام هزینه‌های مربوط به این نمایشگاه از آماده‌سازی اشیاء تا بسته‌بندی، حمل و نقل و اعزام امنای اموال فرهنگی ـ تاریخی موزه ملی ایران و نمایندگان ایران برای حضور در افتتاحیه نمایشگاه با چین بوده است.

مدیر کل امور موزه‌ها همچنین در پاسخ به نگرانی‌هایی درباره محافظت و مصونیت این آثار به ایسنا گفت که دولت چین تضمین صیانت از اموال داده است.

گفته شده است این ۲۱۱ شیء قرار است با مصوبه و تأیید دولت ایران، در موزه‌های شانگهای، گوانجو، شنجن، شیان و ارومچی نیز به نمایش گذاشته شود.

موضوع برپایی نمایشگاه آثار تاریخی ایران در چین، از سال ۱۴۰۰ و به دنبال بیانیه مشترک «ابتکار عمل آسیایی در حفاظت از میراث فرهنگی» که به مناسبت پنجاهمین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک دو کشور امضا شده بود، مطرح بود. در آن بیانیه دو کشور ایران و چین نسبت به برگزاری نمایشگاه‌های متقابل آثار موزه‌ای در خاک دو کشور متعهد شده‌اند. بر این اساس در خرداد ۱۴۰۱ جبرئیل نوکنده ـ رییس کل موزه ملی ایران ـ که تا سال ۱۳۹۸ و پیش از همه‌گیری کرونا با بسیاری از کشور‌ها نمایشگاه مشترک و متقابل برگزار کرده بود، از مذاکرات ایران و چین برای برگزاری چنین نمایشگاهی به ایسنا خبر داده بود.

موزه ملی ایران پیش از این هم نمایشگاه‌هایی را در چین برگزار کرده بود. سال ۱۳۹۱ حدود ۱۰ اثر برگزیده از موزه ملی ایران به موزه شانگ‌های چین امانت داده شد تا در شصتمین سال تاسیس این موزه، در کنار ۹۰ سفال تاریخی از کشور‌های آمریکا، ترکیه، انگلستان، ایتالیا به نمایش گذاشته شود.

سال ۱۳۹۸ نیز در نمایشگاهی با عنوان «شکوه تمدن‌های آسیا»، مشترکا با ۲۱ کشور از جمله افغانستان، پاکستان، ارمنستان، هند، اردن، تاجیکستان، مغولستان، ترکمنستان، میانمار، سریلانکا، آذربایجان، لبنان، امارات متحده عربی، کامبوج، ژاپن، عربستان سعودی، مالزی، سنگاپور و لائوس از قاره آسیا و یونان و مصر از قاره‌های اروپا و آفریقا، ۱۵ شیء تاریخی را برای نمایش به پکن فرستاده بود. در همان سال، ۱۴ قلم شیء دیگر از موزه ملی ایران در شهر ممنوعه چین، در نمایشگاهی با عنوان «دنیای لونگ چوان: سلادون لونگ چوان و جهانی شدن» به نمایش گذاشته شد که بازگشت این آثار به ایران با اجرای دستورالعمل‌های سختگیرانه دوران کرونا در سال ۱۳۹۹ همزمان شد.

برگزاری نمایشگاه‌های مشترک و انتقال تعدادی از آثار تاریخی و اغلب از موزه ملی ایران به موزه‌های کشور‌های دیگر بیش از دو دهه قدمت دارد که بیشتر به واسطه تفاهم‌نامه‌های سازمان وقت یا وزارت کنونی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و همچنین موزه ملی ایران با برخی موزه‌ها و کشور‌های دیگر اتفاق افتاده است که این نمایشگاه‌ها به صورت مشترک و یا متقابل در آلمان، فرانسه، ایتالیا، هلند، اسپانیا و چین برگزار شده‌اند. هرچند این رویه از اواخر سال ۱۳۹۸ با تشدید برخی تحریم‌ها و متعهد نشدن شرکت‌های بیمه متوقف شده بود.