بازگشت ترامپ به کاخ سفید؛ بازگشت به فشار حداکثری یا فرصت جدید برای دیپلماسی
بازگشت ترامپ به قدرت میتواند فشارهای جدیدی علیه ایران ایجاد کند، اما تجربه نشان داده است که سیاستهای فشار حداکثری او نتوانسته به اهدافش برسد. در مقابل، ایران با مقاومت داخلی، دیپلماسی منطقهای و تقویت توان داخلی، به چالشهای آمریکا پاسخ داده و شرایط جدیدی را رقم زده است.
دولت آلمان در این گزارش همچنین مدعی شده که "تهران تلاشها برای احیای برنامه جامع اقدام مشترک را بلوکه کرده است".
تلویزیون دولتی ژاپن از شکست پرتاب موشک ماهوارهبر جاسوسی کره شمالی و سقوط آن در دریای زرد در غرب شبهجزیره کره خبر داد.
البته رویکرد آمریکا و اروپا در پرداختن به سه نگرانی مزبور، تفاوتهای عمدهای دارد. آمریکا، برای وادار کردن ایران به مذاکره درباره سه نگرانی یادشده، با آغاز کردن سیاست معروف به «کارزار فشار حداکثری» دیپلماسی قهرآمیز را در پیش گرفت. این در حالی است که اروپاییها میگویند باید در عین حفظ برجام، «از طریق دیپلماسی و به شکلی معنادار» به نگرانیهای سه گانه پرداخت.
اما مهمتر از همه اینها، نامه سه کشور اروپایی عضو برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، است. سفرای سه کشور بریتانیا، فرانسه و آلمان در نامه به دبیرکل سازمان ملل، ادعا کردند «توسعه موشکهای بالستیک دارای قابلیت هستهای توسط ایران» با قطعنامه شورای امنیت که از ایران میخواهد هیچ فعالیتی در زمینه توسعه چنین موشکهایی انجام ندهد، مغایر است. سفرای این سه کشور آنتونیو گوترش را ترغیب کردند که در گزارش بعدیاش، شورای امنیت را مطلع کند که فعالیت موشک بالستیکی ایران با قطعنامهای که توافق هستهای سال ۲۰۱۵ را تایید کرد، ناسازگار است.
شورای امنیت ملی آمریکا روز پنجشنبه در راستای سیاستهای ایرانهراسانه واشنگتن با طرح ادعایی در توییتی نوشت: ایران برنامه موشکهای بالستیک دوربرد خود را در قالب برنامه هوا و فضایش جا زده است.
به نوشته کوثرانی، ایران مجددا مثلث برنامه هستهای، برنامه موشکی و نفوذ منطقهای را فعال کرده است تا جلوی جنگ یا براندازی را بگیرد. اما دونالد ترامپ دقیقا خواهان مذاکره درباره همین مثلث است. اگر چه ترامپ میگوید کشورش دنبال براندازی در ایران نیست، اما از آنجا که برنامه موشکی ، نقش مهمی در محافظت از جمهوری اسلامی ایران دارد، این کشور درباره این برنامه مذاکره نخواهد کرد.
مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا همچنین ادعا کرد که «ایران اعلام آمادگی کرده تا بر سر برنامه موشکی خود به مذاکره بپردازد».
موشکهای ما برای تسلیحات هستهای -که ما بدنبال ساخت آن نیستیم- طراحی نشدهاند.
چهار کشور اروپایی برنامه ملی توسعه موشکهای بالستیکی ایران و انتقال موشکها به گروههای نظامی سایر کشورها را نمیپذیرند. اروپاییها انجام گفتگو با ایران را به رها کردن موشکها مشروط کردهاند و این امر را به اطلاع طرف ایرانی هم رساندهاند.
سردار امیرعلی حاجی زاده درباره ادعای برخی مقامات امریکایی مبنی بر نفوذ به سیستم موشکی ایران و مختل کردن آن تصریح کرد: این یک دروغ بسیار بزرگ است چرا که اگر آنها چنین ادعایی دارند باید بگویند برای چه به دنبال مذاکره در این عرصه با ما هستند، من معتقدم این حرف آنها بالاتر از دروغ بوده و یک افتضاح بزرگ است.
ظریف در گفتگو با نشریه آلمانی «اشپیگل»:
حرفهای معاون رئیسجمهوری آمریکا خندهدار است. ایران همواره از یهودیان حمایت کرده است ما فقط مخالف صهیونیسم هستیم.» ظریف در ادامه درباره قدرت نظامی و توسعه برنامه موشکی ایران هم گفت: «ما مجبوریم از خود دفاع کنیم. منطقه ما مملو از تسلیحات است. کشورهای حاشیه خلیجفارس فقط در سال ٢٠١٨، ١٠٠ میلیارد دلار تسلیحات خریدهاند ما بخشی از این هزینه را صرف میکنیم و تسلیحات ما صرفا دفاعی هستند.
مقامهای آمریکایی، که هویتشان فاش نشده، همچنین به نیویورکتایمز گفتهاند ارزیابی موفقیت این برنامه که "تاکنون وجود آن علنی نشده بود" غیرممکن است.
به نظر میرسد که اروپاییها اینستکس را هویجی میبینند که به ایران تقدیم شده است و اکنون ایران باید در مقابل این امتیاز در سایر مسائل مورد اختلاف -مشخصا برنامه موشکی و نفوذ منطقهای- با اروپا گفتگو کند. در واقع حرف اصلی جمعبندی اروپا هم همین است که ایران باید در خصوص آنچه اروپا از آن انتظار دارد، وارد گفتگو و مذاکره شود.
این مجله با اشاره به محدودیت خودتحمیلی مزبور، مدعی شد که ایران هرگز چنین محدودیتی را به صورت مکتوب در نخواهد آورد و اقدامات راستیآزمایی برای نظارت بر برنامه موشکی اش را قبول نخواهد کرد مگر آنکه چیزی در ازای محدودیتها دریافت کند. طبق پیشنهاد فارینپالیسی، در قالب یک بده بستان، ایران میتواند برنامه پرتاب ماهواره داشته باشد، اما این برنامه باید شفاف و با فناوری محدود باشد تا جلوی تبدیل فناوری پرتاب ماهواره به اهداف نظامی گرفته شود.
تایمز، مقیاس، کیفیت و طول این آموزش را "بیسابقه" توصیف کرد که بیانگر حصول یک "تغییر" در جنگ نیابتی میان ایران و آمریکا است.
سخنان رهبر انقلاب اسلامی در مراسم سالگرد ارتحال امام خمینی در خصوص مسائل مرتبط با سیاست خارجی، برنامه هستهای و موشکی ایران بازتابهای گستردهای در رسانههای منطقهای و جهانی یافت.
ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در نشست خبری مشترک با امانوئل مکرون همتای فرانسوی خود همچنین از تلاش های اروپا برای حفظ توافق هسته ای با ایران استقبال کرد.
فابیان هینز، پژوهشگر انستیتوی مطالعات بین المللی میدلبری در کالیفرنیا، پیشنهاد داده که محتوای رسانههای دولتی ایران درباره شهید تهرانی مقدم مطالعه شود. هدف هینز این بود که ببیند آیا این محتوا درباره تهرانیمقدم سرنخهایی دارد یا خیر و اینکه قبل از شهادت تهرانیمقدم برنامه موشکی ایران چقدر پیشرفت کرده است.
در گفتوگو با الجزیره؛
دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران گفت که برنامه موشکی ما قابل مذاکره نیست و آمریکا جرات حمله به ایران را ندارد.