قانون برنامه پنجم توسعه به دانشگاههای دولتی اجازه داده است از ظرفیت مازاد خود برای پذیرش دانشجوی پولی استفاده کنند، مصوبه ای که اعتراض دانشجویان را برانگیخته بود و اکنون دانشگاههای بزرگ در اجرای آن پیشقدم شده اند.
پردیس دانشگاهی دانشگاه تهران تحت عنوان دانشگاه تهران 2 که به تازگی راه اندازی شده است، در حال حاضر پیش قدم شده و نسبت به پذیرش دانشجوی کارشناسی ارشد به شیوه پولی اقدام می کند.
دکتری پولی دانشگاه تهران در شرف تأسیسالبته بنا برگفته معاون آموزشی دانشگاه تهران، برنامه ریزی برای راه اندازی دوره دکتری در این شعبه دانشگاه نیز در حال انجام است که با مجوز وزارت علوم از سال آینده در این دوره نیز دانشجو پذیرش می شود.
تاسیس دانشگاه تهران شماره 2 به گفته فرهاد رهبر - رئیس دانشگاه تهران، در راستای جذب بیشتر دانشجویان بوده و این پردیس از طریق برگزاری آزمونی اختصاصی دانشجو می پذیرد.
این درحالی است که بر اساس اطلاعیه هایی که دانشگاه تهران منتشر کرده است، پذیرش دانشجوی کارشناسی ارشد در این دانشگاه بر اساس سنجش سطح زبان انگلیسی انجام می گیرد و پس از قبولی در آزمون زبان مصاحبه از داوطلب به عمل می آید و در نهایت اسامی پذیرفته شدگان اعلام می شود.
از سوی دیگر شعبه دانشگاه تهران 2 یادآور شده است: "دایر شدن هر کدام از رشته ها مستلزم تکمیل ظرفیت آن رشته ها، با در نظر گرفتن معیارهای کیفی (آزمون، مصاحبه تخصصی، بررسی سوابق علمی) در پروسه پذیرش خواهد بود. دانشگاه تهران 2 برای ارتقا سطح کیفی آموزش در طول دوره تحصیلی اقداماتی از قبیل برگزاری کارگاه های آموزشی، همایش های علمی و ارائه دروس پیش نیاز در صورت تشخیص گروه مربوطه به عمل خواهد آورد."
پایین ترین و بالاترین شهریه های دانشگاهبر اساس جدول شهریه های اعلام شده دانشگاه تهران 2 برای رشته های مختلف کارشناسی ارشد، کمترین شهریه برای نیمسال اول تحصیلی برای رشته حقوق به میزان 33 میلیون و 225 ریال معادل 3 میلیون و 322 هزار تومان و بیشترین شهریه برای رشته مهندسی مکاترونیک 51 میلیون و 200 هزار ریال معادل 5 میلیون و 120 هزار تومان اعلام شده است.
جدول شهریه های دانشگاه تهران 2 در مقطع کارشناسی ارشداین جدول نشان دهنده شهریه برای نیمسال اول سال تحصیلی است و تنها یک محاسبه برای 4 ترم تحصیلی در کارشناسی ارشد نشان می دهد که برای یک رشته در گروه مهندسی کمترین هزینه تحصیل در این رشته در دانشگاه تهران شماره 2 هزینه ای بیش از 20 میلیون تومان می طلبد.
بر اساس بند "ح" ماده 20 قانون برنامه پنجم توسعه، پذیرش دانشجوی پولی به عنوان یک تکلیف به وزارت علوم اعلام شده که جزئیات این بند به شرح ذیل است:
"دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و تحقیقاتی مجازند از ظرفیت مازاد بر سهمیه آموزش رایگان خود و یا ظرفیتهای
جدیدی که ایجاد میکنند، بر اساس قیمت تمام شده یا توافقی با بخش غیردولتی و با تأیید هیأت امناء در مقاطع مختلف
دانشجو بپذیرند و منابع مالی دریافتی را حسب مورد پس از واریز به خزانه کل به حساب درآمدهای اختصاصی منظور کنند."
دانشگاههای بزرگ مجاز به ایجاد پردیس هستنددرهمین رابطه ابوالفضل حسنی- مدیرکل دفتر گسترش آموزش عالی در وزارت علوم نیز می گوید: دانشجویان پولی باید از طریق آزمون سراسری نیمه متمرکز به دانشگاه راه یابند و بر این اساس دانشگاههای بزرگ کشور می توانند پس از دریافت مجوز از وزارت علوم نسبت به ایجاد پردیسی خارج از سایت اصلی دانشگاه به منظور ایجاد فضای آموزشی و پژوهشی اقدام کنند.
لزوم پذیرش دانشجوی پولی از طریق آزمونبه گفته وی همچنین ابلاغیه ای از سوی معاونت آموزشی وزارت علوم به دانشگاهها مبنی بر لزوم پذیرش دانشجوی پولی از طریق آزمون نیمه متمرکز و آزمونی که خود دانشگاهها برای این دانشجویان برگزار می کنند، ارسال شده است.
مدیرکل گسترش دانشگاهها در وزارت علوم معتقد است دانشجویان پولی همپای دانشجویانی که از طریق کنکور سراسری وارد دانشگاه می شوند زحمت می کشند چون نه تنها مازاد بر ظرفیت به شمار می آیند و ظرفیت اصلی دانشگاه نیستند بلکه علاوه بر شرکت در کنکور باید هزینه هم پرداخت کنند. پذیرش این عده از دانشجویان بر اساس 50 درصد تکمیل کل پتانسیل و ظرفیت درسی در رشته است و هیچ تبعیضی میان دانشجویان پولی و دانشجویانی که از طریق کنکور وارد می شوند از سوی مسئولان آموزش عالی کشور قائل نشده است.
آسیبهای پذیرش دانشجوی پولی از نگاه دانشجویاناما همه اینها در حالی است که دانشجویان چنین اعتقادی ندارند و بارها در اعتراضات خود یادآور شده اند که دانشجوی پولی در دانشگاههای معتبر که آبروی نظام آموزشی کشور محسوب می شوند، این نظام های آموزشی را دچار آسیب می کند. این دانشجویان ضمن تاکید بر لزوم استفاده از ظرفیت های قانونی برای گسترش آموزش و پژوهش بارها در بیانیه ها و اعتراضات خود تاکید کرده اند که شیوه ورودی این گروه باید اصلاح شود.
اینکه عده ای با پرداخت هزینه بالا موفق به گرفتن همان مدرکی شوند که سایر دانشجویان با تلاش و زحمت زیاد آن را به دست آورده اند بارها مورد اعتراض قرار گرفته است.
این اعتراضات همچنین در هنگام تصویب مصوبه قانون برنامه پنجم توسعه نیز شکل گرفت.
استفاده از برند دانشگاههای معروف برای جذب مخاطبایجاد شعبه برای دانشگاهی مانند دانشگاه تهران به عنوان بزرگترین دانشگاه کشور و نماد آموزش عالی و پذیرش دانشجو در دوره های تحصیلات تکمیلی به طور قطع جاذبه ای است که هر فردی در صورت داشتن تمکن مالی از آن به سختی چشم پوشی می کند و درصورتی که نظام ورودی درستی برای این دانشگاه تعیین نشود، آسیب پذیر خواهد بود.
آسیبی که قطعاً از سوی متقاضیان با تمکن مالی بالا این دوره ها را تهدید می کند و ممکن است به رویه ای تبدیل شود و افراد با سطح علمی پایین تر و با تمکن مالی بیشتر در این دوره ها ثبت نام کنند.
آسیب دیگری که این شیوه پذیرش آموزش عالی را تهدید می کند، ایجاد شعبه های دیگر برای سایر دانشگاههای بزرگ کشور است که در نهایت ممکن است آموزش عالی را به دو بخش دانشگاه های اصلی و شعبه شماره چندم تقسیم کند.
این روش دانشجویان را با یک مدرک واحد اما 2 شیوه متفاوت گزینش می کند شیوه ای که به قول معترضان در یکی داوطلب تلاش زیادی برای ورود به دانشگاه به خرج می دهد و در روش دیگر داوطلب تنها پول بیشتری پرداخت می کند و به راحتی با یک گزینش ساده از دروازه ورودی بهترین دانشگاههای کشور عبور می کند.
تقویت شایبه درآمدزایی دانشگاههای بزرگدر حالیکه مراکز آموزش عالی غیرانتفاعی هم اکنون از ظرفیت پذیرش دانشجویان پولی استفاده می کنند و در اقصا نقاط کشور فعالیت دارند، جای این پرسش باقی می ماند که چرا باید از نام و برند دانشگاههای بزرگ و برتر کشور برای جذب دانشجوی پولی استفاده شود؟ این اقدام شایبه درآمدزایی دانشگاههای به نام را برای مردم تقویت می کند.
ضمن اینکه با ادامه این روند جایگاه و ارزش دانشگاههای برتر کشور نیز خدشه دار می شود دانشگاههایی که روزی ورود به آنها برای متقاضیان آرزو بود در آینده به بنگاه اقتصادی بدل می شوند.
از سوی دیگر پذیرش دانشجوی شهریه ای در بسیاری از دانشگاههای دنیا امری مرسوم است اما در همان دانشگاهها نیز این موضوع با حفظ رتبه های برتر بین المللی و کیفیت بالای آموزشی صورت می گیرد و کیفیت و جایگاه دانشگاه فدای پذیرش دانشجوی شهریه ای نمی شود.
آموزش عالی یک کشور منشاء تحولات اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی یک جامعه است و آسیب پذیرکردن این نظام می تواند سایر بخشهای جامعه را نیز تحت الشعاع قرار دهد از این رو باید مورد توجه بیشتر مسئولان و صاحبنظران قرار گیرد تا افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو با هدف ماندگاری داوطلبان کنکور در کشور و توسعه کمی آموزش عالی به چالشی بزرگ تبدیل نشود.
من که دکتری را حتما خارج میگیرم.بالاخره باید بین من و دانشجوی پولی بیسواد یه فرقی باشه.
نباید از قافله مردم کشی عقب بیافتد.