برآيند كلي فضاي انتخاباتي چند روز اخير كشور و نگاه خاص به بروندادها و خروجيهاي خبري و سياسي مختلف پيش از همه نشان دهنده درگير شدن لايههاي مختلف نخبگان سياسي و همچنين افكار عمومي در مباحث و گفتمانهاي انتخاباتي است.
امري كه در آينده نزديك مطمئنا وضعيت كانديداها و برد سياسي گروهها را در افكار عمومي و گمانه زنيهاي گوناگون شفافتر خواهد ساخت.
انتخابات آتي رياستجمهوري اكنون تقريبا به مهمترين اولويت احزاب و جريانات رسانهاي بدل شده و طيف عظيمي از خروجي رسانهها و برونداد جلسات گروههاي سياسي را به خود اختصاص داده است. گروههاي مختلف اصولگرا و اصلاح طلب به همراه وابستگان دولت در چند وقت اخير ضمن اينكه فعاليتهاي انتخاباتي خود را شدت بخشيدهاند، در كانون تحولات و اخبار سياسي كشور قرار گرفتند.
اما در چند روز اخير مواضع و تحولات انتخاباتي از آغاز تحركات جريان پايداري خبر ميدهد. بر حسب مورد هم سران اين جريان اخيرا مواضع خود را بيشتر رسانهاي كرده و فضا را براي تصميم گيريهاي انتخاباتي قريب الوقوع آماده كردهاند. اصلاح طلبان هم مانند گذشته در كانون بيشترين رصدهاي رسانهاي و سياسي بودهاند.
گمانهزنيها درخصوص تصميمگيري و همچنين كانديداهاي احتمالي جريان اصلاحات اين مدعا را ثابت ميكند. ديدار انتخاباتي اخير سيدمحمد خاتمي و عبد الله نوري هم فضاهاي جديدي را براي مباحثات رسانهاي پديد آورده است.
دولت نيز در ادامه نيم خيز جديدي كه از چند روز پيش آغاز كرده بود، تحركات خرده پا و البته تازه خود را ادامه ميدهد. جريانات مستقلي كه معمولا در آستانه انتخابات اعلام حضور و وجود ميكنند نيز پوشش رسانهاي و سياسي خاصي را به خود اختصاص دادهاند.
جريان پايداري در چشم انداز راه اصولگرايي اصولگرايان در چشم انداز تحولات انتخاباتي اخير بهعنوان مهمترين مدعي رياستجمهوري آينده شناخته شدهاند و البته در اين جريان طيف بنديهاي گوناگوني كه در اين جبهه وجود دارند در جهت افزايش وزن و سياسي خود به محك مواضع و جهت گيريهاي خود در سطح رسانهاي ميپردازند.
اما در روزهاي اخير اين جريان پايداري بوده است كه در راستاي كلي ابراز نظر و موضع و همچنين محك رسانهاي و سياسي تحركات خود را تشديد كرده است. نگاهي به مواضع و مصاحبههاي وابستگان اين جريان در روزهاي اخير ادعاي فوق را اثبات ميكند.
از آن جمله حجتالاسلام ذو النور جانشین سابق نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران و كانديداي ناكام جبهه پايداري در انتخابات مجلس نهم در اظهارنظري از «اجتناب ناپذير بودن ورود گفتماني» به عرصه انتخابات سخن گفت.
وي در عين حال بر لزوم وحدت اصولگرايان براي معرفي كانديداي مستقل تاكيد كرده و تعدد كانديداها را براي جريان اصولگرا سم توصيف كرده است. نگاه خاص اين عضو شاخص پايداري كه البته ادامه رويه گذشته اين جريان محسوب ميشود آنجا بيشتر مشخص ميشود كه وي خواستار «عملكرد بهتر جامعتين» در انتخابات رياستجمهوري آتي شده است.
اين نوع نگاه كه البته به صورت كمابيش در اظهارات ديگر اعضاي پايداري نيز ديده ميشود، خط سير خاص اين جريان را براي تصميم گيري احتمالي در جريان انتخابات آتي مشخص ميكند.. سعيد جليلي، كامران باقري لنكراني و غلامعلي حداد عادل سه كانديداي احتمالي جريان پايداري هستند كه البته هنوز اخبار روشني درخصوص اينكه اين جريان از كدام يك حمايت خواهد كرد وجود ندارد. در چند روز اخير اما نام يك كانديداي ديگر نيز به ليست انتخاباتي پايداري اضافه شد.
غلامحسين الهام كه از نزديكترين افراد همسوي فكري و موضعي با جريان پايداري به شمار ميرود حلقه كانديداهاي اين جريان را تكميل كرد تا حجم فزونتري از گمانه زنيهاي رسانهاي به سمت گردونه انتخاباتي پايداري نشانه رود.
با اين حال تاكيد سران اين جريان برلزوم ورود گفتماني به عرصه انتخابات رياستجمهوري آتي و همچنين اظهارات صريح اللحن يكي ديگر از رهبران آنان مبني بر «حذف برخي از اصولگرايان» كه وي آنان را مدعي اصولگرايي خواند، شرايط انتخابات مجلس شوراي اسلامي و اختلافات آنان با گروههاي عمده و اكثريت اصولگرا را يادآور ميسازد كه از هم اكنون چشم انداز مبهمي را در فضاي جبهه اصولگرايي ترسيم ميسازد.
در عين حال جريان پايداري در چند روز اخير تنها كنشگر اين ميدان نبود بلكه ديگر گروهها و وابستگان اصولگرايي نيز در چشم انداز رصد رسانهها قرار گرفتند. سروري قائممقام جمعيت رهپويان از سياست اين جريان براي اجماع بر روي يك كانديداي اصولگرا خبر داد.
وي البته اعلام كرد كه اين جريان به زودي وارد گفتوگو با ديگر گروههاي اصولگرا خواهد شد. به نظر ميرسد كه تحركات اخير جمعيت رهپويان و همچنين ايثارگران نشانهاي دال بر آغاز فرآيندهاي انتخاباتي و تعيين مصاديق كانديداتوري از سوي اكثر طيفهاي اصولگرا باشد.
مسئلهاي كه با حجم زياد مواضع سياسي و انتخاباتي فعالان اصولگرا كه اين روزها در فضاهاي مختلف رسانهاي قابل مشاهده است، كاملا همسازي دارد. تحركات موتلفه نيز وارد فاز جديدي شده است.
اسد الله بادامچيان از سوي اين حزب بهعنوان رئيس ستاد انتخاباتي برگزيده شده است و همزمان نيز بحث در خصوص اينكه از چه كانديدايي حمايت شود در كانون هم انديشيهاي موتلفه قرار دارد. اما در حالي كه تا پيش از اين هم، دبير كل و هم اعضاي شاخص اين جريان از معرفي كانديداي مستقل موتلفه خبر ميدادند، حميد رضا ترقي عضو برجسته اين جريان از احتمال ائتلاف با ديگر اصولگرايان سخن گفته است.
همزمان منوچهر متكي كه از وي به عنوان اصليترين كانديداي موتلفه ياد ميشود اعلام نظر درخصوص ورود به انتخابات رياستجمهوري را به مقاطع بعد موكول كرده است تا بر اساس گمانه زنيها نام وي هم به ليست «كانديداهاي تقريبا قطعي» اضافه شود.
در سوي ديگر هم علي اكبر ولايتي براي دومين بار در يك ماهه اخير اظهارنظر درخصوص كانديداتوري خود را به آينده موكول كرد تا وي نيز در صدر ليست «كانديداهاي تقريبا قطعي» جايگاه خود را حفظ كند.
در عين حال علي اكبر صالحي به گونهاي كانديداتوري خود را تكذيب كرد تا نام وي تقريبا از گمانه زنيهاي كانديداتوري انتخابات حذف شود. همچنين مصطفي پورمحمدي رئيس سازمان بازرسي كل كشور همچنان به عنوان يكي از كانديداهاي مطرح جبهه اصولگرا در فضاي انتخاباتي به تحرك مشغول است. وي در آخرين موضع خود گفته است: «بنده هیچگاه حضور در انتخابات ریاست جمهوری را نفی نکردهام ولی به وقتش اعلام خواهم کرد و الآن وقتش نرسیده است.»
اصلاحات در محور كارگزاران جبهه اصلاح طلبان نيز همچون گذشته در خط سير مشخصي حركت كرده است. كانديداتوري افرادي مانند محمد رضا عارف و اسحاق جهانگيري كه از آنان به عنوان كانديداهاي جريانات معتدل اصلاحطلب ياد ميشود همچنان به عرض اندام رسانهاي و سياسي ميپردازند.
در اين راستا عارف بار ديگر در گفت و گويي بر لزوم مشاركت گسترده مردم در انتخابات آتي تاكيد كرده است. جهانگيري هم اين خط سير عارف را ادامه داده و در گفت و گويي تصريح كرده است كه «اصلاح طلبان اينبار بايد در انتخابات شركت كنند».
اما به نظر ميرسد كه جولان كانديداهاي جريان معتدل اصلاحات كاملا تحت تاثير ديدار انتخاباتي اخير عبد الله نوري و سيد محمد خاتمي قرار گرفته است.
ميتوان گفت كه مهمترين هدف اين نشست پاسخ به اخبار و گزارشات رسانهاي اخير در خصوص اختلاف بين خاتمي و نوري بوده است و تاكيدات مطرح شده مبني بر ساماندهي اصلاح طلبان و ضرورت اتخاذ مواضع همسو در قبال تحولات اجتماعي، اقتصادي و سياسي جامعه از وجود تحرك چراغ خاموش اكثريت ساكت اصلاحطلبان خبر ميدهد.
با آشكار شدن تحركاتي از اين دست و اعلام چارچوب عملهاي مشخصتري از سوي افرادي نظير خاتمي و نوري و همچنين با توجه به مطرح شدن خاتمي به عنوان كانديداي احتمالي اصلاح طلبان پيشبيني ميشود كه از ميزان نقش و وزنه افرادي مانند عارف در فضاي اصلاحات كاسته شود و همين امر هم ترديدهايي را در خصوص كانديداتوري نهايي وي و افرادي مانند جهانگيري به وجود خواهد آورد.
البته سخنان برخي از اعضاي كارگزاران در خصوص عدم تمايل اصلاح طلبان به كانديداتوري سيد محمد خاتمي چشم اندازي تازه را پيش روي ناظران قرار ميدهد و اين سناريو را مطرح ميسازد كه تكنوكراتها اينبار محوريت جريان اصلاحات را ميخواهند و در صددند كه ظرفيت اصلاح طلبي را در راستاي اهداف خود سوق دهند.
از برخي جهات ميتوان اين مدعا را ثابت كرد. چرا كه كارگزاران از معدود گروههاي اصلاح طلبي بود كه حتي چند ماه پيش از انتخابات مجلس وارد شور انتخاباتي رياستجمهوري شده بود و بعضا اخبار نشستهاي آنان به رسانهها درز ميكرد.
از سوي ديگر اخباري كه در خصوص احتمال كانديداتوري محمد علي نجفي مطرح است احتمال حمايت كارگزاران از وي را بسيار افزايش داده است. اين اخبار و همچنين اخبار غير رسمي ديگري كه در خصوص ترغيب نجفي از سوي غلامحسين كرباسچي براي كانديداتوري مطرح است ميتواند مبناي مناسبي در جهت اثبات اين مدعا باشد.
حركت با چراغ خاموش دولت تحركات نيم خيز دولتيان كه در يك زمينه كلي سكوت انتخاباتي و تشكيلاتي رخ ميدهند، جبهه فعاليت دولت را كه در يك ركود كلي به سر ميبرد را تغيير نداده است.
اگر چه ظاهر شدن دگر باره اسفنديار رحيم مشايي كمي در پيكره انتخاباتي دولت دميد اما اين روند حداقل تاكنون به عنوان يك محرك جدي در سطح دولت جريانسازي نكرده است.
هر از چند گاهي اخباري درخصوص فعاليتهاي حلقه اطرافيان محمود احمدي نژاد در برخي رسانهها منتشر ميشود كه يا مدعي تحركات زير پوستي آنان ميشود و يا از استراتژي كلي جبهه دولت براي اختلاف ميان اصولگرايان سخن به ميان ميآورد كه البته اين رصد رسانهاي و سياسي اطلاعات چنداني را نصيب ما نميسازد.
در يك نمونه، خبر همايش انتخاباتي وبلاگ نويسان حامي دولت كه دو روز پيش منتشر شد در اين راستا قابل تبيين است. همچنين برخي اخبار غير رسمي در خصوص تلاش دولت براي معرفي چند كانديدا در انتخابات آتي به منظور شكستن راي اصولگرايان نيز در چارچوب كلي اين روند قرار دارد. با اين حال بايد گفت كه حتي چنين تحركاتي ميتواند به عنوان آغاز يك فعاليت عمده مطرح باشد.
فعاليتي كه در راستاي اهداف كلي تبليغاتي و رسانهاي ممكن است گام به گام در مراحل اجرا قرار گيرد.
برآيند كلي فضاي انتخاباتي چند روز اخير كشور و نگاه خاص به بروندادها و خروجيهاي خبري و سياسي مختلف پيش از همه نشان دهنده درگير شدن لايههاي مختلف نخبگان سياسي و همچنين افكار عمومي در مباحث و گفتمانهاي انتخاباتي است. امري كه در آينده نزديك مطمئنا وضعيت كانديداها و برد سياسي گروهها را در افكار عمومي و گمانه زنيهاي گوناگون شفافتر خواهد ساخت.
منبع: تهران امروز