سايت مشرق نوشت: برگزاري شانزدهمين اجلاس سران جنبش عدم تعهد در تهران را مي‌توان بزرگترين فعاليت ديپلماتيك در دولتهاي نهم و دهم خواند؛ از اين رو و با توجه به اين كه اخبار رسمي پيرامون آن به حد كافي انتشار يافته و كمتر به مسائل حاشيه‌اي، يعني نحوه برگزاري و پذيرايي از شركت‌كنندگان پرداخته شده به سراغ محمدرضا فرقاني سخنگوي اجلاس رفتيم و با وي در اين مورد به گفت‌وگو نشستيم.
بخش‌هايي از اين گفت‌وگو به اين شرح است:
روند دعوت سران كشور هاي عضو جنبش عدم تعهد براي شركت در اجلاس تهران چگونه بود؟
دعوت از مهمانان براي يك اجلاس بين‌المللي يك روند خاص و مشخص دارد كه معمولا هم در همه سازمانهاي بين‌المللي همين روند انجام مي‌شود و بر اساس همان روند (ارسال) دعوتنامه، صورت مي‌گيرد.
اولين موضوع براي دعوت بحث ميزبان است. براي اين اجلاس از سه سال پيش يعني در اجلاس شرم‌الشيخ ميزباني به عهده ايران گذاشته شده بود.
سند اجلاس سران هم باز بر اساس عرفي كه در جنبش عدم تعهد وجود دارد، در اجلاس وزراي خارجه كه چند ماه قبل از برگزاري اجلاس سران برگزار مي شود تدوين مي‌شود.
سند اجلاس تهران هم اوايل امسال در اجلاس وزراي خارجه كه در شرم‌الشيخ مصر برگزار شده بود تدوين شده بود و يك بار ديگر بر ميزباني ايران مهر تاييد گذارده شد.
از آن زمان ما كارهاي اجرايي براي دعوت از سران كشور هاي عضو را آغاز كرديم. اما قبل از دعوت، كشور ميزبان بايد امكانات لازم براي برگزاري اجلاس در سطح سران را فراهم كند كه در ايران هم از سال گذشته با صدور دو حكم از سوي رئيس‌جمهور اين كار شروع و دو ستاد تشكيل شد.
يكي ستاد اجرايي بود كه آقاي دكتر احمدي‌نژاد طي حكمي آقاي سعيدلو را به عنوان مسئول آن مشخص كردند و حكم ديگر هم براي آقاي دكتر صالحي وزير امور خارجه به عنوان مسئول ستاد محتوايي اجلاس سران صادر شد.
كارهاي اجرايي از بعد از تعيين آقاي سعيدلو انجام شد و جلسات متعددي برگزار شد تا ستاد شكل بگيرد و معاونت هاي مختلفي هم براي ستاد تعيين شد.
همچنين گروههاي كاري مختلفي براي آن مشخص شد. براي تعيين محل برگزاري اجلاس هم اگرچه از قبل از اين، يعني از سال 89 كارهايي انجام شده بود و ابتدا كيش به عنوان محل برگزاري اجلاس مشخص شد اما به دلايلي ميزباني كيش منتفي شد و بعد از تشكيل ستاد اجرايي به صورت منسجم‌تري موضوع تعيين محل برگزاري تجلاس پيگيري شد.
چرا كيش منتفي شد؟
مهم‌ترين دليلي كه براي منتفي شدن ميزباني كيش مطرح بود مشكل امنيتي بود كه ارگانهاي مربوطه برگزاري اجلاس در آن را تاييد نكردند؛ بنابراين قرار شد اجلاس (در منطقه‌اي داخلي‌تر در كشور) برگزار شود. بعد از بررسي‌هاي اوليه اصفهان مطرح شد.
با اين حال بزرگترين مشكل اصفهان اين بود كه مكان مناسب براي برگزاري اجلاس در اين سطح را نداشت و همچنين محل مناسب براي اقامت سران هم در آن موجود نبود.
اول پيشنهاد شد كه محل اجلاس و نيز محل اسكان سران در اصفهان ساخته شود. چندين جلسه با حضور استاندار و معاونين استانداري اصفهان و نيز نهاد رياست جمهوري و وزارت امور خارجه برگزار شد.
نهايتا با توجه به اينكه مقداري از زمان از دست رفته بود و زمان باقي‌مانده شايد كفايت لازم را براي انجام همه كارها از صفر و ايجاد زيربناهاي مورد نياز وجود نداشت اصفهان هم منتفي شد.
زماني كه اصفهان منتفي شد چقدر زمان تا برگزاري اجلاس باقي بود؟
حدود يك سال تا يك سال و نيم قبل از اجلاس اين بحث مطرح شد. ضمن آنكه علاوه بر زمان اندك، هزينه ساخت محل برگزاري اجلاس و اسكان سران هم بالا بود و نهايتا تصميم گرفته شد اجلاس در تهران و با امكانات موجود برگزار شود.
چون هم در هزينه ها صرفه‌جويي مي‌شد و هم مكانهايي براي برگزاري اجلاس وجود داشت و نهايتا حدود يك سال قبل از اجلاس برگزاري آن در تهران به تصويب نهايي رسيد و مقرر شد امكانات موجود بازسازي و بهسازي شود.
قرار شد اجلاس در همان ساختمان سران كنفرانس اسلامي برگزار شود و يكي دو سالن هم به عنوان پشتيبان و جايگزين در نظر گرفته شد و براي محل اسكان هم از امكاناتي كه در سعدآباد موجود بود.
سوئيت‌هاي مناسبي كه در هتل‌هاي تهران وجود داشت و نيز مهمان‌سراهاي سازمان‌ها و نهادهاي دولتي كه از شأنيت خوبي هم برخوردار بودند استفاده شود.
بعد از اينكه مطمئن شديم مي‌توانيم اين كار ها را انجام دهيم اول تاريخ برگزاري اجلاس را براي بعد از ماه رمضان مشخص كرديم و اين تاريخ به تاييد رئيس‌جمهور رسيد و به دفتر هماهنگي جنبش در وين و از طريق آن به همه كشورهاي عضو هم اعلام شد.
بعد از تعيين تاريخ مرحله بعد تنظيم و ارسال دعوتنامه‌ها براي سران كشورهاي عضو جنبش بود كه دعوتنامه براي سران 120 كشور عضو اصلي و 17 كشور عضو ناظر تنظيم شد و به امضاي رئيس‌جمهور رسيد و از كانالهاي ديپلماتيك مختلف مانند وزارت امور خارجه، سفرا، معاونين رئيس‌جمهور و فرستادگان ويژه تقديم سران كشورهاي عضو شد.
در اين مرحله قرار شد علاوه بر كشورهاي عضو و ناظر، مهماناني هم دعوت شوند كه آقايان پوتين از روسيه و عبدالله گل از تركيه به عنوان مهمانان ويژه دعوت شدند.
پس چرا مهمانان ويژه نيامدند؟
آنها مهمان بودند و ما فقط خواستيم احترام بگذاريم. معمولا مهمانان در چنين اجلاسهايي در سطح سران شركت نمي‌كنند. تركيه و روسيه هم حضور پيدا كردند اما نه در سطح سران. بقيه كشور هاي ميهمان در سطوح پايينتر از سران دعوت شدند.
ساختمان اجلاس از كِي به شما تحويل داده شد؟
دقيقا دو هفته قبل از برگزاري اجلاس كارهاي عمراني ساختمان به پايان رسيده بود. چون هم بايد يك ساختمان به عنوان ساختمان تشريفات در كنار ساختمان اصلي ساخته و هم خود ساختمان اصلي تعمير و بهسازي مي‌شد و دكوراسيون داخلي آن تغييراتي ميكرد. فقط كارهاي نظافت و تعبيه سيستم‌هاي صوتي و تصويري و كارهاي اين چنيني مانده بود كه قبل از اجلاس به اتمام رسيد.
اما ما شنيديم كه ساعت 5 صبح روز آغاز اجلاس سالن تحويل داده شد؟
نه اگر منظورتان تحويل نهايي به اين معناست كه همه كار ها انجام شده باشد خب تا يك ساعت قبل از آغاز اجلاس هم در سالن كار انجام مي‌شد اما تحويل به اين معنا كه كار ساخت و ساز و بهسازي تمام شده باشد دو هفته پيش از اجلاس انجام شده بود.
صحبت‌هاي زيادي درباره هزينه‌هاي اجلاس در سطح جامعه وجود دارد. لطفا در اين خصوص توضيح بفرماييد.
ببينيد! اينكه بخواهيم دقيق بگوييم چقدر هزينه شده است هنوز كامل برآورد نشده تا بتوان رقم دقيقي ذكر كرد. چون كار گستردگي‌هاي زيادي داشت اما انچه الان مي‌توانم بگويم اين است كه برگزاري اجلاس سران كشورهاي عضو جنبش عدم تعهد علي‌رغم گستردگي زياد و تعداد مهمانان و كشورهاي شركت‌كننده در مقايسه با اجلاس سران كنفرانس اسلامي كه حدود يك سوم اين تعداد كشور در آن شركت كرده بودند شايد حدود نصف آن مبلغ هزينه داشت.
مگر در اجلاس كنفرانس اسلامي چه هزينه‌هايي شده بود؟
چون براي آن اجلاس ساختمان كنفرانس ساخته بودند و ساختن آن هزينه‌بر بود. براي اسكان مهمانان هم ساختمان‌هايي در مجموعه‌هاي حافظيه و سعدآباد ساخته شده بود و ما از همين امكانات استفاده كرديم؛ بنابراين طبيعي است كه هزينه‌هاي ما كمتر شد.
البته شما نرخ تورم را از 16 سال پيش تا كنون در نظر بگيريد. با وجود اين هزينه ريالي برگزاري اين اجلاس حدود نصف اجلاس پيشين بود.
اتومبيلهاي بنزي هم كه براي اجلاس در نظر گرفته شده بود از ديگر موضوعات مورد بحث بود. آقاي سروش‌پور مسئول تشريفات مصاحبه‌اي كرده و گفتند كه اين بنزها را از كشور هاي همسايه اجاره كرديم. اما در يكي از سايتها خبري منتشر شده بود كه نشان مي‌داد ظاهرا بنزهاي زيادي هم خريداري شده بود. لطفا در اين رابطه هم توضيح بدهيد.
ما براي برگزاري اجلاس در چند رده به اتومبيل نياز داشتيم. يك رده اتومبيلهايي بوده كه براي جابجايي سران مورد استفاده قرار مي‌گيرد و اتومبيلهاي زرهي هستند كه بايد براي روساي جمهور و نخست‌وزيران شركت‌كننده در اجلاس مورد استفاده قرار مي گرفت.
ما اين اتومبيلها را نداشتيم و بايد تهيه مي‌كرديم؛ بنابراين يك تعداد از اين اتومبيلها را وارد كرديم كه بعدا هم مي‌تواند در مورد مهمانان خارجي و سران كشور هايي كه به تهران سفر خواهند كرد مورد استفاده قرار گيرد.
مازاد بر آن را به جاي اينكه خريداري شود و هزينه هنگفتي صرف خريد ماشينهاي لوكس شود كه مورد استفاده‌اي هم غير از اجلاس ندارند، تصميم بر اين شد كه از كشورهاي همسايه كه اين امكان را دارند اجاره كنيم.
از كدام كشورها اجاره كرديد؟
از يكي از كشورهاي همسايه
چند دستگاه بنز اجاره شد؟
براي سران 20 اتومبيل لازم بود كه 10 عدد را خودمان خريداري كرديم و 20 مورد ديگر را اجاره كرديم. چون هزينه نگهداري اين اتومبيلها هم زياد است و استفاده چنداني هم ندارند.
مابقي اتومبيلهاي استفاده شده به چه صورت بود؟
اتومبيلهاي اجاره‌اي كيفيت خيلي بالايي نداشتند، اما آنهايي كه خريداري كرديم از كيفيت خيلي خوبي برخوردارند. غير از سران رده‌هاي ديگري هم هستند كه شامل وزرا و هياتهاي عالي‌رتبه مي‌شوند كه باز نيازمند اتومبيلهاي تشريفاتي هستند.
اينها هم يك مقداري از قبل داشتيم و يك مقداري هم تامين شد. براي اعضاي عادي هياتها هم اتومبيلهايي لازم بود كه بايد در اختيار آنها قرار مي‌گرفت كه اينها هم تماما از اتومبيلهاي توليد داخل مانند ماكسيما و مگان و زانتيا استفاده شد و تعداد خيلي كمي هم هيوندا بود كه اين هم باز با شركت قرارداد اجاره بسته و قرار شد بعد از پايان اجلاس در صورتي كه ارگانها نياز داشته باشند به آنها فروخته شود.
پرجمعيت‌ترين هيات مربوط به كدام كشور بود؟
هيات هندوستان بود.
بالاخره هيات هند 250 نفر بودند يا 150 نفر؟
خود هيات هند حدود 200 نفر بود منتها سفارت هند تمام كارمندهايش بسيج شده بودند براي تنظيم امور اين هيات و حتي يك تعدادي از ديپلماتهاي هندي هم از كشورهاي همسايه آمده بودند براي كمك. در مجموع هيات هندي با كارمندان سفارتخانه‌هاي كشور هاي همسايه كه به ايران آمده بودند حدود 250 نفر شدند.
هيات هندي از كجاها بازديد كردند؟
از مكانهاي ديدني تهران بازديد كردند اما از تهران خارج نشدند.
آقاي بان‌كي‌مون در كجا اسكان داده شده بود و از چه مكانهايي بازديد داشت؟
بان كي مون در جمع برخي از محققان، تحليل‌گران، دانشجويان و استادان سياست خارجه در دانشكده وزارت امور خارجه حاضر شد. به دفتر خودشان يعني دفتر سازمان ملل در تهران رفتند و طبيعتا جاهاي مختلف تهران را هم از نزديك ديده‌اند اما مكان خاصي كه ايشان تقاضا داشته باشند ببينند وجود نداشت.
كم تعدادترين هيات كدام بود؟
ما هياتهاي يك نفره زياد داشتيم. مثلا از موريس فقط وزير امور خارجه به تنهايي شركت كرده بود و از روسيه هم فقط نماينده ويژه آقاي پوتين آمده بود. خيلي از كشورهاي ديگري هم كه در سطوح پايين‌تري شركت كرده بودند با هياتهاي يك نفره آمده بودند.
در سالهاي گذشته دولت نهم و دهم روابط بسيار خوبي با كشور هاي آمريكاي لاتين داشته و حتي آقاي سعيدلو شخصا دعوتنامه‌هاي كشور هاي آمريكاي لاتين را تحويل دادند اما حضور اين كشورها در اجلاس تهران خيلي كمرنگ بود. علت چيست؟
كشورهاي آمريكاي لاتين حضور خوبي در اجلاس تهران داشتند. درست است كه در سطح سران نيامدند اما سطح حضورشان قابل قبول بود. كشورهايي مانند كوبا، ونزوئلا، بوليوي و نيكاراگوئه در سطح معاونين رئيس‌جمهور و وزير امور خارجه شركت كرده بودند. بقيه كشورهاي آمريكاي لاتين هم در سطح وزرا شركت كرده بودند.
چرا در سطح سران شركت نكردند؟
آقاي چاوز خوب مي‌دانيد كه به علت بيماري‌اي كه دارد كلا سفر نمي‌رود و همه مسافرت‌هايش را كنسل كرده است. آقاي رائول كاسترو رئيس‌جمهور كوبا هم بنا بر دلايلي كه اعلام كردند نتوانست بيايد و معاون خودش را فرستاد.
نيكاراگوئه و بوليوي هم اگرچه اعلام كرده بودند كه مي‌آيند و همه برنامه‌ها براي آمدنشان فراهم بود اما باز به دليل كارهايي كه پيش آمده بود و شايد يكي از آنها هم بحثي بود كه كشورهاي آمريكاي لاتين براي برخورد با دولت انگليس در قضيه آسانژ باشد.
چون اگر خاطرتان باشد در همان مقطع آسانژ به سفارت انگليس در اكوادور پناهنده شده بود و بحران ديپلماتيك ميان اكوادور و انگليس به وجود آمده بود و همه كشورهاي آمريكاي لاتين هم از اكوادور حمايت كردند و شايد همين موضوع باعث شده باشد كه برخي كشورهاي اين منطقه بر خلاف هماهنگ بهاي قبلي نتوانند در اجلاس حاضر شوند.
تركيه و آدربايجان چرا در سطح سران نيامدند؟
تركيه كه اصلا عضو جنبش نيست و آذربايجان هم در سطح وزير امور خارجه شركت كرد، ولي در همان زمان گويا برنامه تداخل كاري پيش آمده بود و علي‌اف سفري به بلاروس داشت و نتوانست در اجلاس تهران حاضر شود.
برخي از نمايندگان تذكر داده بودند چرا از مجلس براي اين اجلاس دعوت به عمل نيامده بود و حتي يكي از نمايندگان در تذكري گفته بود دولت بايد چند نفر از نمايندگان را به عنوان ناظر دعوت ميكرد. آيا واقعا از نمايندگان دعوت به عمل نيامده بود؟
اولا براي مراسم افتتاحيه ما از مجلس دعوت كرده بوديم و تعدادي از نمايندگان هم حضور هم پيدا كرده بودند كه حداقل بيش از 15 نماينده را من خودم در مراسم افتتاحيه ديده بودم. در طول برگزاري اجلاس هم باز نمايندگاني از مجلس در اجلاس حضور داشتند؛ يعني چه در مراسم افتتاحيه و چه در طول مدت برگزاري اجلاس و چه مراسم اختتاميه نمايندگاني از مجلس حضور داشتند.
چه تعداد قراردادهاي اقتصادي در حاشيه اجلاس بسته شد؟
ببينيد ماهيت اجلاس و فلسفه دعوت از كشورها بين‌المللي بود. يعني كشورها براي حضور در يك اجلاس بين‌المللي در اجلاس حضور پيدا كرده بودند و اعضاي هياتهاي خودشان را متناسب با اجلاس انتخاب كرده بودند. معمولا در اين هياتها بحثهاي اقتصادي و قراردادي مطرح نيست.
فقط چند كشور كه براي سفرهاي دوجانبه به ايران آمده بودند هياتهايشان متناسب با بحثهاي دوجانبه و اقتصادي تنظيم شده بود كه از آن جمله مي‌توان به هند، مغولستان و رئيس پريزديوم ( مجمع ملي) كره شمالي اشاره كرد.
خب اينها افرادي براي مذاكرات دوجانبه در هياتهاي خودشان پيش‌بيني كرده بودند و مذاكراتي هم صورت گرفت و بعضا توافقاتي هم انجام شد. مثلا در سفر رئيس‌جمهور مغولستان دو سند ميان دو كشور به امضا رسيد و نيز در سفر نخست وزير هند هم مذاكرات اقتصادي ميان مسئولان ايران و هند صورت گرفت.
چه هياتهايي بيشتر از تورهاي تهران‌گردي استقبال كردند؟
ما براي اينكه بتوانيم حداكثر استفاده را از حضور كشورها در تهران ببريم و اين كشورها با تهران و ايران آشنا شوند، تورهايي را به همين منظور در نظر گرفتيم كه اگر هياتها بخواهند از اماكن ديدني تهران مانند پاركها، موزه‌ها، مراكز خريد و ... تهران ديدن كنند تسهيلاتي براي آنان فراهم باشد و اكثر كشورها هم از اين امكانات استقبال كردند.
البته هياتهاي كشورهاي عربي بيشتر علاقه به خريد آجيل و فرش از بازار تهران داشتند. كشور هاي ديگر هم به تناسب نياز و علاقه‌شان از اين امكانات بهره بردند. اما در ميان محصولات داخلي فرش و آجيل و صنايع دستي و نيز لباس با استقبال بسيار زيادي مواجه بود.
بيشتر از كدام شهرها بازديد داشتند؟
از شهر هاي زيادي بازديد شد. زنجان، شيراز، مشهد و حتي شمال مورد بازديد مهمانان واقع شد اما تعداد بازديدها از اين شهر ها زياد بالا نبود. چون اغلب سران زود باز مي‌گشتند و وزراي خارجه هم چون قبلا بايد در اجلاس وزراي خارجه شركت مي‌كردند خيلي زمان براي سفر نداشتند.
هزينه اين تورها را رياست‌جمهوري پرداخت كرد يا خود مهمانان؟
تهران‌گردي كه چندان هزينه نداشت و در ايران‌گردي هم در مورد هياتهايي كه مهمان ما بودند هزينه‌هايشان بر عهده ما بود كه البته فقط يك مورد بود و آن هم هيات مغولستان بود و بقيه هياتها اگر تمايل به بازديد از شهري داشتند هزينه آن به عهده خودشان بود.
خيلي از هياتها و روساي هياتهاي خارجي كه براي شركت در اجلاس تهران آمده بودند از ديدن آنچه در تهران جريان داشت خيلي شگفت زده شده بودند چون تصوير و ذهنيتي كه براي آنان ساخته شده بود با آنچه مي‌ديدند تفاوت بسيار زيادي داشت.
اكثرا اين ها فكر مي‌كردن ايران كشوري است كه چون تحريم است وضعيت اجتماعي نابساماني دارد و در فقر به سر مي‌برد. مخصوصا با تبليغاتي كه روي قيمت مرغ شده بود اين تصور تقويت مي‌شد.
اما وقتي وارد تهران شدند در همان نگاه اول مشاهده اوضاع ايران آنها را شگفت‌زده كرد و تعدا زيادي از اين هياتها در صحبت‌هايي كه با مقامات ما يا مهمانداران خود داشتند اين را مطرح مي‌كردند كه براي ما اصلا قابل تصور نبود كه ايران چنين وضعيتي داشته باشد و يك كشور پيشرفته و داراي جمعيت زنده و با نشاط باشد كه اثري از تحريم در آن مشاهده نمي‌شود.
همه اذعان داشتند كه ايران واقعا برخلاف تبليغاتي كه صورت مي‌گيرد يك كشور قدرتمند و پيشرفته است كه از فرهنگ بالايي برخوردار است.
جالب‌ترين اظهار نظر در مورد ايران از سوي چه كشوري بود؟
اظهارات زيادي در خصوص ايران و مكانهاي ديدني آن صورت گرفت اما شايد جالب‌ترين آنها اظهارات رئيس‌جمهور مغولستان بود كه در صحبتي كه با خودم داشت مي‌گفت از ايران خيلي خوشم آمده.
كشور بسيار زيبايي است، كشور بسيار ثروتمند و با تمدن غني و قديمي اي است.
البته ما مي‌دانستيم كه ايران از تمدن كهني برخوردار است اما فكر نمي‌كرديم به اين خوبي تمدن مدرن را با تمدن كهن آميخته باشد.
چون روز قبل هم از سلطانيه بازديد كرده بود مي‌گفت خيلي برايم شگفت‌انگيز بود كه شما هم تمدن قديم خودتان را به طور كامل حفظ كرده‌ايد و هم تمدن مردن را پذيرفته‌ايد و آميختگي بسيار جالبي را ايجاد كرده‌ايد و مي‌گفت آن قدر من از ايران خوشم آمده كه ديگر براي دور آينده هم كانديداي رياست‌جمهوري نمي شوم و تلاش خواهم كرد تور گردشگري براي بازديد مردم كشورم از جاذبه‌هاي ايران ايجاد كنم.
كشورهاي ديگر چطور؟
تقريبا همه كشورهايي كه براي اولين بار به ايران مي‌آمدند مجذوب توسعه و جاذبه‌هاي ايران شده بودند. چون ما با خيلي از كشورهاي عضو جنبش ارتباط ديپلماتيك نداريم و آنها هم مراوده زيادي با ما نداشتند. براي اينها تهران و ايران و فرهنگ و نحوه برخورد ايرانيان بسيار جالب و شگفت‌انگيز بود.
واكنش آنان به پوشش زنان و حضور آنان در جامعه چگونه بود؟
قطعا يكي از موارد تبليغات مسموم استكبار عليه ايران موضوع چگونگي حضور و فعاليت زنان در جامعه است كه تصاوير كاملا غلط و نادرستي را ايجاد مي‌كند.
آنچه مهمانان در اجلاس ديدند حضور فعال خانمها در عرصه هاي مختلف اعم از كار هاي خبري و اطلاع رساني و يا حضور در برگزاري اجلاس به عنوان مترجم و همراه هياتها و نيز حضور و فعاليت زنان در جامعه و سطح شهر بود كه براي آنها خيلي شگفت‌انگيز بود.
حتي حضور خانمها در مهماني شام رسمي كه برگزار شد هم براي آنها تعجب برانگيز بود.
ضيافت شام رسمي كجا برگزار شد؟
در يكي از سالنهاي نمايشگاه بين‌المللي كه به نحو بسيار زيبايي بازسازي شده بود و همه كشورها در اين مهماني حضور داشتند.
حضور خانمها در اين مراسم چگونه بود كه جلب توجه ميكرد؟
خانمها در گروههاي هنري و فرهنگي كه براي اين مراسم تدارك ديده شده بود حضور داشتند.
از غذاهاي ايراني هم خوششان آمده بود؟
غذاهاي ايراني در همه جاي دنيا به لذيذ بودن معروف هستند و هياتهاي خارجي‌اي هم كه در اجلاس حاضر شده بودند از كيفيت و مزه و نيز طرز پخت غذاهاي ايراني بسيار تعريف مي‌كردند. حتي يك هيات گفته بود ما نمي‌دانستيم برنج را اين گونه هم مي توان پخت.
هيات كدام كشور بود؟
هيات يكي از كشورهاي آفريقايي.
آنجا برنج را خام مي‌خورند؟
ما سوال نكرديم اما احتمالا يا خام مي‌خورند يا به گونه ديگري پخت مي‌كنند. مخصوصا از غذاي آبگوشت ايراني هم خيلي خوششان آمده بود و درخواست مي‌كردند.
در ديدار آقاي احمدي نژاد و مرسي چه گذشت؟
اين ديدار در محل اجلاس برگزار شد و دومين ملاقات آقاي احمدي‌نژاد با آقاي مرسي بود. اولين بار در مكه و در حاشيه اجلاس كنفرانس اسلامي با هم ديدار كرده بودند. ملاقات خوب و بسيار مثبتي بود.
اگر چه محور اصلي موضوعات مورد بحث برگزاري اجلاس و مسائل منطقه و جهان اسلام بود و همچنين در خصوص مسائل و موضوعات دوجانبه و برقراري روابط هم صحبت هايي صورت گرفت و قرار شد دو كشور اقداماتي را در اين خصوص انجام دهند.
پسر پادشاه عربستان حامل چه پيامي بود؟
ملاقات پسر پادشاه عربستان با رئيس‌جمهور ملاقات خصوصي بود كه در نهايت آقاي احمدي‌نژاد اعلام كردند مسائل بسيار خوبي بود و خيلي از مسائل منطقه و موضوع روابط دو كشور هم خيلي صريح و شفاف مورد بحث قرار گرفت و دو طرف مواضع خودشان را به يكديگر منتقل كردند. شايد به دليل همين ملاقات بود كه الان شاهد تغيير در مواضع كشور عربستان در قبال ايران هستيم.
چه تغييري ايجاد شده؟
اگر دقت كرده باشيد بعد از اجلاس مقامات عربستاني هم موضوع دخالت ايران در بحرين را رد و اعلام كردند كه ايران هيچ دخالتي در بحرين ندارد و حضور نيروهاي ايراني را فريب بحرين براي تغيير در روند اعتراضات مردمي اين كشور دانستند و گفتند ما هيچ شواهدي از دخالت ايران در موضوع بحرين مشاهده نكرده‌ايم. وزير كشور عربستان هم چند روز پيش مجددا هرگونه دخالت ايران را در نا آرامي‌هاي شرق عربستان رد كرد.
گفته مي‌شود شركتي كه غذاي اجلاس را تامين ميكرد به روايتي 8 ميليارد و به روايتي ديگر 40 ميليارد گرفته است. آيا اين موضوع صحت دارد؟
40 ميليارد كه قطعا دروغ است. من مبلغ دقيق آن را نمي‌دانم اما مهم اين است كه شركت هم غذاي اجلاس كارشناسان، هم اجلاس وزاري خارجه و هم اجلاس سران را تامين ميكرد و هم از زمان يك ماه قبل كه ستادهايي براي برگزاري اجلاس تشكيل شده بود و نيروهاي ستادي و امنيتي در اين ستاد ها مستقر شده بودند تامين غذاي آنها را هم بر عهده داشت. يعني اينطور نبوده كه فقط براي دو روز اين هزينه صرف شده باشد.
چه كسي قرار است مسئول دبيرخانه اجلاس شود؟
دبيرخانه اجلاس به دليل اين كه جمهوري اسلامي ايران رئيس جنبش است بايد طبق عرف اين جنبش در وزارتخانه‌هاي كشور هاي ميزبان تشكيل شود و در آنجا به عنوان دبيرخانه موقت متمركز باشد.
در ايران هم به احتمال بسيار زياد اين دبيرخانه در وزارت امور خارجه تشكيل خواهد شد. البته نه به عنوان ساختماني. بيشتر وظايف دبيرخانه كارهاي محتوايي است كه بايد انجام شود و كارهاي محتوايي هم جزو وظايف وزارت امور خارجه است.
گفته مي شود كه حدود 1000 نفر قرار است براي دبيرخانه استخدام شوند. اين موضوع صحت دارد؟
من فكر مي‌كنم اين موضوع كه از قول دكتر صالحي؛ وزير امور خارجه مطرح شد اشتباه منعكس شده است. من نمي‌دانم آقاي صالحي اين حرف را زده‌اند يا نه. اما آنچه مسلم است اين است كه دبيرخانه به 1000 نفر نيرو احتياج ندارد و با اين تعداد نيرو هم تشكيل نمي‌شود.
حتي شايد كمتر از 10 درصد اين ميزان نيرو لازم داشته باشد و قطعا يك دبيرخانه جمع و جوري تشكيل خواهد شد كه كارها را پيگيري خواهد كرد. احتمالا منظور آقاي صالحي اين بود كه از آنجايي كه وزارت امور خارجه اخيرا مجوز استخدام 1000 نفر نيرو را گرفته است، احتمالا بخشي از اين نيروها در دبيرخانه جنبش به كار گرفته خواهند شد.
با توجه به اينكه از سوي كشورهاي غربي انزواي نظام تبليغ مي‌شد برگزاري اين اجلاس چه تاثيري بر اين تبليغات داشت؟
بله تبليغات وسيعي از سوي غرب انجام مي‌شد مبني بر اينكه جمهوري اسلامي ايران تبديل به يك كشور منزوي شده و تحريم ها ايران را به انزوا كشانده و سياست خارجي ايران داراي ديپلماسي فعالي نيست.
اما خوشبختانه با برگزاري اين اجلاس عملا نشان داده شد كه اين تبليغات صحت ندارند و جمهوري اسلامي ايران نه تنها يك كشور منزوي نيست بلكه يك كشور فعال در عرصه ديپلماسي و سياست بين‌المللي ويك كشور تاثيرگذار و توانمند است.
۵ واقعیت برای پخت ذرت شیرین در کمترین زمان که نمی‌دانستید + بهترین روش کدام است؟ 
اگر می‌خواهید فرزندتان احترام‌تان را حفظ کند این ۷عادت را ترک کنید 
تکان‌دهنده‌ترین لحظات تاریخی در فیلم‌ها؛ بهترین فیلم‌های تاریخی که فراموش نمی‌شوند 
۱۰ فیلم برتر زندایا / بهترین فیلم های زندایا که حتما باید ببینید 
۱۲ گل خوشبو که خانه‌تان را به یک پناهگاه آرامش‌بخش تبدیل می‌کنند 
مردی با این ۱۰ویژگی، قطعاً روح زیبایی دارد؛ چنین مردی را می‌شناسید؟ 
افسوس افسوس .آنچه خود داشت ز بيگانه تمنا مي كرد
مردم سرزمين پارس بسيار قابل اعتماتر از بهترين دوستان اجنبي است.
افسوس افسوس .آنچه خود داشت ز بيگانه تمنا مي كرد
مردم سرزمين پارس بسيار قابل اعتماتر از بهترين دوستان اجنبي است.