چین و روسیه با تغییر مواضع پیشین خود با نقش آفرینی در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی به تصویب دوازدهمین قطعنامه 35 عضو شورای حکام علیه ایران کمک کردند. قطعنامه ای که از ایران به دلیل همکاری نکردن با آژانس و بی توجهی به قطعنامه های شورای امنیت، انتقاد می کند.
تحلیلگران بر این باورند که مشارکت چین و روسیه در تصویب این قطعنامه به افزایش فشار بر ایران کمک می کند اما در عین حال این اقدام به دلیل به نمایش گذاردن جبهه ای متحد علیه ایران نیز انجام شده است. چرا که جامعه بین المللی قصد دارد با نشان دادن اتحاد خود در برابر ایران به اسرائیل اطمینان دهد که زمان برای دیپلماسی باقی مانده و در شرایط کنونی باید از اقدام نظامی علیه تاسیسات هسته ای ایران پرهیز کرد.
گزارش ها حاکی از آن است که تنها کوبا به این قطعنامه رای منفی داده و سه کشور شامل مصر نیز رای ممتنع خود را به صندوق انداخته اند. به این ترتیب می توان اینگونه ارزیابی کرد که حمایت قدرت های جهانی از دوازدهمین قطعنامه شورای حکام علیه ایران برای بازداشتن اسرائیل از اقدام نظامی علیه این کشور حائز اهمیت است.
این در حالی است که قطعنامه اخیر شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی ، چالش تازه ای برای مذاکرات هسته ای ایران ایجاد کرده است. مذاکرات هسته ای بین ایران و گروه 1+5 (آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) که پس از وقفه ای 15 ماهه در ماه آوریل در ترکیه از سر گرفته شده بود ، بار دیگر با شروع تابستان به حال تعلیق فرو رفت. به دنبال تعلیق این مذاکرات بود که دور جدیدی از تحریم های نفتی و بانکی از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران اعمال شد. کانادا نیز در تازه ترین اقدام علیه ایران، سفارت خود در تهران را تعطیل و روابط دیپلماتیک خود را با جمهوری اسلامی قطع کرد.
روزنامه کریستین ساینس مانیتور به نقل از شهرام چوبین، کارشناس امور ایران در موسسه صلح کارنگی می نویسد، فشار ها بر ایران در حال افزایش است. اتحادیه اروپا تحریم هایی را علیه ایران اجرا می کند که به کاهش ارز ریال منجر شده و بهار عربی نیز برای ایران پیامد هایی به همراه داشته است.
اما قطعنامه آژانس در شرایطی منتشر شده است که ایران به برنامه های هسته ای خود ادامه می دهد و عملیات غنی سازی اورانیوم که همواره مورد تردید غرب بوده نیز با قوت در ایران دنبال می شود. آمریکا و متحدانش در مذاکرات هسته ای از ایران خواستند غنی سازی را متوقف کرده و ذخایر اورانیوم غنی شده خود را نیز به خارج از کشور منتقل کند.
از سوی دیگر سایت پارچین در جنوب شرق تهران نیز همچنان موضوع مورد نگرانی آژانس بین المللی انرژی اتمی به شمار می رود. آژانس ادعا می کند که برخی آزمایش های هسته ای در پارچین انجام شده و خواستار دسترسی بازرسان به آن است. اما تهران این ادعا را تکذیب می کند و از آژانس می خواهد مدارک خود را ارائه کند.
برخی تحلیلگران بر این باورند مجموع اقدامات اتحادیه اروپا،آژانس بین المللی انرژی اتمی، چین و روسیه در هفته های اخیر، فضای مانور برای ادامه مذاکرات هسته ای با ایران و ثمربخشی آن را محدود تر کرده است. وزرای امور خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان در نشست اخیر وزرای خارجه اتحادیه اروپا در قبرس در خواست تحریم مضاعف ایران را مطرح کردند و کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی این اتحادیه نیز اعلام کرد موضوع تحریم های بیشتر در حال بررسی است. از سوی دیگر شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز در وین قطعنامه ای را علیه تهران به تصویب رساند و پکن و مسکو ، شرکای تجاری ایران که به طور سنتی مخالف افزایش فشار بر تهران بودند نیز از این قطعنامه حمایت کردند. به بیان دیگر روسیه و چین تنها از این قطعنامه حمایت نکردند بلکه به طور مستقیم با آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان در تماس بودند تا متن پیش نویس قطعنامه را تهیه کنند. در این بین تنها آفریقای جنوبی بود که با توجه به سرمایه گذاری های ایران در این کشور برای تعدیل لحن قطعنامه تلاش کرد.
