به هیچ وجه مصلحت بالاتر از حقیقت نیست

فرارو- یک عضو جامعه روحانیت مبارز گفت: «حقیقت قانون عام است؛ در حالی که مصلحت حالت استثناء دارد و استثناء هیچ وقت حکم دائمی نیست. لذا به هیچ وجه نمی توان گفت مصلحت بالاتر از حقیقت است.»

برخی از نمایندگان مجلس که مخالف طرح سوال از رئیس جمهور هستند در بیان علت مخالفت خود از به صلاح نبودن انجام این طرح برای کشور و نظام صحبت می کنند. آنها معتقدند در شرایط فعلی به مصلحت نیست که این سوال از رئیس جمهور پرسیده شود.

رابطه حقیقت و مصلحت در اسلام چگونه است؟ چه نسبتی میان این دو برقرار است؟ کدام یک از جایگاه بالاتر و والاتری در مقایسه با دیگری برخوردار است؟ آیا می توان به اسم مصلحت، حقیقت را ذبح کرد؟

سیدرضا اکرمی عضو جامعه روحانیت مبارز و نماینده مجلس هشتم در گفتگو با فرارو گفت: «ابتدا باید عرض کنم بنده مصحلت را جزئی از حقیقت می دانم و نه اینکه حقیقت جزئی از مصلحت باشد.»

وی ادامه داد: «یعنی حقیقت یک مقوله عامی است که شامل فکر، فرهنگ، فلسفه، فقه، حقوق، اخلاق، دیانت، اقتصاد، سیاست و امانت می شود که در مسیر زندگی همه ما باید حق پذیر، حق مدار و حق محور باشیم و به میزانی که برای ما امکان پذیر است به دنبال حق برویم.»

این عضو جامعه روحانیت مبارز افزود: «شما اگر به قرآن مجید مراجعه کنید می بینید واژه حق که حقیقت ریشه و تابلویی از آن است به وفور ذکر شده است.»

اکرمی گفت: «اما درباره مصلحت ابتدا باید آن را معنا کرد. آیا مصلحت به این معنا است که ما هر حقی را تبدیل به باطل کنیم و هر حقیقتی را تبدیل به فریب کنیم یا اینکه آنجا که گفته اند مصلحت را نباید نادیده گرفت موارد آن مشخص است.»

وی ادامه داد: «مثلا گفته اند راست گفتن لازم است، اما دروغگویی حرام است. اما اینجا یک استثناء دارد و آن اینکه راست گفتن فتنه ایجاد کند. در این صورت هیچ لزومی ندارد که راست بگوییم. یا اینکه اگر در جایی بدلیل راستگویی جان، آبرو یا مال کسی خدشه دار شود، می توان به دورغ متوسل شد برای اینکه رفع خطر، آسیب و زیان کرد.م

وی افزود: «لذا اینجا در شرایطی است که فردی می خواهد به دیگری آسیب و زیان برساند و فتنه ایجاد کند و قصد خدمت ندارد.»

وی خاطرنشان کرد: «مصلحت در جاهایی است که صداقت و حقیقت ضایعه ای فردی ایجاد می کند؛ اما اگر کتمان حقیقت به عموم ضربه وارد کند، نمی توان دست به کتمان حقیقت زد.»

وی ادامه داد: «به همین دلیل در منطق شیعه تقیه وجود دارد؛ ولی اگر تقیه به مسئله خون برسد و مثلا بگویند شما باید فلان شخص را بکشید و گرنه خودت را می کشیم، اینجا دیگر شما نمی توانید اقدام به کشتن آن فرد کنید.»

این نماینده سابق مجلس گفت: «امام (ره) در جریان کاپیتالاسیون در سال 43 فرمودند: "والله در اینجا تقیه حرام است و هرکس تقیه کند مرتکب گناه کبیره شده است." در حالی که در سخنرانی روز عاشورا فرمودند: "شاه من تو را نصیحت می کنم." لذا موارد مصلحت مختلف است.»

اکرمی با بیان اینکه حقیقت قانون عام است؛ در حالی که مصلحت حالت استثناء دارد و استثناء هیچ وقت حکم دائمی نیست گفت: «لذا به هیچ وجه نمی توان گفت مصلحت بالاتر از حقیقت است.»

وی ادامه داد: «زمانی که بنده در مجلس بودم هنگاهی که اختلافی میان مجلس و شورای نکهبان پیش می آمد امام (ره) چند رهنمود دادند. اول فرمودند اکر دو سوم نمایندگان به قانونی رای دادند شورای نگهبان دیگر بپذیرد. مرحله دوم فرمودند اگر قانونی زمان دار باشد و مثلا بگویند این قانون تا این زمان قابل اجرا است دیگر شورای نگهبان مخالفت نکند، تا اینکه بعدا مجمع تشخیص مصلحت نظام ایجاد شد.م


وی در پایان تاکید کرد: «مصلحت در یک مقطع خاص جزئی از حقیقت است؛ اما به هیچ وجه مصلحت بالاتر از حقیقت نیست.»