عضو سابق کمیسیون برنامه و بودجه گفت: افزایش نرخ ارز با عرضه و تقاضای غیر واقعی به جیب دلالان بورس بین‌المللی فارکس می‌رود.
عباسعلی نورا نماینده سابق مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با فارس، در خصوص اینکه آیا دولت بهتر است نرخ دلار را در قیمت‌های بالا حفظ کند، یا اینکه آن را به وضعیت سابق که یک حالت حمایتی برای مصرف کننده داشت بر‌گرداند، گفت: بازگشت نرخ دلار به قیمت‌های سابق امکان‌پذیر نیست. شرایط دولت، اقتصاد و تورم اجازه بازگشت ارز به نرخ‌های سابق حتی به نرخ‌های چند ماه گذشته را نمی‌دهد.
وی گفت: همیشه اشتباهی در کارمان وجود دارد و آن این است که اجازه نمی‌دهیم، هر چیز در هر مقطع زمانی راه خودش را ادامه دهد، به عبارتی برای بعضی کارها سد ایجاد می‌کنیم. در مقطعی سد می‌شکند و به طور ناگهانی به جای واقعی خودش می‌رسد.
استاد اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی در سیستان و بلوچستان بیان داشت: تثبیت نرخ ارز در سال‌های گذشته کار صحیحی نبود، از یک طرف تورم به جامعه القا میشد و از طرف دیگر به صورت دستوری و تزریقی ارز فراوانی که از محل نفت تحصیل شده بود، را به بازار وارد می‌کردیم که این تأثیر بسیار سوئی بر روی بازار داشت و سبب افزایش شدید پایه پولی کشور شد و در نتیجه آن ارزش پولی ملی به شدت کاهش یافت و فضای موجود که همان افزایش نرخ دلار بود، پدید آمد.
نورا گفت: نرخ ارز بر هر مبنایی محاسبه شود، این نرخی نیست که امروز در بازار است.
وی در پاسخ به این سؤال که نرخ ارز منطقی چیست، اظهار داشت: در دنیا چند روش برای تعیین نرخ ارز وجود دارد، یکی اینکه در گذشته و قبل از جنگ جهانی اول نرخ ارز را بر مبنای طلا می‌سنجیدند و قدرت پول هر کشور بر مبنای پشتوانه طلای آن کشور تعیین میشد.
این کارشناس اقتصادی در ادامه افزود: در همان زمان جنگ جهانی آمریکایی‌ها طلا را هم به شکلی برای دلار پایه قرار دادند و به عبارتی گفتند، هر اونس طلا معادل این مقدار دلار است و سایر کشورها هم از آن تبعیت کردند که این موضوع به نفع دلار بود.
*نرخ همبرگری دلار
وی تصریح کرد: در مقطعی از زمان نرخ ارز را بر مبنای قدرت خرید قیمت‌گذاری کردند که اصطلاحا مشهور بود، به قیمت همبرگری، قیمت همبرگری نرخ ارز به این روش بود که در یک کشور همبرگر با چه قیمتی خریداری میشد و در کشور دیگر با چه قیمتی که با این روش نرخ ارز را با جای دیگر مقایسه می‌کردند و این را قدرت خرید ارز می‌گفتند و یکی از مطلوب‌ترین روش‌هایی بود که ایجاد شد.
* رنج کشورهای جهان سوم از عرضه بورس ارز بر مبنای عرضه و تقاضا
این کارشناس اقتصادی در ادامه افزود: در سال 70 نیکسون(رئیس جمهور وقت آمریکا) با توسعه‌ای که سازمان‌های آمریکایی داشتند، این سیستم را به هم زد و گفت اساسا ما نه طلا می‌شناسیم و نه قدرت خرید، نرخ ارز باید بر مبنای عرضه و تقاضا تعیین شود و امروز رنجی که کشورهای جهان سوم می‌برند، از همین ناحیه است.
نورا گفت: در کشورهای جهان سوم تقاضا برای دلار بسیار زیاد است و وقتی تقاضا افزایش و عرضه کم می‌شود، ناخودآگاه ارزش پولی ملی بدون توجه به مسائل اقتصادی بالا و پایین می‌رود.
وی بیان داشت: قیمت ارز امروز تحت تأثیر عرضه و تقاضای غیر واقعی قرار گرفته و سود حاصل از این نامتوازنی به جیب بورس بین‌المللی فارکس می‌رود.
* استثمار کشورهای جهان سوم از طریق نرخ ارز
نورا در ادامه در خصوص بورس فارکس گفت: این بورس بزرگ بین‌المللی هر سال میلیاردها دلار از این محل درآمد دارد و صاحبان آن هم سرمایه‌داران بزرگ دنیا هستند که کشورهای جهان سوم را بدون اینکه بدانند و بدون تسخیر کشورشان از طریق نرخ ارز استثمار کرده‌اند و بخش عظیمی از ذخایر مادی و غیر مادی‌شان را به یغما می‌برند.
نماینده سابق مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: عرضه و تقاضای ارز در کشور به دلیل عدم آگاهی مردم به مسائل فرهنگی و شاید به دلیل تحریم‌ها به هم ریخت، بدون اینکه مسائل اقتصادی تأثیر چندانی در آن داشته باشد و این به هم ریختگی عرضه و تقاضا باعث بالا رفتن نرخ ارز در مقابل ریال شده است.
این استاد اقتصاد در ادامه گفت: بخشی از بالا رفتن نرخ ارز مربوط به عدم توازن در عرضه و تقاضا و بخشی نیز مربوط به تصمیم‌گیرهای غلط در سال‌های گذشته است که نقدینگی را در کمتر از 10 سال چندین برابر افزایش داد. بین نقدینگی و نرخ ارز یک رابطه وجود دارد و اگر رابطه‌ها به هم بخورد، نرخ ارز بالا می‌رود.
وی بیان داشت: نرخ ارز تحت تأثیر مسائل و مشکلات خارجی و اقتصاد داخلی کشور نمی‌تواند 1226 تومان باشد و از طرفی نرخ حدود 2500 تومان نیز که در مرکز مبادله عرضه می‌شود، هم بالاست.
* نرخ واقعی ارز بین 1600 تا 1800 تومان است
نماینده سابق مجلس شورای اسلامی گفت: نرخ واقعی ارز با توجه به شرایط کنونی اقتصاد بر مبنای قدرت خرید و بر مبنای اسکناس چاپ شده در ایران باید حدود 1600 تا 1800 تومان باشد و هر چه از 1800 بالاتر رود تحت تأثیر آن عرضه و تقاضا مجازی و غیر واقعی است و هر چه از 1600 پایین‌تر باشد، دولت باید آن را جبران و خسارت بدهد و آن را کنترل کند که این هم اشتباه است.
وی اظهار داشت: دولت در لایحه بودجه سال 92 باید نرخ ارز را به کمتر از 2 هزار تومان برساند، تا مقداری آرامش اقتصادی به کشور بازگردد، اما متاسفانه در کشور عده‌ای تصور می‌کنند که قیمت ارز در برابر ریال بالا رود، به نفع صادرات و به ضرر واردات است که این تصور درست نیست، زیرا هر چیزی که به صورت غیرواقعی بالا رود، تأثیر خود را بر سایر نرخ‌ها می‌گذارد.
* افزایش نرخ ارز در بلند مدت به ضرر صادرات است
نورا گفت: صاحبان صادرات بدانند نرخ بالای ارز فقط در مقطع کوتاهی به سود آن‌ها خواهد بود، زیرا تحت تأثیر نرخ آن سایر قیمت‌ها نیز به شدت بالا می‌رود، و وقتی قیمت‌ها افزایش یافت قیمت تمام شده در تولید داخل نیز بالا می‌رود و این موضوع به ضرر همه تمام می‌شود.
* بی‌ثباتی در تصمیمات بانک مرکزی مشکلات زیادی را در پی داشته است
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سؤال که آیا بانک مرکزی وظایف خود را به درستی انجام می‌دهد، یا خیر گفت: اگر بانک مرکزی وظایف خود را به درستی انجام می‌داد، با این مشکلات مواجه نمی‌شد، متأسفانه بزرگترین اجحافی که به این کشور شد، از ناحیه بانک مرکزی و به دلیل تصمیمات بی‌ثبات آن بود.
نورا اظهار داشت: مقام معظم رهبری فرمودند که ما باید برای اداره کشور یک نگاه علمی و برنامه‌ای توام با ثبات سیاست‌ها داشته باشیم که متأسفانه بانک مرکزی هیچ کدام از این سه موضوع را رعایت نکرده و هیچ‌گاه هر سه را یکجا نداشت.
وی با اشاره به اینکه بانک مرکزی متولی افزایش نقدینگی کشور است، افزود: نگاه بانک مرکزی علمی نبود و در هیچ یک از شاخص‌های بانک مرکزی به برنامه‌های پنج ساله توجه نشد و هیچ‌گاه ثبات در تصمیم‌گیری نداشتند.
نماینده سابق مجلس شورای در خصوص چشم‌انداز نرخ ارز با توجه به نوسان آن بیان داشت: قبل از اینکه چشم‌انداز نرخ ارز را مورد بحث قرار دهیم، باید شرایطی که ارز را تحت تأثیر قرار داده، مورد نظر قرار گیرد که به نظر من یکی از این شرایط، شرایط سیاسی و تأثیر آن بر اقتصاد است.
وی گفت: باید تنش‌های داخلی را به حداقل برسانیم و در بحران‌های بین‌المللی سیاسی نقش خود را خوب ایفا کنیم. بعضی‌ها می‌خواهند صورت مسئله را پاک کنند و بگویند سیاست‌های بین‌المللی در مقابل ما بی‌تأثیر بوده است که در واقع این طور نیست و بخش عمده‌ای از مشکلات اقتصادی ما متأثر از سیاست‌های داخلی و خارجی است که بر قیمت ارز نیز تأثیرگذار بوده است.
نورا بیان داشت: نقدینگی یکی از عوامل تأثیرگذار بر قیمت ارز است، دولت نباید نقدینگی را بالا ببرد، بلکه باید آن را کنترل کند.
وی گفت: بازار سرمایه در کشور باید از نظر ارزش افزوده متوازن شود، به عبارتی نظام پولی و مالی کشور متعادل شود. ما نباید تورم 30 و 40 درصدی در کشور داشته باشیم و بعد از بانک‌ها بخواهیم که تسهیلات 12 درصدی بدهند، بنابراین اگر بین نظام‌های اقتصادی و شاخص مالی، پولی و ارزی تعادل علمی برقرار شود این‌ها می‌تواند کمک کند تا نوسانات را کنترل کنیم.
