فرارو- محمود احمدی نژاد در جدیدترین گفتگوی خبری خود در دومین ساگرد طرح هدفمندی یارنه ها با مردم سخن گفت. وی در این برنامه تلویزیونی به دستاوردها و مشکلات دولت در این زمینه و دیگر بخش های اقتصادی پرداخت. اما رئیس جمهور در این میان به نکاتی اشاره کرد که به نظر می رسد با توجه به آمار های موجود جای بحث داشته باشد.
احمدی نژاد در لابه لای حرفهای خود از حمایت از تولید، رشد بالای اقتصادی، کاهش نرخ تورم، فقدان مشکلات در پرداخت یارانه ها، پرداخت کامل ارز دارو، صرف بودجه در محل تعیین شده، پس انداز درآمد نفتی و عزم دولت به اتمام طرح های نیمه تمام سخن گفت. از این میان تنها به چند مورد اشاره و نظرات دیگران را برای روشن شدن بحث ارائه می کنیم.
1- یارانه ها و تولید
احمدی نژاد با اشاره به اجرای طرح هدفمندی یارنه ها گفت یکی از اهداف ما نهادینه کردن تولید بود که خوشبختانه نسبت به سال 89 رشد اقتصادی ما 5.2 شده است. وی این رشد را نتیجه حمایت از تولید دانست.
● با آغاز طرح هدفمندی 30 درصد از درآمد حاصله از اجرای طرح هدفمندی پیش بینی شده بود که در بودجه سال 90 به 20 درصد کاهش یافت.
● کمیسیون اقتصاد در واکنش به اضهارات احمدی نژاد گفت: « آنها ما به تفاوت قیمت گازوئیل را از 150 تا 350 محاسبه کردند و مابه تفاوت گاز از 70 تومان تا ظاهرا 150 تومان را نیز محاسبه و این را یارانه تولید به حساب آورده اند.»
غلامرضا مصباحی مقدم تصریح کرد: «این یارانه تولید نیست بلکه آنچه که قانون تصویب کرده به این صورت است که درآمد حاصل از اصلاح قیمتها باز توزیع شده و 30 درصد آن به تولید اختصاص داده شود و ریالی از این باب هنوز به تولید داده نشده است من نمی دانم چطور رئیس جمهور می گوید یارانه تولید داده شده است.»
2- اجرای یکباره طرح هدفمندی
به عقیده رئیس دولت اجرای یکباره این طرح باعث ثبات اقتصادی می شد. اما آمارها از تاثیرات شتاب زده و بدون برنامه طرح هدفمندی یارانه ها بر کاهش نرخ تولید و افزایش نرخ تورم حکایت می کنند.
● در حالی که بر اساس مصوبه مجلس طرح هدفمندی یارنه ها می بایست در یک بازه زمانی پنج ساله اجرا می شد، به دلیل افزایش نرخ تورم و کاهش شدید شاخص های اقتصادی، مجلس تصمیم گرفت تا با ممنوعیت افزایش قیمت حامل های انرژی دست دولت را از اجرای فاز دوم هدفمندی کوتاه کند.
● روز گذشته زهره طبیب زاده عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در نطق پیش از دستور خود از فقدان زیر ساختهای لازم و شتابزدگی در اجرا و ناکامی در تهیه بانک اطلاعاتی و شناسایی درست دهکهای درآمدی سخن گفت و آن را سبب کمبود درآمد و ناتوانی دولت در پرداخت یارانهها، و استقراض از بانک مرکزی، کاهش ارزش پول ملی، افزایش تورم، عدم توانایی پرداخت تعهدات دانست.
3- رشد اقتصادی در ایران
در حالی احمدی نژاد از رتبه بالای اقتصادی کشور در جهان سخن می گوید که بر اساس گزارشی از پایگاه اینترنتی سی ان ان، عراق، آنگولا، چین، نیجریه، هند، کویت، اندونزی، عربستان سعودی، قطر و قزاقستان ده کشوری هستند که در سال 2012 میلادی بالاترین نرخ رشد اقتصادی را در جهان در اختیار خواهند داشت.
● پیش از این در سال 89 صندق بینالمللی پول پیشبینی کرده بود که رشد اقتصادی ایران پس از نزول به صفر در سال 2011 (1390)، روندی رو به صعود به خود بگیرد و به رقمهای 3 و 3/4 درصد برای سالهای 2012 و 2013 دست یابد. براساس این گزارش، اقتصاد ایران در سال 2010 (1389) یک درصد رشد داشته است که این رقم میان کشورهای خاورمیانه یکی از کمترین رشدهاست. بر اساس این گزارش میانگین نرخ تورم کشورهای خاورمیانه در سال 2010 (1389) معادل 9/6 درصد اعلام شده است که کمترین آن در امارات با حدود یک درصد و بیشترین آن در ایران با 5/12 درصد است
● رشد اقتصادی کشور هم اینک به گفته رئیس جمهور 5.2 درصد است و این در حالی است که بر اساس برنامه پنجم رشد اقتصادی کشور 8 درصد پیش بینی شده شده بود.
4- تورم، نقدینگی و ثبات قیمت ها
رئیس جمهور از تاثیر پرداخت یارنه ها در گردش مالی در اقتصاد کشور سخن گفت و تورم را حاصل معوقات بانکی و افزایش نرخ ارز دانست.
● نرخ تورم در ماه آبان سال جاری رکورد 15 ساله خود را شکست و تورم نقطه به نقطه در آبان ماه به 36 درصد رسید.
● به گفته قائم مقام بانک مرکزی يكي از دلايل بدهيهاي معوق، عدم بازپرداخت بدهي دولت به بانكهاست.
● بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند که نوسان در بازار ارز توسط دولت و به دلیل تامین کسری بودجه به وجود آمده است. مجلس با تصویب لایحه ای به دولت اجازه داد مابه التفاوت فروش ارز را صرف تامین کسری بودجه کند.
● علاوه بر این در ماههای ابتدایی اجرای طرح، دولت از بخش تولید خواست که قیمت کالاهای تولیدی را افزایش ندهد و طرح تثبیت قیمتها را به اجرا گذاشت تا تورم ناشی از اجرای طرح را کنترل کند. این سیاست دولت باعث اعتراض تولید کنندگان شد. تا جایی که در حوزه لبنیات علیرغم افزایش قیمت ها هیچگاه دولت با تولید کنندگان به توافقی در خصوص قیمت ها دست پیدا نکرد.
5- ارز دارو
در حالی رئیس جمهور همصدا با رئیس بانک مرکزی از اختصاص کامل ارز به وزارت بهداشت خبر می دهد که وزیر بهداشت از اختصاص تنها یک سوم از ارز مورد نیاز برای واردات دارو خبر می دهد و از اولویت زین اسب و دسته بیل به دستگاه MRI از سوی بانک مرکزی گله می کند.
● به گفته حسينعلي شهرياري ۱۱۵۰ ميليارد تومان از بودجه بخش درمان مردم به وزارت راه و شهرسازي داده شد و وزارت راه و شهرسازي گفت آن را صرف ساخت بيمارستان ميكنيم ولي نهايتا متوجه شديم آن را صرف مسكن مهر كردهاند.
● مشکلات به وجود آمده برای بیماران سرطانی و خاص رئیس بنیاد بیماری خاص را بر آن داشت تا با نوشتن نامه به وزیر بهداشت نسبت به جدی بودن مسئله داروی بیماران خاص هشدار دهد.
6- پس انداز درآمد نفت
رئیس جمهور در حالی از دولت قبلی خود در خصوص هزینه تمامی درآمدهای نفتی انتقاد می کند که در دوران ریاست جمهوری سید محمد خاتمی حساب ذخيره ارزي در راستای مقابله با شوک های نفتی به وجود آمد. موجودی این حساب در سال 87 محرمانه اعلام شد و در انتهای سال 90 احمدی نژاد از خالی بودن آن خبر داد.
● دولت در سال 1385 معادل 142 هزار و 573 ميليارد ريال از موجودي هزار ذخيرهي ارزي برداشت كرده است. اين عدد در سال بعد به 106 هزار و 994 ميليارد ريال و در سال بعد از آن به 212 هزار و 190 ميليارد ريال افزايش يافته است. در سال 1388 استفاده دولت از موجودي حساب ذخيرهي ارزي با افت قابل توجهي مواجه شده و به رقم 133 هزار و 117 ميليارد ريال رسيده، اما در سال پاياني برنامهي چهارم توسعه استفاده دولت از موجودي اين صندوق به شدت كاهش يافته و به حدود 21 هزار و 700 ميليارد ريال رسيده است.
● احمدی نژاد در جریان طرح سوال از وی در مجلس، پس انداز حساب ذخیره ارزی در سال 90 را صفر اعلام کرد.