طي چند سال اخير با توجه به نيازهاي جامعه و تمركز غرب بر اقتصاد كشور، شعارهاي سال متناسب با دو مقوله ذكر شده توسط مقام معظم رهبري انتخاب شده است.
سال گذشته توجه به توليد ملي، كار و سرمايه ايراني بود. اصولا ارائه استراتژيهاي مذكورميخواهد توجه و منابع كشور را به سمت اولويتهاي اساسي سوق دهد.
اي كاش دستگاههاي اجرايي كشور و حتي تشكلهاي اقتصادي گزارشي از اقدامات خود حول محور سال گذشته ارائه ميكردند. شعار سال جديد در بخشي ادامه موضوع سال گذشته، و آن توجه به اقتصاد و توليد است. موضوعي كه ميتواند به صورت جدي در زندگي مردم تاثير داشته باشد. ايجاد اشتغال و تامين معيشت حداقل براي يك جامعه، حق جدي مردمان آن كشور است.
آمارها نشان ميدهد متاسفانه آن گونه كه بايد و شايد از فضاي ايجاد شده در جهت تحقق اهداف مذكور استفاده نشده است. در سال 1392 با توجه به شعار سال و مساله مهم انتخابات، اقتصاد و توليد كشور نيازمند مراقبتهاي جدي است.
1- وظيفه اصلي دولتها، ايجاد اجماع حول موضوع اشتغال و معيشت است. بايد اولويت مهم مسوولان جهت دادن به اهداف و برنامهها حول محورهاي مذكور باشد. جهتگيري كلي توسط مسوولان عاليرتبه اعلام، و بر مسوولان است تا در جهت تدوين فرآيندها و تلاش جهت تحقق اهداف بكوشند. عبور بيكاري از تعادل باعث ايجاد ناهنجاريهاي گسترده اجتماعي و فرهنگي است. پرداختن به مسائل حاشيهاي خارج از اين موضوع حساس و جدي، جز توسعه فقر و بيكاري ثمري به همراه نخواهد داشت.
2- بسيار بجاست كه صاحبنظران و گروههاي مدعي حضور در انتخابات تحليل دقيق و عالمانه با آمارهاي صحيح و توام با انصاف و اعتدال از روند 8 سال ارائه نمايند. در اين تحليلها بايد پيشنهادهاي عملياتي براي عبور از مشكلات با توجه به شرايط گذشته، منابع و تهديدات ارائه گردد.
از گروهها، عبور از احساسات و غليانات روحي و برخورد عقلگرايانه مبتني بر عشق به كشور و جمهوري اسلامي ايران انتظار ميرود. با توجه به حجم مشكلات و فشارهاي اقتصادي پرداختن به اوهام و تخيلات و گرفتن فرصت و بازسازي كشور، امري نابخشودني در تاريخ است.
3- كسب حدود ششصد ميليارد دلار درآمد نفتي و حدود 100هزار ميليارد تومان فروش واحدهاي دولتي و همچنين اوراق قرضه طي 8 سال گذشته و تزريق آن به جامعه در قالب اقتصاد دولتي و توجه به خروجيهاي موجود در جامعه با دو شاخص تورم و بيكاري، نشان ميدهد بايد به فوريت و جديت طرحي نو دراندازيم. در اين سيستم ناكارآمد، جداي از اثربخشي و عقلانيت هر دولتي، هر چه تزريق منابع بيشتر، خروجيها منفيتر خواهد بود. در چنين شرايطي، با كاهش درآمدهاي ارزي در صورت عدم تدبير متناسب بايد منتظر مشكلات جدي باشيم. هر چند هزينه بالايي پرداختهايم، ليكن اگر حداقل اين درس را گرفته باشیم که با بوروکراسی دولتی در اقتصاد منابع بیشتر به ناکامی افزونتر بدل خواهد شد. باز هم جای امیدواری دارد.
4- اقتصاد همچون هر موضوع دیگری متشکل از یک مجموعه سیستمهای مرتبط است. در اجراي طرحهای اقتصادی بیتوجه بودن به چنین فرآیندی ما را از تحقق اهداف دور و بعضا در مسیر عکس قرار خواهد داد. طرح هدفمندی یارانهها دقیقا مشمول چنین فرآیندی است.
افزایش قیمتها، خصوصا در سبد خانوار، مردم را به جایی رسانده که اکثریت قاطع آرزوی عدم اجراي طرح و شرایط قیمتهای قبل از اجرا را دارند. موضوع خطرناک ایجاد مسابقهای میان کاندیداها در جهت افزایش یارانهها در چنین فرآیند گسستهای است. به نظر نگارنده این مقوله میتواند تبعات بسیار نگرانکنندهای برای کشور داشته باشد. در کشوری که خداوند متعال 7 برابر سرانه جمعیت آن منابع و ذخایر قرار داده و مردمانی باهوش و مسوولیتپذیر در آن زندگی میکنند، توسعه فرهنگ ماهی دادن به جای ماهیگیری، خبط بزرگی است. يارانه به دهكهاي پايين، حوزه بهداشت و كشاورزي و آموزش در يك سيستم فراگير و منظم قابل دفاع و توجه است.
متاسفانه عارضه جامعه ايراني، ارائه هدفهاي مطلوب بدون تلاش در جهت فرآيندسازي و انضباط و مسووليتپذيري است. بدون تردید حماسه سیاسی در سال 1392 پیوستگی جدی با حماسه اقتصادی خواهد داشت. به میزانی که عقلانیت، نگرش علمی و کارشناسی توام با عشق و خدمت صادقانه به مردم بر مسوولان آینده حاکم شود میتوان انتظار بهبود اوضاع را در همه زمینهها خصوصا اقتصاد داشت.
هرچند به دلایل عدیده داخلی و مشکلات بیرونی، شاخصهایی همچون اشتغال و تورم در شرایط مطلوبی به سر نمیبرند. لیکن با توکل بر خدا و اتکا بر منابع کشور و تکیه بر انسانهای هوشمند و مسوولیتپذیر و صادق میتوان در انتظار آیندهای بهتر بود. در آغاز هر سال مردم با امید وارد سال جدید میشوند، بیایید به یاری خدای مهربان امیدها را پررنگ سازیم.