این روزها برای سرعتیترین بانوی دونده ایران، روزهای درخشانی بوده و او با دو مدال طلا در بازیهای کشورهای اسلامی و رکوردشکنی ثابت کرد که پس از روزهای تلخی که برای رسیدن به المپیک لندن پشت سر گذاشت، دوباره به روزگار اوجش بازگشته و او قهرمانی است که باز هم خود را در سطح بینالمللی به عنوان "دختر باد" معرفی خواهد کرد.
قهرمان بودن در میادین ورزشی کار آسانی نیست و اینکه یک قهرمان بخواهد زندگی عادی مانند سایرین داشته باشد هم نمیتواند آنقدرها آسان باشد. اما ورزشکاران چطور زندگی ورزشی خود را از زندگی قهرمانیشان جدا میکنند؟ با نخی نامرئی یا خطی پررنگ که بیشتر معنای ورود ممنوع برای دیگران دارد؟!
در این بین باخبر شدن از زندگی شخصی ورزشکاران زن با توجه به نقشی که آنها در جامعه ایفا میکنند، شاید بیشتر از زندگی مردان ورزشکار مورد توجه باشد. بانوان وقتی در ورزش حرفهای حضور مییابند، شخصیتی محکم پیدا میکنند و این ویژگی آنقدر در آنها نهادینه میشود که در برخورد اول این تصور را ایجاد میکند که این ورزشکاران با گارد بستهای مقابل ما ایستاده اما حقیقت چیز دیگری است.
مریم طوسی هم یکی از این قهرمانان است که همچون سایر بانوان ورزشکار ویژگی محکم بودن را در خود دارد اما کافی است کمی دور از پیست به طوسی نگاه کنید و او را در زندگی شخصیاش ببنید، دیگر او دختری است با زندگی معمولی و وقتی درجمع خانواده است، مریمی میشود، بدون پسوندهای قهرمانی.
برای آشنا شدن با مریم طوسی در زندگی شخصیاش، خود را مهمان خانهاش کردیم.
خانه مریم طوسی در پایتخت است، میان دود و ترافیک همیشگی، خانواده طوسی چند سالی است که به این خانه آمدهاند. دو پسر و یک دختر با والدینشان اعضای این خانواده 5 نفره را تشکیل میدهند و مریم آخرین فرزند این خانواده است که 25 سال سن دارد. مریم و مادرش که همیشه در تمرینات هم همراه اوست، با رویی گشاده پذیرای ما میشوند. وقتی میخواهیم سر صحبت را باز کنیم، مادر مریم از شرایط دخترش میگوید اینکه تمریناتش چقدر فشرده بوده و اینکه چقدر برای نتیجه گرفتن در مسابقات مصمم است. او آنقدر دخترش را همراهی کرده که شاید بهتر از هر مربی بداند که مریم از نظر فنی و روحی چقدر آماده است.
طوسی هم با لبخند همیشگیاش تمام حرفهای مادر را تایید میکند و درباره زمانهایی میگوید که وقتی از دانشگاه و تمرین به خانه میآید بیشتر وقتش را در اتاق شخصیاش میگذراند. طوسی از پدرش میگوید: " خوشبختانه خانواده ورزشی دارم که همیشه مشوقم بودهاند، پدرم به طور حرفهای والیبال بازی میکرد و حتی در لیگ هم حضور داشت. من هم اوایل به والیبال میرفتم اما پس از آن به دوومیدانی آمدم. پدرم آنقدر ورزش دوست دارد که کافی است تلویزیون مسابقه ورزشی را پخش کند. فرقی ندارد چه مسابقهای، او حتما یکی از مخاطبان این مسابقه خواهد بود. "
در دنیای شخصی طوسی، فوتبال هم نقش خاص خود را دارد و زمانی که بازی آبیها و قرمزها میشود او و برادرانش طرفدار هر تیمی باشند، پدر و مادرش طرفدار تیم مقابل میشوند! تا شرایط برای کُری خوانیهای خانوادگی مهیا شود. طوسی میگوید:" دیگر مثل قدیم طرفدار تیمی نیستم اما سالهای پیش پرسپولیسی بودم. "
در دنیای شخصی طوسی لباسها و مدالهای ورزشیاش بیش از هر چیز دیگری اتاقش را منحصر به فرد کرده است. دنیای رنگارنگ کفشها که بیشتر از دخترانه بودن، حکایت از روزهای دویدن او دارد. مریم حتی اولین کفشی را که با آن رکورد ایران را زده در کنار کفشهای دیگرش نگه داشته است.
او میگوید: " هر چندبار یکبار نگاهی به این کفشها میاندازم تا فراموش نکنم برای رسیدن به این نقطه چقدر زحمت کشیدهام. " البته سهم لباسهای دخترانه هم در زندگی او کم نیست.
از مدالهایی که حالا با خیالی آسوده در تنگ بزرگی جا خشک کردهاند، میگوید: برای رسیدن به این مدالها تمرینات زیادی داشتم یکبار وقتی در یک مسابقه مدرسهای شرکت کردم، در دو ماده مدال گرفتم و رقیبم که نتوانسته بود مدالی بگیرد روی زمین نشسته بود و گریه میکرد، مادرم هم یکی از مدالهایم را گرفت و به او داد و گفت که یکی برای تو یکی برای مریم.
او به گذشته بر میگردد: " خاطرم هست که در سال 85 و در مسابقات دهه فجر که در همین ورزشگاه (آفتاب انقلاب) برگزار میشد، مرحوم توران شادپور که رکوردار دوی 400 متر را داشت، من را از خط بیرون کشید و نگذاشت مسابقه بدهم. آن روز با گریه از خط برگشتم و تصمیم گرفتم تا زمانی که نتوانم رکورد بزنم به مسابقات برنگردم. آن زمان تاریخ این واقعه را روی آینه زدم و سال بعد در همان زمان رکورد مادهای که من را از خط بیرون انداخته بودند، را شکستم. "
طوسی سال گذشته به المپیک لندن بسیار نزدیک بود و تنها 8 صدم ثانیه زمان کم آورد تا به این بازیها برسد. او هنوز هم وقتی از المپیک میگوید متاثر میشود: " تلخترین خاطره ورزشیام نرفتن به المپیک لندن بود. باور نمیکردم تنها با 8صدم ثانیه تمام تلاشهایم برای رسیدن به المپیک بر باد برود. حتی تا یک ماه نمیتوانستم به پیست بروم و در مقطعی هم تصمیم گرفتم که دویدن را کنار بگذارم چون من تمام زندگیام را برای رسیدن به المپیک گذاشته بودم و تمرینات بسیار سختی داشتم. اگر خانوادهام نبودند که حمایتم کنند شاید دیگر به ورزش حرفهای پا نمیگذاشتم اما آنها کمکم کردند تا برگردم. "
سرعتیترین دونده زن ایران از المپیک ناامید نشده و حالا تلاش میکند که برای دوره بعد در "ریو " سهمیه بگیرد هر چند معتقد است که هدفهای کوتاه مدت را دنبال کند و گام به گام پیش برود. " هدف اصلیام بازیهای قهرمانی آسیاست و میخواهم این بار مدال این مسابقات را بگیرم. من تمرینات بسیار خوبی در ماده 200 متر داشتم و میخواهم وقتی در رقابتی شرکت میکنم نتیجه بگیرم. "
زمانی که او از خاطراتش میگوید، آلبوم ورزشیاش را باز کرده و برای هر خاطرهاش عکسی را نشان میدهد. در کنار هر عکس یک توضیح کوتاه از آن رقابت و حاشیههایش هم وجود دارد. عکسها را که ورق میزند به مسابقات جهانی میرسد و میگوید "یکی از افتخاراتم این است که در مسابقات جهانی بزرگان و اسطورههای دوومیدانی وقتی من را با این پوشش میدیدند میگفتند، قهرمان حقیقی تو هستی که با این پوشش در مسابقات حاضر میشوی. این حرفها برایم انگیزه بود. زمانی که اوایل در مسابقات بینالمللی حضور پیدا میکردم به غیر از من یک دختر بحرینی هم با پوشش اسلامی در این رشته حضور داشت و حتی توانست به المپیک هم راه یابد هر چند تست دوپینگاش مثبت از آب درآمد و از حضور در میادین محروم شد."
دوومیدانی از جمله ورزشهایی است که شاید در نگاه اول آنقدرها مورد استقبال خانوادهها قرار نگیرد، اما طوسی عنوان میکند که از ابتدا، نگاه دیگری به این رشته داشته است. او میگوید "هیچگاه به دوومیدانی به چشم رشتهای برای مادیات نگاه نمیکردم چون خانوادهام همیشه پشتیبانم بودند و هیچ وقت نگذاشتند که سختی بکشم شاید خودشان سختیهای زیادی را متحمل شدند اما هیچگاه نگذاشتند که متوجه این مسائل شوم. زمانی که سر خط مسابقه میایستم همه این از خودگذشتگیها در نظرم میآید و خود را موظف میکنم که نتیجه بگیرم. وقتی طلای آسیا را زمانی که به تهران بازگشتم مدالم را دور گردن پدرم انداختم و همان لحظه احساس کردم که با چنین چیزی میتوانم کمی از زحمتهایش را جبران کنم.
مریم طوسی از جمله ورزشکارانی است که به سادگی وارد دوومیدانی نشده و هر چند پس از ثابت کردن خود در این رشته ورزشی حمایت خانوادهاش را داشته اما پیش از آن والدین او ترجیح میدادند به جای دوومیدانی مریم در رشته دیگری مانند والیبال حضور داشته باشد اما سرنوشت طور دیگری رقم خورد.
او در این باره میگوید: " دومیدانی را از مدرسه آغاز کردم و توانستم به مسابقات کشوری راه پیدا کنم اما به دلیل مشکلاتی در دومیدانی ضربه شدید روحی خوردم و از این رشته کنارهگیری کردم و در سه سال دوره راهنمایی رشتههای دیگر مانند شنا، اسکیت و والیبال را دنبال میکردم اما در دبیرستان معلم ورزش مجدداً من را برای شرکت در مسابقات دوومیدانی مناطق تهران انتخاب کرد و من از ترس این که خانوادهام برای حضور در این رشته رضایت ندهد خودم رضایت نامه را امضاء کردم و در این مسابقات اول شدم! این موضوع در مسابقات استانی هم تکرار شد و باز هم قهرمان شدم.این تمام ماجرا نبود چون به طور همزمان برای شرکت در مسابقات کشوری آمادگی جسمانی و دومیدانی هم انتخاب شده بودم و مسوولان هر دو رشته با خانوادهام تماس گرفتند تا آنها بگویند میتوانم در کدام رشته شرکت کنم. آن زمان بود والدینم فهمیدند چند وقتی است در دوومیدانی هستم و پس از آن این رشته را به صورت جدی ادامه دادم."
حالا سالها از ورود این ورزشکار به دوومیدانی گذشته است و طوسی توانسته در این مدت پرافتخارترین دونده زن ایران لقب گیرد. او نه تنها برای اولین بار در تاریخ ایران توانست در مسابقات دوومیدانی داخل سالن قهرمانی آسیا را در تایلند مدال طلای ۴۰۰ متر را با رکورد ۵۳ ثانیه و ۸۵ صدم ثانیه کسب کند و حتی رکورد ایران را بارها ارتقا دهد؛ بلکه در سال 2012 از سوی فدراسیون جهانی با 1144 امتیاز در مکان 66 دوندگان 400 متر دنیا در بخش زنان قرار گرفت و سومین دونده برتر ایران شد.
آخرین حضور طوسی در میادین بینالمللی به بازیهای همبستگی کشورهای اسلامی 2013 در اندونزی باز میگردد، این بانوی دونده توانست دو مدال طلا در دوی 200 و 100 متر کسب کند و حتی رکورد ایران را در دوی 100 متر شکست.
مریم درباره حضورش در این بازیها میگوید: "این رقابتها از سطح بسیار خوبی برخوردار بود چون دوندگان مسلمان از سراسر دنیا به این رقابتها آمده بودند، در این بازیها هدفم این بود که بهترین عملکردم را به نمایش بگذارم و دوست داشتم که پرچم ایران را بالا ببرم و خوشحالم که با رکوردزنی توانستم مدال طلا بگیرم. حتی در تمریناتم چندین بار رکورد زده بودم و خوشحالم که در مسابقه هم این اتفاق افتاد."
او در 200 متر هم با زمان 27 ثانیه و 72 صدم ثانیه دوید و طلا گرفت. رکوردی که طوسی در این ماده به دست آورد حتی بهتر از رکورد 23 ثانیه و 83 صدم ثانیهاش در مرحله فینال قهرمانی آسیا بود، البته طوسی، در مرحله نیمهنهایی مسابقات هند، 23 ثانیه و 64 صدم ثانیه دویده بود اما نتوانست این رکورد را در جاکارتا تکرار کند." یکی از دلایلی که باعث شد در 200 متر بتوانم بهتر از مرحله فینال رقابتهای قهرمانی آسیا بدوم این بود که در هند، استرس داشتم اما در اندونزی تجربهام بیشتر شده بود و دچار استرس نشدم. هر چند در فینال 200 متر هم دوبار خطا شد و همین موضوع باعث شد تا نتوانم رکورد این ماده را بزنم در حالی که اگر چنین اتفاقی نمیافتاد همانطور که در 100 متر رکورد زدم حتما رکورد 200 متر را هم میشکستم."
زمانی که طوسی مدال طلای 100 متر را گرفت تنها 24 ساعت از حذف بانوان کاتای ایران در فینال این بازیها تنها به دلیل پوشش آنها میگذشت. طوسی اعلام کرد وقتی قهرمان 100 متر شد اعلام کرد که طلایش را به بانوان کاتا ایران تقدیم میکند:" من خودم ورزشکارم میدانم که بانوان کاتای ایران برای رسیدن به فینال چقدر تلاش کرده بودند. زمانی که شنیدم آنها به دلیل حجابی که داشتند از فینال رقابتها حذف شدند، طلایم را به آنها تقدیم کردم این تنها کاری بود که از دستم بر میآمد و میخواستم کمی خوشحالشان کنم. "
حالا بانوی دونده ایران از بازیهای کشورهای اسلامی بازگشته آن هم با دو مدال خوشرنگ که احتمالا به زودی در تنگ پر مدال طوسی شناور خواهد شد. اما هنوز برای ادامه افتخار آفرینیهای این ملی پوش فرصت باقی است و به حتم در آینده بیشتر از مریم طوسی خواهیم شنید. او امسال مسابقات جهانی داخل سالن را در زمستان پیشرو دارد و سال آینده هم در بازیهای آسیایی حضور خواهد داشت. او میگوید: "در حال حاضر هدف پیشرویم بازیهای آسیایی است که امیدوارم وزارت ورزش حداقل امکانات را در اختیار ما بگذارد. حریفان ما در کمپهای اروپایی تمرین میکنند و با حضور در مسابقات مختلف به این بازیها خواهند آمد. "باید از ما هم پشتیبانی شود تا بتوانیم نتیجهای در خور اسم ایران در این مسابقات کسب کنیم.
این ورزشکار کمی به آینده دورتر خود هم نگاه میکند و میگوید که در کنار ورزش حرفهای خود بحث مربیگری را هم مدنظر قرار داده است. او این بار با دونده نوجوانی به نام "مریم " کار میکند، طوسی میگوید:" مریم نوجوان بسیار خوش آتیهای است که بیشتر از او خواهید شنید و او مریم طوسی دیگری خواهد شد. میخواهم اگر فرصتی باشد تمام آنچه که خود تجربه کردهام را به دوندگان جوانتر بیاموزم. "
او معتقد است هر آنچه که به دست آورده و میخواهد به دست آورد برای شناساندن توانمندیهای دختران مسلمان ایران در جهان است و بانوان ثابت کردهاند که هر کجا پا گذاشتهاند، دست پر بازگشتند و هر گاه از آنها حمایت شده پاسخ این حمایتها را به خوبی دادهاند.