این سالها با عملکرد دولت احمدینژاد به جایی رفتیم که نگو و نپرس. نهتنها برخی از انواع موسیقی و هنرها زیرزمینی شد که اقتصاد و آدمها هم به قعر زمین رفتند. گویا که دوره «اعتدال» پیشرو باید فرصتی برای واکاوی حقایق مدفونشده و آدمهای فراموششده باشد.
امروز یکی از همین آدمهای رازآلود، قرار است روی زمین بیاید و دادگاهی شود. خیلی هم معرفی نمیخواهد؛ «سعید مرتضوی» را دیگر بچههای کلاس اول هم میشناسند. روزنامهنگاران از شنیدن نامش خاطرهها به یاد میآورند و کارگران، اینروزها، دل پردردی از او و همراهانش دارند.
«زیرزمین»های بیشمار، میراث فکری و عملکردی «محمود احمدینژاد» برای امروز تاریخ و هویت ایرانیان است. خیلی از مردم درگیر قیمت چندبرابرشده مرغ و برنج و غم نان بودند که جناب آقای خاوری با میلیاردهاتومان در جیب، راهی کانادا شد و پرونده اختلاس سههزارمیلیاردتومانی افشا شد.
هنوز ماجرای «خاوری» و پرونده اختلاس سههزار میلیارد تومانی تعیین تکلیف نشده بود که به یکباره خبر رانتخواریهای عجیب «بابک زنجانی» و «خاصهبخشی»های آقای مرتضوی مثل بمب صدا کرد و نقش معاون اول دولت دهم در ماجرای اختلاس بیمه ایران و «حلقه فاطمی» بازخوانی شد.
البته اتفاق خاصی هم نیفتاده، تنها نام «بابک زنجانی» و «سعید مرتضوی» و برخی دیگر از زیرزمینیها به روی زمین آمدند. یا به عبارت دیگر رازها از پرده برون افتاد؛ البته آن هم بخشی از رازها و رمزها.
چه بخواهیم و چه نخواهیم این سالها، برخی زیرآبی رفتهاند. اگر روزی سفرههای آبی و قناتها، زیر شهر تهران در جریان بود و غنیمتی برای شهر و بیآبیها به شمار میآمد حالا «سفرههای فساد زیرزمینی» در گوشه و کنار پراکنده شده و اگر چشمهای تیزبین زودتر این منابع زیرزمینی را شناسایی نکنند، گفتمان اعتدال هم راه به جایی نخواهد برد.
آقای روحانی چه بخواهد و چه نخواهد تا سالهای آینده باید شاهد رسیدگی به انواع پروندههای دولتهای نهم و دهم باشد. هرچند برخی جریانات سیاسی از سر شوخی و تفریح بنا دارند پرونده زنجانی را تا دوران اصلاحطلبی متصل کنند اما کمتر کسی میتواند «حسن رعیت»ها، «سعید مرتضوی»ها و «بابک زنجانی»ها و برخی دیگر از «کارچاقکن»ها را به این آسانیها به جریانهای سیاسی رقیب بچسباند.
آقای روحانی، گفتهاید که نباید اجازه داد اندیشه یا نقدی زیرزمینی شود اما باید بدانید، در سالهای گذشته زیرزمینهای فراوانی پیدا شده تهران و خیلی دیگر از کلانشهرها، حیاطخلوتهای کوچک و بزرگی یافته و مسیر اجرای اصل44 پیچوخمهای اساسی داشته. گاهی هم به بیراهه رفته و از مسیر مستقیم خارج شده.
با این حال آغاز محکمه سعید مرتضوی، فرصتی برای رویآوردن به یک رویکرد کلان در سطح جامعه است، تلاش برای انتقال اقتصادها، آدمها و روابط کلیدی زیرزمینی به روی زمین.
حالا پای او روی پوست موز رفته و باید درباره پرونده کهریزک و مسایل دیگر پاسخگو باشد. شاید محکمه امروز فرصتی باشد برای تامل درباره چرایی و چگونگی عملکرد افرادی چون او.
عدهای میگویند، مرتضوی مهره سوختهای بیش نیست و حالا همه به نقد او روی آوردهاند، اما سوال این است که چرا باید همه افراد مهرهسوخته شوند تا نقدشان آغاز شود؟ دولت «تدبیر و امید» فرصتی برای درافتادن با زیرزمینیها و تقویت عدالت میان روی زمینیها است.