«و بالاخره اعتراض!» شماره هفتم هفتهنامه «رفاه»، نشريه تخصصي بررسي مسائل اجتماعي ايران، با اين تيتر كلي در صفحه نخست خود، به شكستن قفل سكوت فعالان عرصه رفاه اجتماعي در مورد پيشنهاد ادغام امكانات درماني تأميناجتماعي با بخش درمان دولتي پرداخته و چرايي مخالفت كارشناسان و مجامع كارگري با اين پيشنهاد را مورد بررسي قرار داده است.
اين هفتهنامه كه در شماره قبل نيز بهصورت ويژه موضوع ابهام در زمينه آينده امكانات درماني متعلق به سازمان تأميناجتماعي به عنوان دومين توليد و ارائهكننده خدمات سلامت در كشور را زير ذرهبين برده بود، در شماره جديد خود آورده است: هفته كارگر فرصت مناسبي بود تا تعدادي از مقامات ارشد و كارشناسان، دغدغههاي خود را در زمينه احتمال ادغام امكانات درماني سازمان تأميناجتماعي در بخش درمان دولتي، اعلام كنند. هرچند علي ربيعي، وزير كار و امور اجتماعي ترجيح داد در اين زمينه كماكان محتاطانه موضعگيري كند اما سيد تقي نوربخش، مدير عامل سازمان تأمين اجتماعي، حميد كلانتري، مدير عامل صندوق بيمه اجتماعي كشاورزان، روستاييان و عشاير و عليرضا محجوب، دبيركل خانه كارگر، با استفاده از موقعيت پيش آمده، مخالفتهاي صريح خود را اعلام كردند و مقام ارشد كابينه، معاون اول رياست جمهوري با ذكر اينكه دولت يازدهم از مسير احمدينژاد و ادغامهاي نامفيد پيش نخواهد رفت مخالفت خود را با اين انتقال نشان داد. ورود مستقيم آيتالله هاشميرفسنجاني، رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام به موضوع با مضمون تعلق سازمان تأميناجتماعي به كارگران از اهميت بيشتر موضوع حكايت داشت.
آنگونه كه «رفاه» در اين شماره نوشته است، آیت الله هاشمي رفسنجاني، كه بسياري از فعالان اجتماعي، دوران رياستجمهوري وي و رياست مهدي كرباسيان را بر سازمان تأميناجتماعي، يكي از نقاط اوج فعاليتهاي اين سازمان و آغاز نگاه علمي به مقوله بيمههاي اجتماعي ميدانند، در يكي از حساسترين مقاطع فعاليت اين سازمان، براي دفاع از آن به ميدان آمد و در مراسم تجليل از كارگران زن، گفت: اين مجموعه از دسترنج خود كارگران و با عنوان خود كارگران به وجود آمده و هر كس در هرجايي چارهاي جز رعايت حقوق كارگران نخواهد داشت. رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام افزود: مجموعه بزرگ تاميناجتماعي كه براي توسعه آن تلاش زيادي شده بايد در خدمت كارگران بماند، چراكه اين مجموعه از دسترنج كارگران ايجاد شده و هيچكس چارهاي جز مراعات حق كارگران را ندارد.
ادامه سكوت معنادار وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي درباره اين پيشنهاد، موضوعي است كه هفتهنامه رفاه به صورت ويژه به آن پرداخته است. «رفاه» در شماره هفتم با پر رنگ كردن موضع معاون اول رئيسجمهور كه هفته گذشته صراحتا اعلام كرد دولت يازدهم، فرصتي براي ادغام و تفكيكهاي بي ثمر ندارد، گزارش داه است كه علي ربيعي، وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي در نخستين هفته كارگر در دوران وزارتش، چندان فرصتي نيافت كه همانند اسلافش در جشنهاي ويژه اين ايام شركت كند و كارگران برايش كف و سوت بزنند، چراكه سايه سياه ابرهاي سوءتفاهم مدتي است بر روابط وزارتخانه متبوعش و وزارت متولي سلامت، سايه انداخته است. درحاليكه ادامه سكوت ربيعي، بهتدريج باعث نااميدي فعالان حوزه رفاه و بيمههاي اجتماعي شده بود، اين عضو موسس خانه كارگر، سكوتش را در حضور وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي شكست اما باز هم يكي به نعل و يكي به ميخ زد و گفت: تجميع بيمهها مشكلات اجرايي، مالي و اجتماعي فراواني دارد و ساختارها را نميتوان به يكباره تغيير داد. ربيعي افزود: يكي از دشواريهاي مديريت خدمات بهداشت و سلامت در ايران، انحصار مديريت حوزه بهداشت و سلامت توسط پزشكان است و همين امر سبب شده ابعاد اجتماعي و حتي سياسي اين مقوله از نظرها دور بماند. وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي، اما حرفهاي جديترش در اين مورد را در جمعي ديگر بر زبان آورد. ربيعي در نشست مشترك سازمان تأميناجتماعي و انجمنهاي علمي تخصصي پزشكي كشور، بدون اشاره مستقيم به موضوع تلاش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي براي الحاق بيمهها به اين وزارتخانه يا مديريت منابع بيمهها، گفت: حذف بازيگران مختلف چيزي را حل نميكند؛ بلكه بايد ياد بگيريم به يكديگر احترام گذاشته و در كنار يكديگر با تعامل همكاري داشته باشيم، تا زمانيكه اجازه ندهيم بيمهها كاركردهاي خود را ايفا كنند نميتوان انتظار داشت اين موسسات عملكرد خوبي از خود ارائه دهند.
به گزارش «رفاه»، با مشخص شدن ديدگاه وزير كار درباره پيشنهاد الحاق بيمه ها به وزارت متولي سلامت، مديران سازمانهاي زيرمجموعه وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي نيز در روزهايي كه گذشت نظر خود را در اين زمينه صريحتر از پيش اعلام كردند. پس از آنكه مديرعامل سازمان تأميناجتماعي در جمع كارگران، اين پيشنهاد را غيركارشناسي دانست، مديرعامل صندوق بيمه اجتماعي روستاييان و عشاير نيز ادغام بيمهها يا مديريت منابع بيمهاي توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي را پيشنهادي مغاير با تجربيات جهاني و اصول علمي بيمه توصيف كرد.
در اين ميان، آنچه در اين شماره از هفتهنامه رفاه، در سايه اخبار هفته كارگر مورد غفلت قرار نگرفته، موضع وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي درباره ضرورت افزايش سن بازنشستگي است كه در روزنامههاي منتشر شده در هفته گذشته، از نظرها دور ماند. رفاه در اين زمينه نوشته است: «با گسترش ابعاد بحران در صندوقهاي بازنشستگي و در شرايطي كه بحران سالمندي جمعيت نيز به نگرانيهاي فعالان حوزه رفاه اجتماعي افزوده شده است، وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي، بر افزايش سن بازنشستگي به سبب بحران منابع و مصارف در سيستمهاي بيمه اجتماعي و بازنشستگي، تأكيد كرد.»
علي ربيعي در اين زمينه گفت: نسبت وابستگي يعني نسبت تعداد مستمريبگيران به بيمهپردازان در تمام صندوقهاي بزرگ بازنشستگي كشور، به شرايط هشدار رسيده و حتي در برخي صندوقها تعداد مستمريبگيران با تعداد بيمهپردازان برابري ميكند كه اين در عمل بهمعناي ورشكستگي صندوق است. نشانههاي اين بحران از سالها پيش ديده ميشد، اما به جاي اتخاذ تدابير منطقي براي پيشگيري از آن، در عمل سن بازنشستگي به صورت مستمر كاهش يافته و هر سال بر تعداد مستمريبگيران افزوده شده است. ادامه اين رويه تا سال ۱۴۰۴ باعث ميشود اگر كل بودجه كشور را هم به سازمان تأميناجتماعي اختصاص دهيم، پاسخگوي تعهدات اين سازمان در مقابل مستمريبگيران نباشد.
برخي ديگر از عناوين مهم اين شماره از هفتهنامه رفاه، شامل اين موارد است:
- آنجا چه خبر است؟ دولت چه ميكند؟ بورس عجايب
- تفسير وزير كار از يك پيشنهاد؛ حذف رقيب پيش از شروع رقابت!
- ماجرای سوم در نیمه راه (نگاهي متفاوت به مستند «من روحاني هستم»)
- سخنی در ضرورت بازسازی رابطه دولت و جامعه؛ «اولویت دوم؟»
- مهمترین پیامد بیتوجهی به مسائل اجتماعی در مسکن مهر؛ بيسازماني اجتماعي!
شماره هفتم هفتهنامه رفاه، با مطالب خواندنی دیگر در حوزههای اقتصادی و اجتماعی، با قیمت یک هزار تومان روانه کیوسکهای مطبوعات شده است. مطالب این نشریه همچنین در سایت اختصاصی این هفتهنامه نیز به نشانی www.refahweekly.ir در دسترس علاقمندان قرار دارد.