انتخابات پارلمان اروپا: نبردی بی‌سابقه

انتخابات امسال پارلمان اروپا در روزهای ۲۲ تا ۲۵ مه (اول تا چهارم خرداد) در سراسر این قاره برگزار می‌شود.

این انتخابات را نبردی بی‌سابقه بین جبهه‌های مختلف اروپا بر سر قدرت در این قاره می‌دانند.

برای اولین بار احزاب مخالف اتحادیه اروپا در بسیاری از کشورها نقشی بزرگ بازی خواهند کرد.

در بزرگترین انتخاباتی که تا کنون اروپا به خود دیده، ۷۵۱ نفر برای نمایندگی بیش از ۵۰۰ میلیون نفر در ۲۸ کشور انتخاب خواهند شد.

آیا انتخابات مهم است؟
پارلمان اروپا تنها نهاد اتحادیه اروپاست که نمایندگان آن با رای مستقیم مردم انتخاب می‌شوند. بنابراین تنها شانس ساکنان اتحادیه اروپا برای انتخاب نمایندگانشان در بروکسل پایتخت بلژیک، انتخاباتی است که پنج سال یک بار برگزار می‌شود.

از آنجایی که هر قانونی باید به تائید نمایندگان پارلمان اروپا برسد، نقشی کلیدی‌ دارند.

بحران اقتصادی باعث بحث‌های جدی درباره آینده اتحادیه اروپا شده و به همین خاطر انتخابات این دوره اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است.

آیا رای دهندگان خواهان نزدیکی بیشتر کشورهای اروپایی و حتی یک اروپای فدرال هستند یا ترجیح می‌دهند که قدرت در دست پارلمان کشور خودشان باشد ؟ می‌خواهند کشورشان به اتحادیه اروپا نزدیکتر شود یا آن را ترک کند؟

اگر تعداد زیادی از رای دهندگان خواستار ترک اتحادیه اروپا باشند، پارلمان اروپا عرصه سرکشی گروهی بزرگ از مخالفان اتحادیه اروپا خواهد شد.

موضوعات مهم کدامند؟
مهاجرت می‌تواند یکی از مسائل مهم برای رای‌دهندگان باشد. آزادی جا به جایی در اتحادیه اروپا از سوی بسیاری از سیاستمداران به چالش کشیده شده چرا که بیشتر شدن وسعت اتحادیه اروپا، افزایش عظیم نیروی کار مهاجر را به همراه داشته است.

بسیاری از رای دهندگان نگران شغلشان هستند. میلیونها جوان اروپایی در جستجوی کارند و به همین خاطر ایجاد شغل و رشد اقتصادی از شعارهای اصلی کمپین‌های انتخاباتی خواهند بود.

نظرسنجی‌ها می‌گویند بحران بدهی باعث افزایش خصومت با اتحادیه اروپا در بسیاری از کشورها شده است. به همین خاطر انتظار می‌رود که احزاب منتقد اتحادیه اروپا مانند جبهه ملی در فرانسه و حزب استقلال بریتانیا در انتخابات نتایج خوبی کسب کنند.

آیا انتخابات بر موقعیت مقامات ارشد هم تاثیر دارد؟
بله. برای اولین بار نتیجه بر انتخاب رئیس کمیسیون اروپا تاثیر دارد. کمیسیون اروپا ، بخش اجرایی اتحادیه اروپاست که وظیفه‌اش شکل دادن قوانین و تطبیق آنها با معاهدات اتحادیه اروپاست.

نامزد ریاست بر کمیسیون اروپا، توسط سران ۲۸ کشور اروپایی ( شورای اروپا ) و با توجه به نتیجه انتخابات برگزیده می‌شود و باید به تائید نمایندگان پارلمان اروپا برسد. اگر اکثریت، با نامزد اعلام شده موافق نباشند باید کاندیدای جدیدی معرفی شود.

نمایندگان پارلمان اروپا همچنین نامزدها برای ۲۷ پست کمیسیون اروپا را بررسی می‌کنند. در مواردی این نمایندگان تعدادی از نامزدها را رد کرده‌اند.

قدرت پارلمان در کجاست؟
از انتخابات گذشته و بر اساس عهدنامه لیسبون، قدرت نمایندگان پارلمان اروپا بیشتر شده است. آنها حالا برای تصویب قوانین با وزرای کابینه در کشورشان مذاکره می‌کنند و پس از آنچه " تصمیم مشترک " خوانده می‌شود ، پارلمان به قوانین رای می‌دهد.

همچنین نظر نمایندگان پارلمان اروپا در مورد بودجه‌های کلان مهم است. به عنوان مثال بودجه کشاورزی یا کمک‌های منطقه‌ای.

نمایندگان می‌توانند برای موارد خاص که نیاز به تصویب قانون است به کمیسیون فشار بیاورند. نمایندگان پارلمان اروپا مورد خطاب مستقیم مردم و رای‌دهندگان هستند و می‌توانند خواسته‌های آنها را پیگیری کنند. یک مورد معروف، اصلاح قانون ماهیگیری در اتحادیه اروپاست که فشار افکار عمومی تاثیر زیادی بر آن داشت.

قراردادهای تجاری با کشورهای خارج از اتحادیه اروپا باید به تائید نمایندگان پارلمان برسد و برای پذیرفتن عضو تازه در اتحادیه اروپا، رضایت پارلمان اروپا لازم است.

نمایندگان چگونه انتخاب می‌شوند؟
انتخاب بر اساس سیستم تناسبی است. (احزاب با توجه به درصدی که در انتخابات به دست می‌آورند صاحب کرسی در پارلمان می‌شوند). این سیستم انتخابات بیشتر به نفع احزاب کوچک است که در سیستم انتخاباتی معمول شانس کمتری دارند. به عنوان مثال حزب استقلال بریتانیا در انتخابات اروپا راحت‌تر کرسی به دست می‌آورد.

در این سیستم هر کشور می‌تواند انتخابات را با "لیست باز" یا "لیست بسته " برگزار کند. در انتخابات با لیست باز، رای‌دهندگان می‌توانند بگویند که کدام نامزدها را ترجیح می‌دهند و به افراد رای می‌دهند. این سیستم در ۱۶ کشور از جمله اتریش، بلژیک، ایتالیا، لهستان و سوئد اجرا می‌شود.

در انتخابات با لیست بسته، رای‌دهندگان به احزاب رای می‌دهند و حزب، ترتیب ارجحیت نامزدها را مشخص می‌کند. هشت کشور این سیستم را اجرا می‌کنند از جمله فرانسه، آلمان و بریتانیا ( به استثنای ایرلند شمالی).

از آنجا که رای‌دهندگان بیشتر به خاطر حل مشکلات محلی رای می‌دهند بیشتر احزاب در تبلیغات انتخاباتی بر روی این مسائل متمرکز می‌شوند. با این حال سبزها یک مانیفست واحد اروپایی دارند.

فراکسیون‌ها چگونه شکل می‌گیرند؟
تعداد کرسی‌های هر کشور بر اساس جمعیت آن تعیین می‌شود. آلمان با ۹۴ کرسی ، بیشترین نماینده را خواهد داشت.

فرانسه ۷۴، ایتالیا و بریتانیا هر کدام ۷۳ کرسی خواهند داشت. قبرس، استونی؛ لوکزامبورگ و مالت هر کدام ۶ نماینده در پارلمان اروپا خواهند داشت.

پس از انتخاب، بیشتر احزاب با گروههای همفکر فراکسیون تشکیل می‌دهند. مثلا حزب کارگر بریتانیا با سوسیال دموکرات‌ها و حزب دموکرات مسیحی آلمان با حزب مردم اروپا.

در هر گروه باید دستکم ۲۵ نماینده از حداقل ۷ کشور حضور داشته باشد. حضور در فراکسیون، باعث افزایش نفوذ نماینده بر تصمیمات می‌شود و حزب، بودجه‌ای حیاتی از پارلمان دریافت می‌کند.

فراکسیون‌ها طیفی از گرایشهای سیاسی را ترسیم می‌کنند. از راست افراطی تا چپ افراطی. اما بزرگترین فراکسیون‌ها راست میانه ، چپ میانه و لیبرال هستند. هیچ فراکسیونی تا کنون اکثریت مطلق نداشته بنابراین همچنان قاعده بازی، چانه‌زنی و مداراست.