گزارش توسعه انسانی که از سال 1980 بهصورت مستمر و سالانه منتشر میشود، حاصل تلاش مشترک برنامه توسعه ملل متحد (UNDP) و دفتر گزارش توسعه انسانی (HDRO) است و به معرفی و محاسبه و رتبهبندی شاخص توسعه انسانی برای تمامی کشورهای جهان میپردازد.
این شاخص سنجهای تلخیصشده از سه بُعد کلیدی توسعه انسانی است. بُعد اول زندگی طولانی و سالم است که توسط شاخص «امید به زندگی» سنجیده میشود. بُعد دوم دسترسی به دانش است که توسط دو شاخص «میانگین سالهای تحصیل جمعیت بزرگسال» و «سالهای موردانتظار کودکان در سن ورود به مدرسه» سنجیده میشود. سومین بُعد نیز داشتن یک زندگی استاندارد و شایسته است که توسط «درآمد سرانه ناخالص ملی بر اساس برابری قدرت خرید» سنجیده میشود.
گزارش سال2014 توسعه انسانی که در ماه گذشته میلادی منتشر شد، نشان میدهد میزان عددی شاخص توسعه انسانی ایران با اندکی رشد (هفتهزارم) نسبت به سال قبل به 0/4749 رسیده است. این رقم جایگاه هفتادوپنجم را به کشورمان اختصاص داده که این رتبه در بین کشورهای با توسعه انسانی بالاست. این در حالی است که مالزی و ترکیه (کشورهایی که برنامه توسعه را همزمان با ایران آغاز کردهاند) بهترتیب در ردههای 62 و 69 قرار دارند که این جایگاهها نسبت به گزارش سال قبل تغییری نکردهاند. متاسفانه از سال2010 تغییر محسوسی در این شاخص رخ نداده و تنها درآمد سرانه به قیمتهای ثابت با افزایش چشمگیر مواجه شده است که عمده این افزایش به دلیل صعود درآمدهای نفتی است. بررسی این گزارش نشان میدهد توسعه انسانی ایران نسبت به متوسط جهان، وضعیت بهتری دارد، ولی نسبت به کشورهای همگروه خود - کشورهای با توسعه زیاد - شرایط چندان مناسبی ندارد.