چرا مذاکرات پیشرفت نمی کند؟

 روزنامه دیلی‌تلگراف در گزارشی نوشت: تهران و واشنگتن بیش از اندازه روی تعداد سانتریفیوژها متمرکز شده‌اند، در حالی که دسترسی آزاد بازرسان بین‌المللی به تأسیسات ایران مساله مهم‌تری است.

دیلی تلگراف در ادامه نوشت: مذاکره کنندگان کارآزموده اغلب تلاش می‌کنند تا با روش‌های شناخته شده برطرف نشدنی‌ترین فاصله را از میان بردارند. اما آن‌چه سبب شده تا مذاکرات هسته‌ای ایران در این سطح باقی بماند این است که تهران و واشنگتن بیش از اندازه بر تعداد سانتریفیوژها متمرکز شده‌اند.

مانع اصلی بر سر راه حصول توافقی که می‌تواند به بیش از یک دهه بن‌بست میان ایران و آمریکا پایان دهد در پاسخ این سوال است که تهران چه تعداد سانتریفیوژ می‌تواند در اختیار داشته باشد.

این روزنامه انگلیسی به نشست میان محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و جان کری همتای آمریکایی‌اش در پایتخت اتریش اشاره و مدعی شد که این دو دیپلمات برجسته احتمالا" بر سر تعداد این ماشین‌ها که برای غنی‌سازی اورانیوم مورد استفاده قرار می‌گیرند رایزنی کرده‌اند.

ایران هم‌اکنون 19 هزار و 514 سانتریفیوژ در دو تأسیسات غنی‌سازی دارد که حدود 10 هزار و 200 تای آن فعال هستند و در یک توافق هسته‌ای نهایی این کشور می‌تواند یا آن‌ها را حفظ کند یا چند هزارتای‌شان را کاهش دهد.

اما مسأله این است که چرا یک توافق مهم و موثر به دلیل تعداد این سانتریفیوژها باید دور از دسترس به نظر برسد.

به نظر می‌آید دلیل این مسأله به سیاست داخلی ایران و آمریکا و نه هدف اصلی این مذاکرات مربوط باشد که از میان آن‌ها می‌توان به امنیت آینده دنیا و جلوگیری از رقابت هسته‌ای در خاورمیانه اشاره کرد.

ایران به یک دلیل بر حفظ سانتریفیوژهایش پافشاری می‌کند. آن‌ها می‌گویند این ماشین‌ها را برای تولید سوخت مورد نیاز نیروگاه برق هسته‌ای‌شان در بوشهر و راکتورهای‌ شان در آینده نیاز دارند. نیروگاه بوشهر اکنون سوخت خود را از روسیه می‌گیرد و ساختار راکتور آن به گونه‌ای است که احتمالا" قادر نخواهد بود از سوخت تولید شده در سانتریفیوژهای ایران استفاده کند. اما ایران برای این‌که در این زمینه به خوکفایی برسد خواهان غنی‌سازی اورانیوم است.

در این میان باراک اوباما، رییس‌جمهور آمریکا باید با کنگره‌ای رقابت کند که نسبت به هر گونه توافق با ایران بدبین است. بنابراین وی به این مخالفان اطمینان داده است تنها توافقی را امضا خواهد کرد که موجب شود ایران دست کم 12 ماه از دستیابی به ظرفیت تولید اورانیوم‌ کافی برای ساخت یک سلاح هسته‌ای فاصله داشته باشد.

دیلی تلگراف مدعی شد: این بدین معناست که ایران تقریبا" باید از 80 درصد ظرفیت کنونی سانتریفیوژهایش دست بکشد و آن‌ها را تا 4 هزار عدد کاهش دهد و اگر روزی ایران بخواهد به سمت ساخت سلاح هسته‌ای برود این کار را در تأسیسات اعلام شده‌اش که تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دارد انجام نخواهد داد.

بنابراین برای غرب ضروری‌ترین مسأله در یک توافق با ایران شفاف‌سازی و دسترسی بازرسان به تأسیسات ایران است و این موضوع ارتباطی به برچیده شدن سانتریفیوژهایی ندارد که ایران به هیچ عنوان از آن‌ها برای ساخت سلاح هسته‌ای استفاده نخواهد کرد.

به گزارش ایسنا، این ادعاهای تکراری در حالی مطرح می‌شود که گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همگی بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران تاکید می‌کند. در ضمن ایران بارها اعلام کرده است که آماده است برای بازررسی‌های بیش‌تر از تاسیسات هسته‌ای‌اش همکاری کند هرچند در حال حاضر نیز بیش‌ترین بازرسی‌های آژانس از تاسیسات هسته‌ای ایران انجام می‌شود.

اما ایران و آمریکا خود را در رایزنی‌ها بر سر تعداد سانتریفیوژها محصور کرده‌اند که اگر تنها این موضوع موجب به نتیجه نرسیدن مذاکرات شود قابل بخشش نخواهند بود.