"ایدز"، زنان قربانی، ترس و سکوت!

فرارو- یک استاد دانشگاه می‌گوید: «بیست سال از زمانی که ما نسبت به این بیماری هشدار دادیم می‌گذرد؛ بیست سال برای این بیماری دور و دیر است؛ زمانی که ما از تبعات و دلایل و نیاز به آگاهی برای این بیماری سخن می‌گفتیم و منع می‌شدیم. حالا پس از بیست سال چه‌کسی باید پاسخ این سکوت‌ها را بدهد؟»

بار دیگر آمار افزایش و گسترش ایدز در رسانه‌ها منتشر شده‌اند. این آمار این‌بار از گسترش و شیوع ایدز در میان زنان از طریق روابط جنسی می‌گویند. در اول مرداد آماری منتشر شد که از ابتلای 28 هزار و 357 نفر به ویروس ایدز در سال جدید سخن می‌گفتند. این آمار که رو به افزایش است ابتلای 38/9 درصدی زنان از طریق روابط جنسی غیرایمن را هشدار می‌دهند.

مسئولین با تاخیر متوجه مسائل می‌شوند
دکتر متین انسان‌شناس و استاد دانشگاه در گفتگو با فرارو گفت: وضعیتی که امروز ما در مورد بیماری ایدز داریم مانند این است که بخواهیم با دنده عقب شیب را به سمت بالا برگردیم. اما از همه این‌ها گذشته همین‌که رسانه‌ها درباره این بیماری آگاهی‌بخش باشند، خوشحال‌کننده است و می‌تواند نقش موثری بگذارد.

این انسان‌شناس با اشاره به این‌که آمار ایدز در میان زنان در حال افزایش است گفت: در وهله اول ما باید توجه داشته باشیم که نباید این بیماری در زنان را تابویی کنیم. در بسیاری از جوامع و از جمله در جامعه ما، تا سخن از بیماری ایدز در میان زنان می‌شود تابوها جلوی چشم می‌آید؛ چون بیمار مبتلا به ایدز یک زن است، باید مراقب آنچه گفته می‌شود بود! ما نباید تا سخن از این بیماری می‌شود ذهنمان به‌سمت بی‌بندوباری و یا تمام چیزهایی که در جامعه ویژگی‌هایی منفی تلقی می‌شوند برویم و مانند همیشه به‌سرعت انگشت اتهام را به‌سمت غرب و تهاجم‌های فرهنگی آن ببریم.

زنان خانه‌دار قربانیان اصلی‌اند!
متین با ذکر این نکته که آمار وقتی می‌تواند موثر باشد که بگوید در چه قشری بیماری رو به ازدیاد است، ادامه داد: آماری که درباره زیاد شدن ایدز میان زنان داده می‌شود، آمار درستی است؛ زنان مبتلا به ایدز در حال افزایش‌اند. این آمار اما نمی‌تواند به‌صورت یک‌جانبه و در مقوله‌هایی مانند افزایش بی‌بندوباری‌های جنسی گنجانده شود. این آمار بیش از همه زنان خانه‌دار را گریبان‌گیر کرده است. در حال حاضر ما با ازدیاد ایدز در میان زنان خانه‌داری روبرو هستیم که همسران آن‌ها به دلیل عدم آگاهی و یا پایین بودن سطح اجتماعی و دانششان، در مقاربت‌های جنسی بیماری‌اشان را منتقل می‌کنند.

متین در ادامه اظهار کرد: مسئله مهم در جایی است که این زنان به دلیل عدم‌آگاهی و بی‌خبری‌اشان از همسرشان ایدز می‌گیرند و در این میان مظلوم و قربانی می‌شوند. این زنان افرادی هستند که فاعلِ این بیماری نیستند، بلکه توسط همسرانشان وارد این بیماری می‌شوند.

نقش رسانه در ایدز
پیمان متین با اشاره به اینکه تلویزیون که یک رسانه ملی است، باید درباره این بیماری اطلاعات لازم را بدهد، توضیح داد: بسیاری از سایت‌ها، خبرگزاری‌ها و رسانه‌های دیگر توانسته‌اند درباره بیماری ایدز سخن بگویند و درباره آن هشدار دهند، اما دادن اطلاعات کافی و لازم به‌شکلی که کاملا مفید باشد، در رسانه ملی ما دیده نمی‌شود.

متین ادامه داد: چرا ما باید لزوم استفاده از وسایل پیشگیری از بیماری‌های جنسی و بارداری را یک تابو بدانیم و از سخن گفتن و تبلیغ درباره آن‌ها به‌شدت بپرهیزیم، اما بسیاری از مواد غذایی مضر برای سلامتی را که هر روز بارها و بارها در تلویزیون تبلیغ می‌شوند تابو ندانیم. این یک اشتباه و برداشت اشتباه است. ما باید این توان و ظرفیت در پذیرش مسائل را هم خودمان بپذیریم و هم آن را تا جای ممکن نشر دهیم. استفاده از وسایل جلوگیری از بیماری و بارداری در روابط جنسی باید آنقدر گفته و تکرار شود تا وقتی فردی به داروخانه می‌رود تا آن را خریداری کند، از گفتن نام آن خجالت نکشد!

این انسان‌شناس در ادامه و با توجه به این نکته که در این میان نباید اقدامات مفید در این زمینه را نادیده گرفت گفت: خوشبختانه ایران تلاش می‌کند تا در مبارزه با ایدز پیشرو باشد. این امر مثبتی است. در برخی نقاط مراکزی برای روسپی‌ها ساخته شده تا بتوانند در آن مشکلات و مسائل‌شان را حل کنند و به جامعه برگردند، که خیلی خوب است. اما باید واقع بین بود و دید که این مشتی از میان خروار است. ما باید چنین اقداماتی را پیش از این‌ها می‌کردیم و نه پس از آن.

ناآگاهی درباره ایدز در همه قشرها هست
پیمان متین ادامه داد: درست است که بیشتر ناآگاهی‌ها در اقشار ضعیف و پایین جامعه است، اما ما در طبقه متوسط نیز شاهد عدم آگاهی هستیم. قشر دانشجوی ما متاسفانه لزوم استفاده از وسایل جلوگیری را به‌خوبی درک نکرده است و متوجه این موضوع نیست که ایدز می‌تواند حتی با یکبار تماس صورت بگیرد. اما باز هم می‌توان گفت که این قشر و جوانان و نوجوانان را راحت‌تر و سریع‌تر می‌توان نسبت به این بیماری و استفاده از ابزار جلوگیری در روابط جنسی آگاه کرد و آموزش داد.

متین در ادامه گفت: یکی از معضلاتی که ما برای مقابله با ایدز روبرو هستیم، این است که به دلیل مسائل تابویی مردم در آمارگیری‌ها به‌راحتی شرکت نمی‌کنند. دلیل این رفتار مشخص است؛ افراد می‌ترسند؛ ترس از چسبیدن برچسب انحراف جنسی به آن‌ها. دلیل این ترس نیز مشخص است؛ افراد نگران این هستند که هویت مثبت اجتماعی از آن‌ها گرفته شود.

کاهش سن ایدز
دکتر متین در رابطه با اینکه سن ایدز در ایران کاهش پیدا کرده است، تصریح کرد: درست است که ایدز به سنین پایین کشیده شده است، اما این مسئله‌ای مختص به ایدز نیز، در همه چیز و در بسیاری از آسیب‌های دیگر نیز رده سنی کاهش یافته است. برای مثل می‌توان به کاهش سن اعتیاد اشاره کرد.

وی در ادامه گفت: یکی از دلایل کاهش سن ایدز فعالیت بیشتر در نسل جوان است. جوانان علاوه بر فعالیت بیشتر روابط بیشتری دارند که به تبع تاثیرگذار است. اما نباید ما اشتباه کنیم و درهای ارتباطی را ببیندیم، چرا که این ارتباط طبیعی است. روابط همانطور که ممکن است تاثیرات منفی داشته باشند، می‌توانند راهی برای آگاهی در میان جوانان نیز باشند.

با ایدز چه کنیم؟
دکتر پیمان متین، در انتها و بهترین راه‌حل را رفتاری منطقی با این بیماری دانست: ما نباید مردم را از ایدز بترسانیم. بلکه باید بتوانیم این را جا بیندازیم که ایدز چیزی بغل دست شما و در حال زندگی با شماست. رفتار منطقی و تلاش برای آگاهی و پیشگیری بهترین راه‌حل است.

این انسان شناس گفت: بیماری ایدز باید با تابو شکنی و بدون نگرانی، به یک دغدغه و مسئله ملی تبدیل شود تا بتوان از آن پیشگیری کرد.