ایران و آمریکا مراقب اند!

فرارو- مراقبند؛ هم ایران و هم آمریکا. مراقب حفظ وضع موجود. دو کشور مراقبند تا فضایی شکل گرفته برای رسیدن به توافق جامع و نهایی طی 7 ماه آینده دستخوش تغییر نشود. نشانه های این مراقبت و حراست در تکذیب همزمان مقامات دو کشور درباره ادعای نقض تحریم ها توسط جمهوری اسلامی نمود پیدا کرد.

به گزارش فرارو، هم تهران و هم واشنگتن ادعای نقض و دور زدن تحریم ها توسط ایران را رد کردند. ادعایی که ابتدا توسط نشریه فارن پالسی مطرح شد.

فارن پالسی دیروز در گزارشی به نقل از منابع خود، مدعی شد دولت آمریکا شواهدی مبنی بر تلاش ایران برای خرید تجهیزات جدید برای رآکتور آب سنگین اراک در دست دارد. برهمین اساس آمریکا به طور غیر علنی ایران را متهم کرده که در بازارهای بین المللی به دنبال به دست آوردن قطعاتی برای رآکتور آب سنگین اراک در حال فعالیت است.

فارس پالسی مدعی شد که هیئت آمریکایی به گروهی از کارشناسان در شورای امنیت که موضوع تحریم های ایران را رصد می کنند اطلاع داده که نیروهای تدارکاتی ایران تلاش های خود را برای تهیه غیرقانونی تجهیزات راکتور تحقیقاتی 40IR- اراک تشدید کرده اند.

این ادعا در حالی مطرح شد که سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در واکنش اعلام کرد که خرید تجهیزات برای رآکتور اراک نقض توافق ژنو نیست.

بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، صبح امروزدر حاشیه کنفرانس بین‌المللی جهان علیه خشونت و افراطی‌گری درباره اخبار منتشر شده مبنی بر خرید برخی تجهیزات برای راکتور تحقیقاتی اراک از سوی ایران، گفت: بر اساس آن چیزی که در خبرها آمده نقض برنامه اقدام مشترک از سوی ایران نیست چرا که بر اساس این برنامه چه در دوره شش ماهه نخست اجرای آن و چه در دو دوره تمدید ایران تعهد داده است که تجهیزات عمده نصب نشود.

وی ادامه داد: اینکه خریدی از سوی ایران صورت گرفته است اطلاعی ندارم اما اگر هم تجهیزاتی خریداری شده باشد خلاف تعهدات ما در توافق ژنو نیست.

بر اساس توافق ژنو3 موسوم به "برنامه اقدام مشترک" در بخش اقدامات داوطلبانه ایران آمده است که: ایران اعلام می‌کند که فعالیت‌های خود در تاسیسات سوخت هسته‌ای نطنز، فوردو و یا راکتور اراک را که توسط آژانس با نام 40-IR شناسائی می‌شود، بیش از این گسترش نخواهد داد.

بر این اساس اگر خرید تجهیزاتی از سوی جمهوری اسلامی ایران برای راکتور آب سنگین اراک شده باشد - که البته توسط سخنگوی سازمان انرژی اتمی مورد تایید قرار نگرفته است- ایران تا زمانی که تجهیزات را در راکتور راک نصب نکند و به نوعی فعالیت ها در این راکتور را گسترش ندهد، تعهدات خود بر پایه برنامه اقدام مشترک را زیر پا نگذاشته است.

در همین ارتباط، بخش مطبوعاتی نمایندگی ایران در سازمان ملل نیز در واکنش به مقاله فارن پالسی با تصریح این که موضع جمهوری اسلامی ایران در قبال تحریم های ظالمانه و غیرقانونی همواره کاملا روشن بوده، تاکید کرد که فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران مطابق روال معمول و بر اساس تعهدات بین المللی این کشور در چارچوب معاهده ان پی تی و پادمان آژانس بین المللی انرژی اتمی ادامه دارد و آخرین گزارش مدیرکل آژانس نیز پایبندی جمهوری اسلامی ایران به تعهداتی را که داوطلبانه در توافق موقت با کشورهای1+5 پذیرفته است، تائید می کند.

در آخرین گزارش یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته ای ایران درباره نحوه اجرای برنامه اقدام مشترک، تاکید شده بود که ایران با مفاد توافقامه موقت ژنو پایبند بوده است.

همزمان با موضع گیری نمایندگی ایران در سازمان ملل و رد ادعای فارن پالسی درباره نقض تحریم ها و عدم پایبندی ایران به تعهدات خود در چارچوب برنامه اقدام مشترک، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم این ادعا را رد کرد و گفت: "تهران به تمام تعهدات خود بر اساس توافق ژنو پایبند بوده است."

جین ساکی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، در پاسخ به سؤالی درباره گزارش فارن‌پالسی مبنی بر اینکه مقامات آمریکایی معتقدند ایران برخی از مفاد توافقنامه ژنو را نقض کرده است گفت: "بگذارید به وضوح بگویم که ایران به تمام تعهدات خود بر اساس توافقنامه ژنو پایبند بوده است. ما هنوز هم این اعتقاد را داریم."

ساکی در ادامه از تأیید یا رد اینکه خرید تجهیزات برای رآکتور اراک نقض توافقنامه ژنو محسوب می‌شود، خودداری کرده و در ادامه بار دیگر گفت: "ما معتقدیم که ایران به تمام تعهدات خود بر اساس توافقنامه ژنو متعهد بوده است."

این همان موضعی بود که جان کری وزیر خارجه آمریکا ظرف هفته های اخیر بارها تکرار کرده است؛ یعنی پایبندی جمهوری اسلامی ایران به تعهداتش برپایه توافق ژنو موسوم به برنامه اقدام مشترک. موضوعی که در نشست مجمع سابان در واشنگتن که در اندیشکده بروکینگز برگزار شد نیز مورد تاکید قرار گرفت.

کری و همچنین جو بایدن معاون رییس جمهوری آمریکا به نمایندگان کنگره که خواستار اعمال تحریم تازه هستند؛ تحریم هایی که می تواند مسیر مذاکرات را از رسیدن به توافق جامع و نهایی منحرف کند این اطمینان را دادند که ایران تاکنون به تمام تعهداتش طبق توافق اولیه عمل کرده است.

مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 تاکنون اگر هیچ دستاوردی نداشته حداقل این حسن را داشته است که تا حدودی هر چند اندک اعتماد از دست رفته تهران – واشنگتن را احیا و بازسازی کند.

چند سال پیش اگر توافق مشابه‌ای شکل می گرفت یقینا غربی ها و به خصوص آمریکایی نسبت به پایبندی ایران به تعهدات احتمالی به دیده تردید می نگریستند و همین بی اعتمادی هم سبب شد تا هیچگاه دو طرف حتی به توافق هم نزدیک نشوند.

اما اکنون حداقل اعتمادی در فضای مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 شکل گرفته است که یک گام به جلو محسوب می شود و می تواند جای پایی باشد برای حرکتی رو به جلو به منظور رسیدن به مقصد نهایی یعنی توافق جامع و نهایی.

بر همین اساس هم ایران و آمریکا مراقبند در 7 ماه باقی مانده تا رسیدن به توافق جامع فضای شکل گرفته بر مذاکرات هسته ای حفظ شود و عوامل خارجی مسیر دستیابی به توافق جامع را دچار انحراف نکنند.