این روزها در خیابان میرزای شیرازی تهران که قدم میزنید، کمی پایینتر از خیابان شهید مطهری با صحنهای مواجه میشوید که تنها سالی یکبار اتفاق میافتد. در حاشیه پیادهرو، درختهای کاج مصنوعی با تزیینات رنگارنگ پشت هم صف کشیدهاند. ویترین مغازهها پر از تزیینات زیبا و خیرهکننده مخصوص «کریسمس» است. از عروسکهای آدمبرفی گرفته تا درختان مصنوعی، همه کنار هم در ویترینها چیده شدهاند.
در ویترین یکی از این مغازهها ماکت بزرگی از «بابانوئل» خودنمایی میکند که در کنارش انواع هدایای کوچک و بزرگ قرار گرفته و پدر و مادرها را تشویق میکند تا با خرید این هدایا، صبح سال نو میلادی کودکان خود را با یک هدیه کوچک شاد کنند. این بازار سالهاست که از اوایل آذر در این خیابان برپا میشود. سود سرشار این بازار یکماهه، مغازهداران این راسته را ترغیب میکند اسباببازی، رختخواب و زیورآلات خود را راهی انبار کنند و تا میتوانند مغازهها را از زینتآلات عید میلاد حضرت عیسیمسیح(ع) پرکنند.
در ویترین مغازهها درختهای کاج مصنوعی در اندازههای مختلف از ٩٠سانتیمتر گرفته تا ٢/٥متر به چشم میخورد. یک درخت ٩٠سانتی را میتوان با ٥٧هزارتومان خرید اما برای خرید یک درخت بزرگ دومترو٤٠سانتیمتری باید ٦٠٠هزارتومان هزینه کرد. نمونههای گرانتر یکمیلیونتومانی این درختها نیز در پیادهروها به چشم میخورند که گویا مرغوبترند. درختها عموما ساخت چین یا تایلند هستند و نمونه چینی آن ارزانتر است. فروشندهای میگوید: درختان تایلندیای که میبینید گرانتر هستند و عمر بیشتری دارند. برگهایشان نمیریزد و میتوانید سالهای بعد هم از آنها استفاده کنید. همچنین این درختها قابل شستوشو هستند اما چینیها را اگر بشویید تمام برگهایشان میریزد.
در سالهای گذشته که هنوز چین جای پایی در ایران نیافته بود، مسیحیان هرساله درختهای کاج واقعی را به خانه میبردند و با دستسازهای زینتی که اغلب از کشورهای اروپایی وارد میشد، تزیین میکردند. با ظهور چین در بازار واردات ایران، دیگر خبری از درختهای واقعی نیست. حالا همهچیز این بازار مصنوعی است؛ از درختش گرفته تا برفهایش که سردی ندارند. فروشندگان، فروش درخت کاج واقعی برای استفاده در «کریسمس» را ممنوع میدانند و بازار، گرد درختهای مصنوعی میچرخد. این درختها در دورنگ سبز و سفید عرضه میشوند.
سفیدش بار برف را بر دوش دارد و سبزش باید با برف زمستان تزیین شود. اما هستند درختانی که روی برگهایشان چیزی مانند برف ریخته و برای زمستانهای بیبرف تهران بیشتر به حسوحال «کریسمس» کمک میکنند. فروشنده میگوید: درختهای برفی زیباتر هستند اما برای اینکه به چشم بیایند باید آنها را بیشتر تزیین کنید. در میان درختان بزرگتر درختانی هستند که امکان جمعشدن دارند و میتوان آنها را روی ارتفاع دلخواه تنظیم کرد. درختان ساده هم از لحاظ شکل، جنس و رنگ برگها متفاوتند. درختانی هستند که خیلی بیشتر شبیه درخت واقعی هستند اما بیشتر درختان، پلاستیکی هستند.
اگر بهدنبال درختان فانتزیتری باشید، در ساخت برخی درختها از تکنولوژی بیشتری استفاده شده است. برای مثال در ویترین یک مغازه درختی یکمتری هست که دانههای برف مانند یونولیتی از بالای آن مدام مانند فواره به هوا پرت میشوند و وقتی پایین میآیند در یک چتر واژگون که زیر درخت جای گرفته جمع میشوند و دوباره از ساقه درخت با یک موتور بادی به هوا پرت میشوند. این درخت که چراغانی هم شده و مدام به گرد خود میچرخد، یکمیلیونتومان قیمت دارد! خرید درخت اولین هزینه شما برای عید میلاد و سال نو مسیحی است.
برای تزیین یک درخت گزینههای زیادی دارید. هرچند؛ اغلب درختهای بازار «کریسمس»، ساخت چین و تایلند هستند، اما در میان وسایل تزیینی محصولات چشمبادامیها، توان رقابت با نمونههای اروپایی دارند. اولین تزیین؛ ریسههای رنگی است که دورتادور درخت را میپوشاند. اگر ریسههای برفمانند طنابی را انتخاب کنید، در بستههای ١٥متری به قیمت ١٥هزارتومان به فروش میرسند. مرحله بعدی آویزهای مختلفی است که مانند میوه از شاخههای درخت آویزان میشوند. گویهای زیباتر از جنس شیشه و شکستنی هستند. این گویها که عموما ساخت آلمان هستند اگرچه قابل مقایسه با نمونههای پلاستیکی ساخت چین نیستند، اما با قیمت بالایشان اگر به هردلیل از دست یا از درخت بیفتند، خواهند شکست. یک بسته ٩تایی این گویها ٦٥هزارتومان فروخته میشود. نوع دیگری از گوی هم وجود دارد که از جنس توپ پینگپنگ ساخته شده و نمیشکند.
این گویها شکلهای فانتزیتری مانند میوه و صورتک دارند. فروشندهها برای تبلیغ آن در پیش چشم مشتری آنها را به زمین میزنند تا مشتری از نشکن بودنشان مطمئن شود. این گویها که به زیبایی گویهای شیشهای نیستند را میتوان با قیمت ارزانتری خرید. بستههای ١٢تایی این گویها با قیمتی حدود ٣٠هزارتومان به فروش میرسد. یک وسیله تزیینی دیگر باید در نوک درخت «کریسمس» نصب شود.
معمولا برای این کار از یک ستاره بزرگ استفاده میشود. این ستارهها هم بسته به اندازه از ٣٥تا ٥٠هزارتومان قیمت دارند. برخی دیگر نیز از زینتهای کلاهمانندی استفاده میکنند که قیمتشان حدود ٢٥ تا ٣٠هزارتومان است. همچنین میتوان از ریسههای لامپدار برای تزیین استفاده کرد که هرچند هزینه شما را بالا میبرند، اما در شب سال نو حس و حال شادتری دارند. برخی علاقه دارند در کنار درخت شمع روشن کنند. به همین مناسبت در این بازار تا دلتان بخواهد شمع پیدا میشود. شمعهای مریم مقدس در این بازار با قیمت ٣٠هزارتومان فروخته میشوند. بنا بر رسوم مسیحی، بچهها صبح «کریسمس» که از خواب بیدار میشوند قبل از هرچیز سراغ درخت «کریسمس» میروند تا هدیههای سال نو را از زیر آن بردارند. این هدایا اگر کوچک باشند در داخل جورابهای بزرگی قرار میگیرند که حکم کاغذ کادو را دارند. هرکدام از این جورابها با قیمت ١٥هزارتومان فروخته میشود. اما آداب و رسوم «کریسمس» به یک درخت ختم نمیشود. پشت در خانهها به مناسبت این جشن حلقه گلی آویزان میشود.
این حلقهها که سایزهای متنوعی دارند، از ٣٥ تا صدهزارتومان قیمت دارند. اگر پدر خانوادهای بخواهد بچههایش را بیشتر با فرهنگ «کریسمس» آشنا کند، میتواند یکدست لباس «بابانوئل» را با قیمت ٥٠ تا صدهزارتومان بخرد و هدایای کودکان را در داخل یک کیسه بزرگ قرار دهد و به آنها بدهد. تزیینات دیگری که به این جشن مربوط است، عروسکهای کوچک و بزرگی است که با حالوهوای زمستان و شخصیتهای افسانهای داستانهای کودکان همخوانی دارند. از عروسک آدمبرفی گرفته تا عروسک گوزنهای سورتمه «بابانوئل» را میتوانید در این فروشگاهها ببینید.
قیمت عروسکهای کوچک از ٤٠هزارتومان شروع میشود. عروسکهای ٥٠سانتیمتری «بابانوئل» و آدمبرفی ٩٠هزارتومان هستند و یک عروسک یکونیممتری «بابانوئل» با قیمت ٤٨٠هزارتومان به فروش میرسد. همچنین زنگهای بزرگی که در پشت در خانه نصب میشوند با قیمت ٤٠ تا ٦٠هزارتومان به فروش میرسند. آخرین شب سال میلادی بهعلاوه همه این رسوم، یک رسم دیگر دارد و آن آخرین شام سال است که در آن اعضای خانواده دور هم مینشینند و کنار هم و دور یک سفره، آخرین شب سال را جشن میگیرند.
برای این شب و نیز باقی تعطیلات سال نو، سرویسهای غذاخوری مخصوصی هم وجود دارد که در بازار سال نو به فروش میرسند. لیوانهای بزرگ یا همان «ماگ» با طرحهای فانتزی «کریسمس» ٢٤هزارتومان و نمکدانهای «بابانوئل» ٩هزارتومان قیمت دارند. قیمت سرویسهای بشقاب و زیردستی نیز از ٥٠هزارتومان شروع و به صدهزارتومان ختم میشود؛ اما یکچیز در بازار تغییر نکرده و آن گرانیای است که هرسال با چهره جدیدتری رخ مینماید.