بهمنی: اهالی موسیقی فکر می‌کنند ممیزم

محمدعلی بهمنی که قرارست امسال در جشنواره موسیقی فجر تجلیل شود معتقدست وقتی شعر شاعر را اشتباه می‌خوانند انگار به فرزند او آسیب رسانده‌اند.

محمدعلی بهمنی شاعر و ترانه‌سرا که قرار است در اختتامیه سی‌امین جشنواره موسیقی فجر مورد تجلیل قرار بگیرد در گفتگو با خبرنگار مهر از آشنایی خود با حوزه موسیقی از کودکی سخن گفت و بیان کرد: من از کودکی با شعر آشنا شدم اما با این حال از همان دوران یعنی از حدود ۱۳ یا ۱۴ سالگی هم کار در حوزه ترانه را شروع کردم.

وی با اشاره به اینکه همیشه علاقمند بوده در زمینه ترانه فعالیت داشته باشد و ترانه‌هایی دارد که بسیار دوستشان دارد، بیان کرد: بعد از انقلاب به عضویت شورای شعر و ترانه وزارت فرهنگ و ارشاد درآمدم و شاید فعالیت‌هایی از این دست باعث شد فرصت سرودن ترانه هایم کمتر شود.

این شاعر و ترانه سرا با اشاره به پیوند میان شعر و موسیقی اظهار کرد: این پیوند زمانی برقرار می شود که شعر تاثیرگذار باشد و زمانی اثرِ یک کار موفق در ذهن و زبان دیگران مشخص می شود که شعر و موسیقی هر دو از نوعی پختگی برخوردار باشند و این در صورتی محقق خواهد شد که شاعر و آهنگساز فرصت زندگی کردن با یکدیگر را داشته باشند.

تهیه کنندگان برای تیتراژ سریال ها آنچه را که خود می خواهند دیکته می کنند
وی که تیتراژ سریال «پرده نشین» را سروده است درباره تیتراژهای تلویزیونی بیان کرد: تیتراژ در یک سریال به معنای این است که ناگفته ها و نادیده های آن اثر را از زاویه دید کلام و هنر شعر نشان دهد و نه اینکه همان مفهومی را که در سریال می بینیم ارایه دهد.

سراینده تیتراژ مجموعه تلویزیونی «وضعیت سفید» با انتقاد از برخی تهیه کنندگان و کارگردانان سریال ها بیان کرد: بسیاری از آنها، آنچه را که مورد نظرشان است از شاعر می خواهند و همان را به شاعر دیکته می کنند. من اما کمتر زیر بار حرف آنها می روم و شاید به همین دلیل هم هست که کمتر به سراغم می آیند چون دیگر روحیه مرا می شناسند.

این شاعر با اشاره به خاطرات و سختی هایی که برای ترانه سرایی و خلق یک آلبوم مشترک وجود دارد، یادآور شد: خلق این آثار سختی های شیرینی دارد و همانطور که گفتم باید نوعی زیستن مشترک بین ترانه سرا و آهنگساز وجود داشته باشد و همین امر سختی ها و شیرینی های زیادی را به همراه دارد. من خاطرم هست که برای بعضی از آثارم زمان های بسیاری را به صورت شب تا صبح با آهنگساز و دیگر عوامل سپری می کردیم تا شکل نهایی اثر به خوبی از کار دربیاید.

همراه با آهنگساز و نواختن ساز شعر می سرودم
وی اضافه کرد: در گذشته بسیاری از آهنگ ها به این ترتیب زیر یک سقف ساخته می شد و ترانه سرا و خواننده و آهنگساز با یکدیگر تعامل بیشتری داشتند. به طور مثال خود من برای بعضی از ترانه ها در ارتباطی که با آهنگساز داشتم شعر می گفتم یعنی او سازی به دست می گرفت و من همراه با موسیقی شعر می سرودم. البته امروزه هم آهنگسازان بسیاری برای آنکه حس و لحن شاعر را دریابند از او می خواهند که خودش ترانه اش را بخواند.

محمدعلی بهمنی
این غزل‌سرا با اشاره به خاطرات سختی های انتخاب موسیقی برای ترانه ها در گذشته دور بیان کرد: در گذشته ابتدا از ما می خواستند که موسیقی و ملودی شعر را بخوانیم و بعد ترانه را بررسی می کردند اما امروزه ترانه سرا و خواننده یا آهنگساز کمتر ارتباطی با هم دارند و در بسیاری از مواقع آهنگساز شعری پیدا می کند و بدون اینکه با شاعر هماهنگ شود آن را اجرا می کند.

وی اضافه کرد: آهنگساز باید شاعر اثر را بیابد و حداقل یک بار بخواهد که او اثر را برایش با حس و لحنی که دارد، بخواند. به طور مثال بخشی از یکی از شعرهای من توسط یکی از خوانندگان اشتباه اجرا شده است. من هر زمان که این قسمت را می شنوم اذیت می شوم. بعضی از خواننده ها با شعر آشنا نیستند و ممکن است کلام را با لحنی غلط اجرا کنند. در این صورت شاعر از شنیدن خوانش اشتباه شعرش رنج می برد چون شعرش به مثابه فرزند و هستی اش است و اجرای غلط آن مثل این است که به فرزند شاعر آسیبی رسیده باشد.

آهنگ های شجریان و قربانی را گوش می دهم
بهمنی با اشاره به شعر دیگری عنوان کرد: شعر «با همه بی سر و سامانی ام» از جمله شعرهایی است که توسط خوانندگان بسیاری اجرا شده است. من بعضی از این اجراها را که شنیدم گفتگوهایی با خوانندگان داشتم و برخی مجاب شدند که حس شاعر را در اجرای شعر رعایت نکرده اند چون صحیح خواندن شعر یک مقوله است و پیدا کردن حسی که شاعر دارد مقوله دیگری است.

عضو شورای شعر و ترانه وزارت ارشاد در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به علاقمندی هایش در حوزه موسیقی بیان کرد: بیشتر موسیقی ایرانی را می پسندم و آثار خوانندگانی همچون محمدرضا شجریان، همایون شجریان و علیرضا قربانی را دوست دارم و معمولا آهنگ های این افراد را در منزل گوش می کنم.

وی در واکنش به اینکه در حوزه موسیقی های مورد علاقه برای شنیدن اختلافی با فرزندانش دارد یا خیر؟ بیان کرد: فرزندان به طور معمول در سلیقه با والدین اختلاف هایی دارند. امروز شرایط به گونه ای است که خانواده ها کمتر می توانند در دیدگاه و سلیقه فرزندان موثر باشند چون آنها با جهان دیگری آشنا هستند. با این حال خود ذات موسیقی ایرانی به گونه ای است که من می بینم فرزندانم در خلوت خودشان شجریان، قربانی و سایر استادان موسیقی سنتی ایرانی را گوش می دهند.

این شاعر در پایان با اشاره به تجلیلی که قرار است برای وی در جشنواره موسیقی فجر و در میان هنرمندان موسیقی انجام شود، گفت: من مدت زیادی است که در جمع اهالی موسیقی هستم البته بعد از حضورم در شورای شعر و ترانه بعضی من را بیشتر ممیز می دانند تا کارشناس با این حال دلیل این بزرگداشت هنوز برای خود من جا نیفتاده است.