مشکل همیشه هم افسردگی نیست!

 
در جلسات ابتدایی متوجه شدم که زندگی در خانه برایان به شکلی است. بر اساس آنچه او به من گفت، تصمیم گرفتم که اساس روش درمانی خودم را «بی‌توجهی به کودک» بگذارم، که البته خود نوعی آسیب است. هم پدر و هم مادر او زیر یک سقف با او زندگی می‌کردند و موارد ضروری مانند غذا، سرپناه و امنیت فیزیکی را برای او مهیا می‌کردند. با این حال، اگر والدین از نظر عاطفی به کودک نزدیک نشوند، کودک احساس بی‌توجهی می‌کند.
 
به نظر من همین مورد مشکل برایان بود. برایان به من گفت که والدین او به شدت مشغول کار هستند و در تامین مخارج بسیار زحمت می‌کشند، هرچند مشکلات مالی فراوانی دارند. مادر برایان هرگز خود را یک مصرف‌کننده مشروبات الکلی نمی‌داند، اما او گرایش زیادی به مشروبات الکلی دارد. پدرش نیز به مسائل احساسی تقریبا بی‌اهمیت بود. برایان جز مواردی معدود به یاد نداشت که او را در آغوش بگیرند، با او بازی کنند یا از او بپرسند که اوضاعش چطور است.
 
یکی از واکنش‌های طبیعی کودک به چنین شرایطی، گرایش به «خجالت یا شرمساری شدید» است. برایان اضطراب ناشی از تنهایی عاطفیِ خود را یک اختلال شخصیتی تعبیر می‌کرد. او خودش را به خاطر شرایطش سرزنش می‌کند و فکر می‌کند که مشکل از خودش است. در حالی که تمام این اتفاقات به صورت ناخودآگاه رخ می‌دهد. یک کودک اگر خود را سرزنش کند، شاید تا حدی طبیعی باشد. اما زمانی که سرپرستِ خود (والدین یا شخص دیگر) را متهم به عدم ایجاد آرامش و ارتباط عاطفی کند، خطر به مراتب بزرگتر می‌شود.
 
برای اینکه شرایط برایان را بهتر بفهمیم، باید بدانید که در مجموع دو دسته احساسات وجود دارد. «احساسات اصلی» که شامل خشم، لذت و ناراحتی است. اگر این دسته از احساسات را به موقع تجربه کنیم، حس رهایی و روشنی به ما دست می‌دهد، حتی اگر اساس آن احساس ناخوشایند باشد. دسته دیگر «احساسات بازدارنده» است مانند خجالت، گناه و اضطراب. کار این دسته از احساسات این است که اجازه نمی‌دهد شما احساسات دسته‌ی اول را تجربه کنید.
 
 البته تمام این ممنوعیت‌ها بد نیستند. در مواردی مانند مورد برایان، آن «خجالت شدید یا مزمن» می‌تواند عامل تخریب بیان عاطفی کودک شود. کودکانی که در طول رشد بسیار خجالتی هستند، در بزرگسالی توانایی حسِ تجارب درونی خود را از دست می‌دهند. آن‌ها می‌آموزند که چیزی را احساس نکنند. علاوه بر آن، این دسته از کودکان فراموش می‌کنند که باید از «احساساتِ» خود مانند فانوسی در ادامه مسیر زندگی استفاده کنند. به عبارتی می‌توان گفت که آن‌ها باید خود را از نظر روانی «بازیابی» کنند.
 
تخصص من «روان‌درمانی پویا و تجربیِ شتاب‌یافته» است. در ابتدا من دوره‌های روانکاوی را گذارندم، سپس به این شاخه آمدم. این شاخه از روانشناسی برای افرادی کارایی دارد که پس از سال‌ها گفتاردرمانیِ سنتی به نتیجه‌ای نرسیدند.
 
اکثر روان‌درمانگران به جزئیات داستان افراد گوش می‌دهند تا ببیند برای مشکل آن‌ها سرنخی پیدا می‌کنند. روان‌درمانی پویا و تجربیِ شتاب‌یافته برخلاف این رویکرد به زندگی عاطفی بیمار دقت می‌کند. این فرآیند همزمان با تعاریف بیمار از زندگی واقعی خود صورت می‌گیرد. این روانشناس از نظر عاطفی حامیِ بیمار و موازی با او حرکت می‌کند. او از بیمار می‌خواهد که علاوه بر بازگویی اندیشه‌ها و عواطف، تجارب فیزیکی حاصل از آن اندیشه و احساسات را نیز به زبان می‌آورد.