صالحی: سخنان بنده، ظریف و عراقچی فکت‌شیتند

رئیس سازمان انرژی اتمی ضمن مطرح کردن مهم‌ترین موضوعات مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۵ در لوزان سوئیس، تأکید کرد: بین فهم مشترک و توافق فاصله قابل توجهی وجود دارد.  
 
به گزارش ایسنا، علی‌اکبر صالحی خاطرنشان کرد: هرکسی می‌خواهد روایت خودش را از مذاکرات هسته‌ای داشته باشد؛ ولی باید به این مسائل توجه داشت که اولا ما تا به امروز هیچ توافقی نکرده‌ایم، هرآنچه تا به امروز انجام گرفته، فهم مشترک روی موضوعات مختلف بوده، بین فهم مشترک و توافق فاصله قابل توجهی هست، از یک جهت، فهم مشترک برای رسیدن به توافق کمک می‌کند.  
 
وی افزود: اگر فهم مشترکی روی موضوعات مهم نمی‌داشتیم، یقیناً اگر می‌خواستیم به یک توافقی برسیم، خیلی مشکل می‌شد، پس الان می‌توان گفت که زمینه برای رسیدن به توافق هموار شده، البته جزئیات و مسائلی هست که بعداً باید به آن رسیدگی کرد و این دو سه ماهی که پیش رو داریم، برای همین کار است.  
 
صالحی گفت: اینکه چرا ما می‌گوییم تا به امروز با توجه به فهم مشترک حاصل شده، خوشبختانه جمهوری اسلامی ایران به هر حال یک بردی داشته است، برد به این صورت هست که هیچکدام از تاسیسات جمهوری اسلامی ایران تعطیل نخواهد شد.  
 
وی خاطرنشان کرد: اگر به گفتار و موضع گیری‌های سابق مسئولان آمریکایی و اروپایی توجه کنید، مثلا در سال‌های گذشته، متوجه خواهید شد که آن‌ها گفته بودند که مثلا ًایران نباید غنی سازی داشته باشد، ایران حق داشتن راکتور آب سنگین را ندارد و غیره، یعنی ایران را در مسیری می‌خواستند ببینند، مانند‌‌ همان سرانجامی که برای لیبی انجام شد، خب می‌بینیم که این اتفاق نیفتاد، ما غنی سازی را داریم، آب سنگین را داریم که می‌شود گفت دو فعالیت مهم است.  
 
معاون رئیس‌جمهور تاکید کرد که اورانیوم غنی شده و آب سنگین کالاهای استراتژیک هستند و جمهوری اسلامی ایران به لطف الهی توانست حقوقی که در ان. پی. تی و در اساسنامه آژانس دراین باره تصریح شده را به دست آورد.  
 
وی یادآور شد: کشورهای عضو ان. پی. تی و عضو آژانس بالقوه می‌توانند از فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای در همه عرصه‌ها استفاده کنند، اما آیا این اتفاق می‌افتد، مثلا الان کشورهای درحال توسعه که می‌خواهند نیروگاه هسته‌ای بسازند، ازآن‌ها خواسته می‌شود که نامه‌ای را امضا کنند که از این حقوق بالقوه خود صرف نظر کنند یعنی اگر می‌خواهند از نیروگاه هسته‌ای برخوردار باشند، نباید به دنبال این حقوق بروند.  
 
صالحی گفت: من نمی‌خواهم نام کشور‌ها را ببرم، کشورهایی که در اطراف ما دارند نیروگاه می‌سازند و این حقوق را به نحوی از آنان سلب کردند. اما جمهوری اسلامی علیرغم همه فشار‌ها و محدودیت‌هایی که کشورهای استکباری به ناحق به کشورهای درحال توسعه وارد می‌کنند، توانست این حقوق خود را درباره حق غنی سازی و حق تولید آب سنگین تثبیت کند و این به نوبه خود، امر مهمی است.  
 
رئیس سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد: پس روایت ما از اینکه ما برنده این مذاکرات هستیم، یکی تثبیت حقوقمان هست. آن‌ها با داشتن قدرت رسانه‌ای، به گونه‌ای در افکار عمومی جهان جا انداخته بودند که گویی ما به دنبال سلاح می‌رویم، این را جا انداخته بودند حالا هر چقدر هم که ما فریاد می‌زدیم که با فتوایی که مقام معظم رهبری دادند و درجنگ تحمیلی عراق علیه ایران هم نشان داده بودیم، ما هرگونه سلاح کشتار جمعی، اعم از هسته‌ای، شیمیایی و بیولوژیکی را، چه تولید، چه انباشت و به کارگیری و ذخیره آن را حرام می‌دانیم، اما آن‌ها حرف خود را می‌زنند، پس در دنیا این گونه جا انداخته بودند که ما به دنبال اغراض غیرصلح آمیز هستیم.  
 
صالحی ارجاع پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت را اقدامی به ناحق توصیف کرد و افزود: شورای حکام آژانس نتوانست بر اساس بند ۱۲ خود ایران را به عنوان کشوری که ملتزم به قواعد و تعهدات خود نبوده، معرفی کند، ولی علیرغم این پرونده ما را به شورای امنیت سازمان ملل فرستادند، زمانی باید پرونده به شورای امنیت برود که شورای حکام آژانس تایید کند و مصداق بدهد که کشور خاطی خطا کرده است ولی ما خطایی نکرده بودیم.  
 
وی تاکید کرد: تمام مسیری که طی کرده‌اند، غیرقانونی و ظالمانه بوده است، ولی چون صاحب قدرت هستند، این کار را کردند، برای همین است که می‌گوییم استکبار، استکبار یعنی همین، آمریکا وارد عراق شد، بدون اینکه از مجرای سازمان ملل عبور کند، هر موقع هر کاری که بخواهند انجام می‌دهند، به خاطر آن منطق قدرت، به جای اینکه قدرت منطق سر کار باشد، پس روایت ما این است که حقوق ما تثبیت شد.  
 
وی یادآور شد: اما آن‌ها چگونه می‌توانند روایت خود را بیان کنند که بگویند ما بردیم. از دید آن‌ها، آن‌ها اساس و فرض را بر این گذاشته بودند که جمهوری اسلامی ایران به دنبال اغراض غیرصلح آمیز می‌رود و نیت ساخت سلاح هسته‌ای را دارد، آن‌ها به افکار عمومی خود این طوری اعلام کردند که ما راه‌هایی را که منتهی به ساخت سلاح هسته‌ای می‌شد، به گونه‌ای ناهموار کردیم که چنانچه ایران اگر خواست به سمت سلاح هسته‌ای برود، حداقل یک سال طول بکشد و این هم روایت آنان از برد در مذاکرات هسته‌ای است.  
 
رئیس سازمان انرژی اتمی درباره ابعاد مختلف مذاکرات هسته‌ای تاکید کرد: این مذاکرات سه لایه اساسی دارد، لایه اول و اصلی آن، فنی است، اگر مسائل فنی حل نشود، سایر مسائل قابل حل نخواهد بود، هرچند آن‌ها موضوع را سیاسی کردند، اما یک موضوع فنی را سیاسی کردند و صبغه سیاسی به آن دادند، پس لایه اول فنی است که به لطف الهی توانستیم تا حدود قابل توجهی در نقاط مورد اختلاف به فهم مشترک برسیم. در امور فنی نقطه‌ای نیست که تا به امروز ما فهم مشترک نداشته باشیم.  
 
صالحی گفت: لایه بعدی حقوقی است مسائلی مانند نظارت‌ها و دسترسی و لایه سوم، سیاسی است که نهایتاً باید اراده سیاسی در هر دو طرف باشد مبنی بر اینکه حالا که طرفین به توافق رسیدند در امور فنی و حقوقی پس باید یک اراده سیاسی باشد که این تفاهم را به یک توافق الزام آور برای طرفین تبدیل کند.  
 
معاون رئیس‌جمهور در گفت‌وگو با برنامه «من طهران» شبکه خبری العالم خاطرنشان کرد: در امور فنی به فهم مشترک روی موضوعات اصلی و اساسی مانند غنی سازی، آب سنگین، ذخایر، تحقیق و توسعه رسیدیم، اما درخصوص مسائل حقوقی و قانونی، بحث‌هایی صورت گرفته است که این مساله بیشتر برمیگردد به دوستان ما در وزارت امور خارجه و آن هم تقریباً تا حدودی مشخص شده است، ولی هنوز مختصری راجع به دسترسی‌ها هنوز مسائلی هست که روشن نیست ولی راجع به بازرسی‌ها همه چیز روشن است.  
 
رئیس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: خطوط قرمزی که تعیین شده، این است که ما باید حق غنی سازی اورانیوم را داشته باشیم، راکتور آب سنگین اراک ماهیتش را حفظ کند، تحقیق و توسعه باید بماند و نشاط آن برقرار باشد، ما کشوری استثنائی نباشیم در امر بازرسی‌ها و دسترسی‌ها و به صورت استثنائی با ما برخورد نکنند.  
 
وی با اشاره به اینکه در صورتی که همه چیز درست پیش برود و مورد موافقت قرار بگیرد، یکی از اقدام‌هایی که جمهوری اسلامی پذیرفته است انجام بدهد؛ عمل کردن به پروتکل الحاقی است افزود: در بخشی از پروتکل الحاقی آمده است اگر خواستند دسترسی پیدا کنند به یک سایتی سایت غیر هسته‌ای است چون تکلیف سایت غیر هسته‌ای مشخص است در آرتیکل ۵ پاراگراف ۳۰ این‌طور می‌گوید مثلا در صورت بازدید از یک سایت، جمهوری اسلامی ایران بنا به تشخیص خودش اجازه بازدید از ان سایت را نمی‌دهد اما می‌تواند اجازه دهد که از اطراف سایت بدون اینکه به سایت ورود پیدا کنند با نظارت جمهوری اسلامی ایران نمونه برداری‌کنند.  
 
وی تصریح کرد: ممکن است آن‌ها بخواهند پروتکل الحاقی را جور دیگری تفسیر کنند مثلا روایت خودشان را آنجا بیان کنند به گونه‌ای که این تصور در اذهان ایجاد شود که می‌توانند وارد سایت هایت‌های غیر هسته‌ای بشوند که از نظر جمهوری اسلامی ایران منع برای آن وجود دارد.  
 
وی تاکید کرد: درمذاکرات آینده باید روشن بیان شود که اگر ما قرار است پروتکل الحاقی را امضا کنیم، مقید هستیم به اجرای کلیه بندهای آن پروتکل الحاقی که به اندازه کافی روشن و گویا هست و نیازی به تفسیر ندارد.  
 
وی با اشاره به بروز مخالفت‌هایی با مذاکرات، افزود: مخالفت‌های گوناگونی با این مذاکرات می‌شود به خصوص برخی کشورهای منطقه و رژیم صهیونیستی و دیگر لابی‌هایی که در آمریکا کار می‌کنند در مجموع خیلی راغب نیستند که ایران بتواند این پرونده ساختگی را به گونه‌ای مدیریت کند که در جهت منافع ملی و حفظ حاکمیت ملی، موضوع را حل و فصل کند.  
 
وی گفت: عده‌ای به ویژه رژیم صهیونیستی نمی‌خواهند این مساله عملی شود و هیچ تمایلی ندارند زیرا این رژیم حیاتش در آشفتگی وضع منطقه است و می‌بینید چه بلایی سر منطقه آورده که بتواند ادامه حیات دهد البته این هم یکی از مواردی است که می‌گوید «ومکروا و مکر الله و الله خیر الماکرین» قطعا کیدشان به خودشان برمی گردد ولی در مجموع باید در گفت‌و‌گوهایی که در آینده انجام می‌گیرد، روشن شود.  
 
رئیس سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد: دولت پروتکل الحاقی را امضا کرده و آن زمان که بنده نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی بودم امضا کردم. وقتی دولت امضا می‌کند می‌تواند داوطلبانه برای مدت محدودی عملیاتی و اجرایی شود کما اینکه آن زمان برای شش ماه بلکه شاید هم بیشتر اجرا می‌شد اما وقتی آن‌ها به تعهدات خود عمل نکردند ما نیز متوقف کردیم زیرا اقدام داوطلبانه بود.  
 
وی افزود: هنوز امضای جمهوری اسلامی ایران اعتبار دارد از این جهت ممانعتی نیست اما بعد از اینکه سه کشور اروپایی بعد از حدود دو سال که ایران تقریبا همه فعالیتهای هسته‌ای‌اش را به شکل قابل توجهی متوقف کرده بود ولی آن‌ها به قولشان عمل نکردند و وفای به عهد نداشتند که مقام معظم رهبری خیلی تاکید دارند که حواستان باشد آنان عهد شکن و پیمان شکن هستند در همین قضیه نشان دادند، آن موقع نیز ما شش ماه که شد یک سال بعد یک سال و نیم و دو سال حتی بیش از دو سال که اواخر دولت خاتمی و دوره ایشان فعالیت‌ها مجددا آغاز شد بنابراین آن موقع مجلس فکر می‌کنم مصوبه‌ای گذراند که مانع دولت شود تا داوطلبانه اجرا نکند. الان باید این موضوع مدیریت شود باید با مجلس صحبت شود احتمال دارد مجلس موقتا اجازه دهد تا اینکه در زمان مقرر خودش پروتکل الحاقی تایید بشود که این منوط به مذاکرات دولت و مجلس است.  
 
صالحی گفت: در بعد فنی به فهم مشترک رسیدیم، مسائل فنی از مسائل حقوقی و سیاسی روشن‌تر است مسائل فنی مسائلی است که علی الارض است. واقعتیهایی است که روی زمین و کاملا روشن است. اقدام‌های لازم را انجام داده‌ایم و آمادگی لازم هست چنانچه ورود پیدا کنیم به جزئیات، می‌توانیم پیشنهاد خود را عرضه کنیم البته دوستان در حال کارکردن بر روی جزئیات بیشتر هستند و از آن جهت مشکلی نیست.  
 
وی یادآور شد: در مسائل حقوقی و سیاسی جای تفسیر مسائل بیشتر است زیرا مسائل بیشتر مقرراتی، قانونی و حقوقی است خیلی باید دقت لازم شود و عزیزان ما در وزارت خارجه به شدت در حال کار کردن روی موضوع هستند و قرار است ازمجموعه‌ای از حقوقدانان که در این زمینه‌ها ورود دارند بهره لازم برده شود و به هر حال باید دقت کافی و لازم داشته باشیم که هیچ جایی برای تفسیرهای نادرست نگذاریم که پس از توافق، آن‌ها با تفسیرهای نادرست پیمان‌شکنی کنند.  
معاون رئیس‌جمهور تاکید کرد: وقتی که مذاکرات شروع شد آمریکایی‌ها بحث ۲۵ سال را پیش کشیده بودند ایران نیز بحث دو سال را بالاخره در طول مذاکرات اینقدر این بحث ادامه یافت تا دو طرف نهایتا بر ۱۰ توافق کردند. پس دوره اعتماد سازی‌‌ همان ۱۰سال است اما تفاهم شد که برخی امور موردی نه اساس و کلیت کار مواردی که خیلی برای ما محدودیت ایجاد نمی‌کند مثلا بازفراوری پلوتونیوم، درافق ۱۵ ساله که ضرورتی برای بازفراوری نمی‌بینیم گفتیم اشکال ندارد. اگر آن‌ها گفتند بازفراوری پلوتونیوم وجود نداشته باشد زیرا برای ما اهمیتی ندارد یا معدن‌ها که بر اساس پروتکل عمل خواهد شد و خارج ازپروتکل اقدامی نخواهیم داشت.  
 
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: ما سنگ اورانیوم را استخراج می‌کنیم و بعدا تغلیظ می‌کنیم و آن‌ها می‌خواهند تفاهمی صورت گیرد که حجم مقدار کیک زرد که ما تولید کرده‌ایم، در مبدا مشخص شود که چقدر است. مثلا ما می‌گوییم ۵۰ تن است در مقصد هم که باید به اصفهان حمل شود نیز مشخص شود. ما از مبدا که‌‌ همان معادنمان است و هر جا سنگ اورانیوم استخراج کنیم و بعد تغلیظ کنیم و به کیک زرد تبدیل کنیم، این‌ها را باید به ‌اصفهان ببریم و به یو اف ۶ تبدیل کنیم و جای دیگری این کار را انجام نمی‌دهیم. مثلا ما برای مدت ۱۵ یا ۲۰ سال پذیرفته‌ایم که این اطلاع اضافی را به آن‌ها بدهیم؛ یعنی آنجایی که تبدیل به کیک زرد می‌شود با آژانس تفاهم می‌کنیم که چند تن است و در اصفهان نیز که تحویل می‌گیرند پلمب شده است.  
 
وی گفت: قرار شد ما ۱۰ سال محدودیت بپذیریم و بعد از ۱۰ سال آزاد هستیم که با یک آهنگی (پیش برویم.) درباره اینکه آزادیم تصور نشود که ‌فرض کنیم که ۱۰ سال پایان یافته و امشب شب آخر ۱۰ سال است و فردا صبح ما تغییر ناگهانی خواهیم داشت. این غیر ممکن است بلکه ما بعد از ۱۰ سال با یک شیبی سیر صعودی خود را ادامه خواهیم داد.  
 
وی درباره اینکه آیا ایران ممکن است «برگه شرح ماجرا» (فکت شیت) درباره تفاهم نامه لوزان منتشر کند گفت: ‌همین سخنانی که بنده و آقای ظریف و عراقچی ایراد کرده‌ایم همه این‌ها فکت شیت است. اکنون نه اینکه ما فکت شیتی نداشته باشیم، داریم، اما مسئولیت این امر برعهده مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران است که دکتر ظریف است و می‌تواند با دکتر روحانی اگر صلاح دانستند منتشر کنند.  
 
وی یاد آور شد: آمریکایی‌ها هم فکت شیتشان همین صحبت‌هایی است که ما کردیم، ولی مواردی را نادرست، مبهم و سوال برانگیز بیان می‌کنند. اما اساسش همان‌هایی بوده که بحث شده و درباره نطنز، فردو، اراک، تحریم‌ها و دسترسی‌ها و بازرسی‌ها بوده است. اساسش همین است. به عنوان مثال- که من همین جوری می‌گویم و نمی‌دانم که در فکت شیتشان هست یا نه - آن‌ها بگویند که می‌توانند از تاسیسات نظامی ما هم بازدید کنند، در حالی که چنین چیزی وجود نداشته است بلکه ما پروتکل الحاقی را عمل خواهیم کرد. اگر آن‌ها بخواهند فکت به معنای واقعیت باشد، باید آن را می‌نوشتند. اما آن‌ها از پروتکل الحاقی به نفع خود استنباط و استخراج می‌کنند که ما با آن موافق نیستیم.  
 
صالحی درباره اینکه آیا اگر آن‌ها درباره تاسیسات نظامی ایران شک و تردید کنند آیا به آن‌ها اجازه بازدید از این تاسیسات داده می‌شود یا خیر گفت: خیر. درباره تاسیسات نظامی تکلیف کاملا مشخص است. جمهوری اسلامی ایران اجازه نمی‌دهد که از تاسیسات نظامی و تاسیسات غیر هسته‌ای بازدید شود و در این خصوص تکلیف روشن است. اما طبق پروتکل الحاقی ما عمل خواهیم کرد. در آنجا پیش بینی‌هایی کرده است و ما می‌آییم می‌گوییم که بروند اطراف آن منطقه را نمونه برداری کنند.  
 
صالحی درباره اینکه اینکه آیا احتمال رسیدن به توافق نزدیک است و عوامل تهدید کننده این توافق چیست؟ گفت: عناصری که ممکن است برای رسیدن به توافق تهدیدکننده باشند، لابی صهیونیستی در آمریکاست که به شدت در حال کار است. برخی کشورهای منطقه که علاقه‌مند نیستند این توافق حاصل شود به شدت کار می‌کنند و هم از نفوذ سیاسی و قدرت مالی خود استفاده می‌کنند که جای تاسف دارد.  
 
وی افزود: کنگره بر اساس لابی صهیونیست تلاش می‌کند. در مجموع، باید گفت که وزن آنهایی که مایل به حل هستند هنوز بیشتر از وزن آنهایی است که مایل به حل نیستند. از این رو، من درباره حل و فصل خوشبین هستم، اما ممکن است در فرایند گفت‌وگو‌ها و مذاکرات در طی سه ماه آینده یک مقداری فراز و نشیب داشته باشیم به ویژه درباره جزئیات تحریم‌ها و لغو آن‌ها و مسائل حقوقی که باید گفت‌و‌گوهای سختی داشته باشیم.  
 
رئیس سازمان ا نرژی اتمی درباره لغو تحریم‌ها و اختلاف‌ها در خصوص اینکه آیا تحریم‌ها یکجا برداشته خواهد شد یا به تدریج تاکید کرد: این مسئله روشن است. زمانی که توافق حاصل شد- و این را اعلام کرده اند- اولا قطعنامه‌های شورای امنیت لغو می‌شود - و این اصلا در گفت‌وگو‌ها است- بعد وارد مرحله اجرایی می‌شویم.  
 
وی افزود: پس ابتدا توافقی حاصل خواهد شد و توافقنامه‌ای از سوی دو طرف که الزام آور است امضا می‌شود و‌‌ همان روز قطعنامه‌ها لغو می‌شود و بعد وارد مرحله اجرایی می‌شود که در آن یک سری اقداماتی وجود دارد که ما باید انجام دهیم و اقداماتی نیز هست که آن‌ها باید انجام دهند.  
 
معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی یادآور شد: اشکالی که پیش می‌آید اقدامات ما واقعی و عینی است به این معنا که برخی لوله و ماشین آلات را باید برداریم و اقدامات آن‌ها روی ورقه و یکی سری قوانین و مقررات است. ما باید جانب احتیاط را به گونه‌ای حفظ کنیم که همزمانی و توازن بین این دو برقرار شود زیرا با یک قلم می‌توان یک جمله را حذف و اضافه کرد، اما وقتی که یک لوله بریده شود، نمی‌توان آن را به راحتی در‌‌ همان لحظه به حال اول برگرداند.  
 
وی بیان کرد: چگونگی رفع تحریم به لحاظ همزمانی یک مطلب است و مطلب دیگر این است که آن‌ها گفته‌اند که برخی تحریم‌ها ممکن است به گونه‌ای دیگر بماند، نه تحریم‌های اقتصادی بلکه مثلا تحریم‌های تسلیحاتی. آن‌ها گفته‌اند که ممکن است نه در چارچوب قطعنامه بلکه در چارچوب دیگری مثل یک پیوستی بنویسند که برای مدتی تحریم تسلیحاتی پابرجاست که اکنون در خصوص این مسائل همچنان گفت‌وگو ادامه دارد تا تمامی ابعاد آن‌ها مشخص شود.  
 
رئیس سازمان انرژی اتمی درباره اینکه چه مقدار زمان می‌برد که طرف ایرانی به تعهداتش عمل کند و طرف دیگر نیز تحریم‌ها را رفع کند گفت: ما تلاش می‌کنیم به ماه نرسد، اما ممکن است برخی به ماه برسد. مدتی طول می‌کشد و ما تلاش می‌کنیم این مدت را کاهش دهیم.