در حاشیه دومین سفر

فرارو- هیات پارلمانی اتحادیه اروپا به تهران آمد؛ برای دومین بار ظرف دوسال اخیر. سفری که احتمالا همچون گذشته بدون حاشیه به پایان نمی رسد. چرا که دو طرف هنوز برای رسیدن به درک مشترک درباره مسائل مورد اختلاف فاصله زیادی دارند.
 
به گزارش فرارو، دیروز هیات 8 نفر پارلمانی اتحادیه اروپا به ریاست «المار بروک» رئیس کمیته روابط خارجی پارلمان اروپا به تهران سفر کرد.
 
ظرف دوسال اخیر این دومین بار است که هیاتی از اتحادیه اروپا به دعوت همتایان ایرانی خود به تهران سفر می کنند؛ آن هم پس از وقفه ای 7 ساله.  
 
پیش از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، رفت و آمدهای هیات های دیپلماتیک و پارلمانی به ایران بسیار محدود شده بود. در همین راستا آخرین سفر یک هیات پارلمانی به تهران به آذر ماه 1386 باز می گردد.  
 
انتخاب حسن روحانی به عنوان رییس جمهوری جدید ایران در خرداد ماه 1392، با شعار اعتدال در گفتار و رفتار و تعامل با نظام بین المللی سبب شد یکبار دیگر درهای کشور به روی هیات های دیپلماتیک و پارلمانی باز شود.
 
این گشایش سبب شد که پس از وقفه 7 ساله نخستین هیات پارلمانی اتحادیه اروپا زمستان 1392 به ریاست تاریا کولنبرگ، عضو حزب حاکم فنلاند و نماينده اين کشور در «پارلمان اروپا» وارد تهران شد.
 
این سفر اگر چه راه را برای سفر دیگر هیات های نمایندگی پارلمانی به خصوص هیات های نمایندگی کشورهای اروپایی همچون انگلیس، ایتالیا و... باز کرد اما حاشیه هایی که در آن سفر ایجاد شد، سفرهای بعدی هیات های پارلمانی را زیر ذره بین برد.
 
حاشیه سفر هیات پارلمانی اتحادیه اروپا که اتفاقا در سفر هیات دیپلماتیک اتحادیه اروپا به ریاست کاترین اشتون، مسوول وقت سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم تکرار شد، به دیدار با برخی فعالان جامعه مدنی و محکومان حوادث انتخابات سال 1388 مربوط می شد.
 
هیات پارلمانی اتحادیه اروپایی، علاوه بر دیدارهای رسمی خود با مقام‌های بلندپایه ایران دیدار غیررسمی با نسرین ستوده، جعفر پناهی در سفارت یونان در تهران داشتند که طی این دیدار جایزه بین المللی موسوم به ساخاروف به آنها اهدا شد.
 
پس از انجام این دیدار بود که برخی از انتقادات نسبت به این سفر آغاز شد. در ابتدا اداره تشریفات مجلس شورای اسلامی هرگونه ایفای نقش این اداره را در هماهنگی دیدار فوق تکذیب و آن را منکر شد.
 
کاظم جلالی، رییس گروه دوستی پارلمانی ایران و اتحادیه اروپا هم به عنوان میزبان این هیات درباره این دیدار تاکید کرد که: «ما به عنوان مجلس برای این سفر برنامه‌ریزی کردیم و چیزی غیر از آنچه در جدول آمده بود اتفاق نیفتاد.»
 
تکذیب نقش آفرینی مجلس در برنامه ریزی این دیدار سبب شد که انگشت اتهام به سوی دولت و ارگان های دولتی به خصوص وزارت امرو خارجه و وزارت اطلاعات نشانه رود.
   
در مقابل، وزارت امور خارجه نیز خود را از هرگونه مسئولیت نسبت به این دیدار مبرا کرد و عنوان کرد که مسئولیت تنظیم دیدارهای این هیئت با مجلس شورای اسلامی بوده است.
 
وزارت اطلاعات نیز که به زعم نمایندگان مجلس و منتقدان، مسئولیت هرگونه هماهنگی امنیتی در خصوص دیدار فوق را بر عهده داشت، از پاسخ به این انتقادات خودداری کرد.
 
به تدریج و با روشن شدن ابعاد تازه‌ای از این ملاقات صورت گرفته ماجرا نیز ابعاد تازه‌ای به خود گرفت. با بالا گرفتن انتقادات در صحن علنی مجلس کاظم جلالی رییس گروه دوستی پارلمان ایران و اروپا با ارائه توضیحاتی عنوان کرد که در جلسه هماهنگی درباره این سفر، مدیرکل اروپای غربی وزارت امور خارجه از دبیر ستاد حقوق بشر اینگونه نقل کرد که جواد لاریجانی در دیدار با سوسیالیست‌های اروپا از بلامانع بودن دیدار هیئت بعدی با نسرین ستوده و جعفر پناهی خبر بود.  

پرونده حاشیه های این سفر اما با سخنان علی لاریجانی رئیس مجلس در صحن علنی مختومه شد. لاریجانی با «سخیف و دزدانه» خواندن دیدار هیئت پارلمانی اروپا با ستوده و پناهی، عنوان کرد که نباید وقت خود را صرف چنین مسائلی کنیم.
 
اما این پرونده به شکل دیگری و پس از سفر هیات دیپلماتیک اتحادیه اروپا به ریاست کاترین اشتون مسوول وقت سیاست خارجی اتحادیه اروپا و دیدار با نرگس محمدی و مادر ستار بهشتی دوبار باز شد.
 
به نظر می رسد که پرونده حاشیه سفر هیات های دیپلماتیک و پارلمانی اتحادیه اروپا اساسا قرار مختومه شدن ندارد چرا که هیات پارلمانی اتحادیه اروپا که اخیرا به تهران سفر کرده است تلاش دارد با نمایندگان جامعه مدنی ایران دیدار کنند.
 
به گزارش تسنیم به نقل از پایگاه اینترنتی یورو ریپورتر، هیأت پارلمانی اروپایی علاوه بر دیدار با مقامات دولت ایران و مجلس ملاقات با «نمایندگان جامعه مدنی» را نیز در دستور کار دارند.
 
هر چند حسین شیخ الاسلام، مشاور امور بین‌الملل رئیس مجلس امروز در گفت و گو با فارس گفت: نمایندگان پارلمان اروپایی هیچ درخواستی برای دیدار با عناصر فتنه نداشته و در دیدارهای خود با رئیس مجلس شورای اسلامی و رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه مجلس هیچ نکته‌ای را در این رابطه مطرح نکردند. 

او همچنین درباره حجاب ماریچه اسخاکه در دیدار با رئیس مجلس هم به این خبرگزاری گفت: حجاب نامناسب این نماینده میهمان عامدانه و از سر شیطنت نبود و کوتاهی مسئولان امر در تفهیم موضوع رعایت حجاب کامل در دیدارها باعث شد تا این مسئله اتفاق بیفتد.
 
وی ادامه داد: این نماینده پارلمان اروپایی فکر می‌کرد که رعایت حجاب محدود به داشتن یک روسری برای سر است و اقدام وی را نمی‌توان عمدی دانست چرا که اگر اینگونه بود می توانست به هنگام عکس گرفتن نزدیک رئیس مجلس کشورمان بایستد اما او از دور با رئیس مجلس سلام کرد.
 
ماریچه اسخاکه، نماينده هلندی پارلمان اروپا و عضو ائتلاف احزاب ليبرال در این پارلمان که هم در سفر قبلی هم جز هیات پارلمانی اتحادیه بود. او پیش از سفر به تهران مدعی شده بود که مسئله حقوق بشر در راس گفت و گوهای با طرف ایرانی است.
اسخاکه که از منتقدان وضعیت حقوق بشر در ایران محسوب می شود معتقد است که بارزترين اختلاف ميان جمهوری اسلامی و اروپا در مسئله حقوق بشر به نوع نگاه متفاوت باز می گردد.
 
اسخاکه که اتفاقا از منتقدان تلاش برای منزوی کردن جمهوری اسلامی ایران با توسل به اعمال تحریم های سختگیرانه است پس از سفر نخست خود در یادداشتی نوشته بود: معتقدم منزوی کردن ايران و قطع مذاکرات به سود هيچ کس نيست. سفر ما آغازی برای رسيدن به درکی بهتر از يکديگر بود. برخی گفتند که نبايد به اين سفر می رفتم، اما از انجام اين سفر خوشحالم، چرا که موجب شناخت بهتر من از طرز تفکر و منطق مقامات جمهوری اسلامی شد، منطقی که با منطق ما متفاوت است.  
 
به نظر می رسد که جریان میانه رو مجلس که قرار ندارد تسلیم حاشیه سازی های حاشیه سازان شود برای رسیدن به درک مشترک درباره مسائل مختلف از جمله حقوق بشر با طرف اروپایی عزم خود را جزم کرده است و با وجود فشار تندروها هیات پارلمان اتحادیه اروپا را برای دومین به تهران دعوت کرد.
 
فشار بر جریان میانه رو امری نیست که از دید ماریچه اسخاکه هم پنهان مانده باشد. او در ادامه یادداشت خود پس از سفر نخست به ایران نوشته بود:  جدال و کشمکش بین میانه روها و تندروها در همه قرارها و ملاقاتهایمان به چشم می خورد. از انزوای کنونی که رشد رانت خواری در مقیاس وسیع را در پی داشته است تندروها سود می برند.  
 
روابط پارلمانی تبلیغات سیاه را خنثی می‌کند
عباسعلی منصوری آرانی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس که در دیدار هیات پارلمانی اتحادیه اروپا با علی لاریجانی رییس مجلس حضور داشت در گفت و گو با فرارو درباره دلیل و اهمیت این سفر گفت: توسعه روابط پارلمانی با پارلمان های کشورهای مختلف و به خصوص اتحادیه اروپا یکی از اولویت های مجلس است.
 
او افزود: دشمنان ایران تحت تاثیر رژیم صهیونیستی، پروژه ایران هراسی و اسلام هراسی به راه انداخته اند و با تبلیغات گسترده تلاش دارند چهره ای متفاوت از کشورمان را ارایه دهند.
 
منصوری آرانی با بیان اینکه گسترش روابط دیپلماتیک و پارلمانی می تواند تبلیغات سیاه دشمنان ایران را خنثی کند گفت: باید تلاش کنیم که اطلاعات کشورهای مختلف به خصوص اروپایی ها از کشورمان را زیاد کنیم چرا که آنها اطلاعات خود از ایران را عموما از دشمنان ایران کسب می کنند که اساسا دقیق و درست نیست.
 
مذاکره درباره مباحث حقوق بشری
عابد فتاحی رییس فراکسیون اهل سنت مجلس هم که در نشست مشترک دیروز کاظم جلالی رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس، اعضای فراکسیون زنان مجلس، نمایندگان اقلیت‌های دینی و مذهبی با رئیس کمیسیون روابط خارجی پارلمان اروپا حضور داشت درباره دغدغه های هیات پارلمانی اروپا در گفت و گو با فرارو گفت: گسترش روابط تجاری و بازرگانی، مسئله سوریه مقابله با داعش و همچنین وضعیت حقوق بشر در ایران از جمله مسائلی بود که در این دیدار گفت و گو شد.
 
وی با بیان اینکه در دیدار از رفع سو تفاهمات و اختلاف دیدگاه ها درباره مسئله حقوق بشر در کشورمان استقبال شد، گفت: خانم ماریچه اسخاکه نماینده هلندی اعلام کرد که من بسیار نسبت به مسئله حقوق بشر رک هستم و خواستار باز شدن باب گفت و گوهای بیشتر درباره این مسئله هستم که در پاسخ اعلام شد اتفاقا ما نیز خواستار گفت و گو درباره این مسئله هستیم چرا که معتقدیم که اطلاعات شما درباره حقوق بشر در ایران دقیق نیست.
 
فتاحی درباره درخواست این هیات برای گفت و گو با نمایندگان جامعه مدنی در ایران گفت: البته در این دیدار درخواستی در این باره نشد اما معتقدم که اگر چنین درخواستی هم شود نباید به هیچ وجه با آن مخالفت کرد چرا که انجام چنین دیدارهای نه تنها لطمه ای به ما وارد نمی کند بلکه به اعتبار ما در نظام بین الملل می افزاید.
 
وی تاکید کرد: هم هیات ایران و هم هیات اروپا تاکید داشتند که نسبت به برخی مسائل از جمله حقوق بشر اختلاف دیدگاه هایی وجود دارد که این اختلاف دیدگاه از طریق گسترش روابط می تواند رفع شود.