فرارو- فیلم «از رییس جمهور پاداش نگیرید» ساخته کمال تبریزی بعد از هفت سال توقیف از چهار شنبه این هفته در سینما ها اکران می شود. با آنکه این فیلم هنوز بر روی پرده سینماها قرار نگرفته اما انتقادها از آن آغاز شده است. انتقادهایی که ساخته تبریزی را دنباله «لیلی با من است» و «مارمولک» دانسته و ادامه شوخی با مقدسات را غیر قابل قبول می دانند.
روزنامه جوان از جمله منتقدان اکران این فیلم است. به نوشته این روزنامه فیلم «از رییس جمهور...» دنباله راهی است که تبریزی از سال ها پیش آن را آغاز کرده و آن بازی با مقدسات است.
جوان نوشته: «كمال تبريزي در زماني كه توليد فيلم درباره دفاع مقدس كاملاً جدي و برخاسته از قداست دفاع مقدس بود، با توليد «ليلي با من است» باب شوخي با جنگ را باز كرد. با آنكه فيلم پايان خوشي داشت اما راهي را براي ساير فيلمسازان باز كرد كه در آن به شوخي با دفاع مقدس بپردازند. اين كارگردان در فيلم «مارمولك» نيز دست به تابوشكني زد و اينبار نوك شوخيهاي خود را از سمت دفاع مقدس به سوي روحانيت چرخاند.»
در ادامه این انتقاد آمده: «سريال تابوشكنيهاي تبريزي با ساخت «پاداش» تكميل شد. اين بار موضوع شوخيهاي اين كارگردان نه دفاع مقدس و نه روحانيت بود، بلكه مناسك حج دستمايه ساخت فيلم شد.»
کمال تبریزی در سال 88 فیلم پاداش را ساخت، فیلم ماجرای یکی از مدیران مهم دولتی است که به سفر حج می رود و در حالیکه انتظار دارد در آنجا مانند یک شخصیت سیاسی با وی برخورد شود با او مانند یک فرد معمولی برخورد می شود و همین امر باعث اتفاقات طنز می شود. فیلمی که سناریوی اولیه آن را رضا مقصودی نگاشته بود و بازنویسی فیلمنامه را هم محمد رحمانیان انجام داده بود. این فیلم به دلیل مضمونش که نوعی شوخی با طیف مدیران بالادستی کشور محسوب می شد و البته قرار دادن یک مدیر در موقعیتهایی کمیک که در سفر حج برایش رخ می دهد مدتها توقیف بود.
در آغاز کار اجازه فیلمبرداری در کشور عربستان داده شد و سه دوربين فيلمبرداري 35 ميليمتري، تمام صحنههاي مربوط به اين اتفاق عظيم را در موسم حج تمتع فيلمبرداري كرد. اتفاقی که تا به امروز خود می تواند یک اتفاق شگفت انگیز در سینمای ایران باشد. پس از اتمام کار اما محتوای فیلم از سوی شورای نظارت و ارزشیابی رد شد و سیدمحمد حسینی، وزیر وقت ارشاد با اعلام اینکه وقتی فیلمی معیارها و موازین ارزشی را رعایت نکند، قطعاً توقیف میشود، توقیف این فیلم را تأييد کرد.
حسینی در سخنرانی پیش از آغاز جشنواره بیست و هشتم فیلم فجر سخن درباره ممیزی فیلمها بر عدم تنگنظریهای بی مورد تأکید کرد و افزود: «این موضوع بدان معنا نیست که هنرمندان ما خطوط قرمز را نادیده بگیرند و ما هم بپذیریم که نمونه آن فیلم پاداش است.»
پس از مصاحبه حسینی، «پاداش» از حضور در جشنواره فیلم فجر محروم شد. اما از سوی دیگر مهدی کریمی تهیهکننده این فیلم تلاشهایی را براي رفع توقیف آن انجام داد که به جایی نرسید. کریمی در مقابل اذعان وزیر ارشاد بر نادیده گرفته شدن خطوط قرمز در فیلم پاداش، گفت كه مسئولان وزارت ارشاد دلایل توقیف فیلم را اعلام نمیکنند.
به این ترتیب «پاداش» هم به یکی از فیلم های توقیفی دولت قبل تبدیل شد که هر از چندگاهی دست اندرکاران و یا فعالان سینمایی از آن صحبت به میان می آوردند. البته تهیه کننده آن از آغاز کار دولت یازدهم دوباره روند اکران و رفع توقیفی آن را دنبال کرده بود. تا آنکه اتفاقی دیگر باز هم این فیلم توقیفی را به صدر اخبار آورد. آن هم اکرانهای ویژهای بود که سازمان سینمایی برای اهالی رسانه و خبرنگاران حوزه سینما ترتیب داد
فیلم تبریزی در این اکران های خصوصی برای اهالی رسانه و منتقدان به نمایش درآمد و در پایان نمایش، فرمهای نظرسنجی چهار گزینهای در اختیار اهالی رسانه قرار گرفت. سابقه داشته است، فیلمهایی که حاشیههایی برای نمایش آنها وجود دارد و مجوز نمایش نمیگیرند توسط مدیران سازمان سینمایی برای اهالی رسانه به نمایش دربیاید و پاداش اولین نمایش در دولت تدبیر و امید بود. البته بلافاصله بعد از اکران این فیلم، کمال تبریزی در مصاحبه با یکی از خبرگزاریها از اکران ناگهانی فیلمش انتقاد کرد.
او گفت که از اکران خصوصی فیلمش خبر نداشته و توضیح داد: «چند روز پیش از سوی سازمان سینمایی باتهیهکننده کار تماسی گرفته شد، مبنی بر اینکه نسخهای از فیلمتان را برای بازبینی شورای پروانه نمایش ارایه کنید. ما نیز به دلیل اینکه چندی قبل و پس از آغاز مدیریت حجتالله ایوبی بر سازمان سینمایی درخواست پروانه نمایش داده بودیم به محض این تماس، نسخهای از فیلم را ارایه کردیم.»
طبیعتا نسخهای که ارایه شده فقط برای بازبینی هیات بازبینی پروانه نمایش بود و اصلا مناسب پخش از پردهی عریض سینما و برای جمع زیادتری نبوده است.
اما جالب ترین نکته این اتفاق آن بود که سازمان سینمایی در انتهای پرونده نظرسنجی، جمعبندی خود را از فیلم «پاداش»، این گونه اعلام کرد: «فیلمی متوسط، اما سرگرمکننده و البته پر حاشیه.»
به رغم این جمع بندی و حواشی و حتی با توجه به آنکه در دولت پیشین پاداش را به دلیل رعایت نکردن موازین ارزشی توقیف کرده بودند، رئیس سازمان سینمایی اعلام کرد که فیلم «پاداش» مشکلی برای نمایش عمومی ندارد.
البته ايوبي در گفتوگويي سخنان قبلي خود را اينگونه اصلاح كرد: «بنده به عنوان رئيس سازمان سينمايي و به نمايندگي از شوراي پروانه نمايش ميگويم كه اين فيلم اصلاحاتي لازم دارد و آقاي كمال تبريزي هم پذيرفتهاند كه آن را انجام دهند و حاضرند تا نظرات شوراي پروانه نمايش را روي فيلم اعمال كنند و اگر فيلم به لحاظ مميزي ايرادي نداشت، طبيعتاً ميتوانند آن را اكران كنند.»
این فیلم در دوران مدیریتهای مختلف سینمای ایران دستخوش تغییراتی شد و حتی نام آن به «پاداش» تغییر کرد ولی حالا قرار است با همان نام اولیه اش اکران شود. سخنان وزير درباره اصلاح فيلم توسط سازندگان «پاداش» اعمال شد و فيلم با تغيير نام به «از رئيسجمهور پاداش نگيريد» آماده اكران در ماه مبارك رمضان شد.
مهدی کریمی تهیه کننده اعلام کرد که تغییرات جدیدی برای روی فیلم انجام شده تا برای اکران آماده باشد. او به خبرگزاری مهر گفت: «پیام اصلی فیلم «پاداش» نقدی بر ریاکاری، تظاهر و نمایش مفهوم واقعی «حج» است و در تمام سالهای گذشته بحث بر سر اختلاف نظر و اعمال سلیقه های شخصی بر فیلم بود و از همین زاویه انتقادهایی به فیلم وارد می شد و در مجموع این انتقادها هیچگاه این موضوع مطرح نشد که فیلم خلاف شرع است و از خط قرمزها عبور کرده است.»
البته هنوز هم توقیف فیلم از سوی دست اندرکاران فیلم با انتقاد همراه است. کریمی در این باره گفته: «متاسفانه جماعت اقلیتی در سینما وجود دارند که همواره سعی کرده اند اعمال نظر خود را حداکثری جلوه دهند و در این بین برخی از آثار سینمایی هم گرفتار تسویه حساب های سلیقه ای قرار می گیرند. برخی از این دوستان با تمام ادعاهای مذهبی که دارند در ساده ترین امتحان الهی رفوزه شده اند و خوب است تاملی بر عملکرد خود داشته باشند.»
با وجود اصلاحات و بازبینی های فراوان اما انتقادهای گذشته همچنان باقی مانده اند. به گفته آنان ایرادات فیلم تنها با تغییرات از میان نمی رود. بلکه شالوده فیلم است که با مشکل مواجه است. سوال اصلی آنان این است: «بخش عمده فيلم را بحث شوخيهاي ركيك و قصد فرار مدير از مناسك حج در بر گرفته است. آيا ميتوان شالوده فيلم را كه شوخي با حج و نماز است با تدوين مجدد تغيير داد؟»
فیلم «از رییس جمهور پاداش نگیرید» برای خیلی ها شاید یاد آور «مارمولک» و «لیلی بامن است» باشد، البته طی طریقی که قهرمانان اصلی این فیلم می کنند هم بی شباهت به طی طریق قهرمان فیلم «از رییس جمهور پاداش نگیرید» نیست. پس می توان حدس زد که همچون دو فیلم گذشته این فیلم تبریزی هم با انتقادهای شدید مواجه شود. حتی شاید مشابه انتقادهایی همچون فیلم «مارمولک» که از نمایش در شهرهای مذهبی منع شد.
در فیلم «پاداش» حسن معجونی، آتیلا پسیانی، صابر ابر، بهمن زرینپور، آشا محرابی، رضا بهبودی، روحالله حقگوی لسان، اصغر نقیزاده، بهنام وطن و مرحوم احمد آقالو بازی کرده بودند.
حرفه دل مردمشو زد
این فیلم اگه تو جهنم هم اکران بشه برا حمایتش پول میدم و میبینمش
برین کنار له نشید