کجای کار صدا و سیما می‌لنگد؟

فرارو- رسانه‌ای که باید ملی باشد این روزها با کمترین توجه به مصالح ملی و سیاست‌های کشور به پوشش اخبار مذاکرات می‌پردازد و بیش از هر رسانه بیگانه‌ای بر طبل بدبینی می‌کوبد.

مذاکرات هسته‌ای به حساس‌ترین مرحله خود رسیده است و همه گوش‌ها به اخبار وین است. در این میان برخی از رسانه‌ها از هیچ تلاشی برای سیاه نمایی در خصوص این اخبار دریغ نمی‌کنند. البته منظور سیاه نمایی در بی‌بی‌سی فارسی یا روزنامه‌ای همچون کیهان که حتی آلن ایر هم در خصوص خط و مشی آن طعنه می‌زند؛ نیست. اما از رسانه ملی که اتفاقاً با بودجه عمومی اداره می‌شود، انتظار دیگری می‌رود.

به نظر می‌رسد که سازمان صداوسیما بدون در نظر گرفتن مصالح کشور و منافع ملی، مسیری خلاف جهت سیاست‌های نظام جمهوری اسلامی که همان پیشبرد پرونده هسته‌ای از طریق مذاکرات است، در پیش‌گرفته است و به راه خود می‌رود. در شرایطی که همه مردم در کوچه و بازار چشم و گوششان به شبکه‌های خبری است و در انتظار یک خبر خوش هستند، این رسانه در بخش‌های مختلف خبری سعی دارد که مخاطبان خود را متقاعد کند که هر توافقی یک قرارداد بد است.

به‌عنوان‌مثال گزارشي با عنوان «توافق خوب ايراني و توافق خوب آمريکايي» در همه بخش‌های خبري شبکه خبر پخش شد که در آن تمايزي بين توافق خوب ازنظر ایرانی‌ها و آمریکایی‌ها گذاشته می‌شد و عملاً بازي برد-بردي را که مورد تائید رئیس‌جمهور بود زير سؤال می‌برد.

مستندهای «رژیم بازرسی‌ها»، «لبخند گرگ»، «هنوز نمی‌توانیم»، «فکت شیت ملت» و «بازرسی‌های بی‌سابقه» نیز نمونه‌های دیگری از همین رویکرد است.

تیترهایی مانند «درباره مسئله پی‌ام دی و بازرسی‌ها و نیز بازه زمانی محدودیت ایران هنوز توافق حاصل نشده است»، «وزیر خارجه انگلیس: گشایشی در بحث‌ها حاصل نشده»، «اشتون کارتر: ما هنوز گزینه نظامی را هم حفظ کرده‌ایم، این را رئیس‌جمهور به ما توصیه کرده است»، «آژانس توقعاتی از ما دارد که برای ما مقدور نیست» و «آژانس چگونه می‌خواهد سابقه منفی خود را جبران کند» به‌خوبی نشان می‌دهد که این رسانه از چه خط و مشی پیروی می‌کند.

مسئله فقط گزارش‌ها و تیترهای بدبینانه نیست. کارشناسان حاضر در شبکه‌های مختلف نیز همگی از میان مخالفان مذاکرات انتخاب می‌شوند و در غیاب موافقانی که می‌توانند از این مذاکرات دفاع کنند بر سیاست‌های دولت در این خصوص تاخته و پشت‌هم نجوا می‌کنند «ما موفق نمی‌شیم».

خبر آنلاین گزارش داده است که تهیه‌کننده برنامه‌ای که حجت‌الاسلام سيد مهدي طباطبايي در آن از عملکرد تيم مذاکره‌کننده دفاع کرده بود نیز توبیخ شده است. همچنین براسا این گزارش مدیران سازمان اکنون در آستان حصول توافق هسته‌ای به تهیه‌کنندگان برنامه‌های مذهبي راديو و تلويزيون و نيز بخش‌های خبري دستور اکيد داده‌اند که درباره صلح امام حسن مجتبي برنامه‌سازی نکنند.

خبری که امروز توسط سازمان صدا و سیما تکذیب شد. مدیر روابط عمومی سازمان گفت: سازمان با جدیت مباحث هسته ای را پیگیری می کند و این گونه مباحث کذب محض است.

با این حال رسانه ملی که تاکنون چندین بار از سوی رییس‌جمهور موردانتقاد قرارگرفته است بیش از هر شبکه خارجی بر طبل بدبینی نسبت به مذاکرات می‌کوبد.

حسن بهشتی پور کارشناس مسائل هسته‌ای در گفت‌وگو با فرارو در این خصوص گفت: «به‌عنوان یک بیننده معتقدم که جنبه‌های هشداری نسبت به جنبه‌های امیدبخش در اخبار مربوط به مذاکرات که از سوی صداوسیما پخش می‌شود، خیلی بیشتر است.»

وی ضمن تأکید بر اینکه در این خصوص نباید کلی‌گویی کرد و باید به‌صورت مصداقی بخش‌های مختلف خبر را در یک دوره زمانی بررسی کرده و بعد نظر داد، گفت: «برداشت من این است که در بخش‌های خبری 20.30، ساعت 14 و ساعت 21 جنبه‌های امیدبخش که حکایت از امکان به نتیجه رسیدن مذاکرات دارد خیلی کمتر از جنبه‌های هشداری است.»

این کارشناس مسائل سیاسی توضیح داد: «به نظر من برنامه‌سازی در خصوص جنبه‌های منفی کار به‌طورکلی بد نیست و حتی لازم است چون جنبه هشدار دهند دارده اما لازم است که میان این بخش و اخبار امیدوارکننده یک توازن مناسب برقرار باشد. به‌عنوان‌مثال اینکه 13 تن طلا آزادشده و به کشور وارد می‌شود یا اینکه انگلیسی‌ها هفت نفر از اشخاص حقیقی را از فهرست تحریم خارج کردند و ... نیز در کنار آن اخبار هشداردهنده، اعلام شود.»

بهشتی پور در ادامه گفت: «بااین‌حال معتقد هستم که برای قضاوت عادلانه در خصوص رویکرد سازمان باید به‌صورت مصداقی و دقیق برنامه‌ها را بررسی کرد.»

وی در خصوص اینکه آیا خط و مشی صداوسیما که باسیاست‌های دولت و خواست مردم متفاوت است را می‌توان جدا شدن راه این سازمان از راه مردم تلقی کرد، گفت: «ما یک جامعه چندصدایی هستیم و مردم نظرات متفاوتی دارند. سازمان صداوسیما نیز به گرایش‌های مردم و نظرات سیاسی آنها کاری ندارد بلکه بر اساس سیاست‌های کلان نظام حرکت می‌کند.»

وی در پاسخ به اینکه علت بیشتر بودن اخبار به‌اصطلاح هشداردهنده نسبت به اخبار امیدوارکننده چیست، گفت: «در این سازمان نیز مانند رسانه‌های دیگر سردبیران، دروازه‌بانان و مدیران شبکه‌ای هستند که اگرچه در مسیر سیاست‌ها و خطوط کلی سازمان- که شورای عالی امنیت ملی ابلاغ کرده است - عمل می‌کنند اما اعمال سلیقه‌هایی هم صورت می‌گیرد.»

اعمال سلیقه دبیران و مدیران شبکه‌ای وقتی قابل‌توجه‌تر می‌شود که به یادآوریم پیمان جبلی معاون رسانه‌ای سعيد جليلي در دوران دبيري شوراي عالي امنيت هم‌اکنون معاون خبر صداوسیما است.