ایرانِ پس از توافق

فرارو- یک کارشناس مسائل بین الملل تاکید کرد که پیش بینی ها درباره تاثیر توافق هسته ای بر تبدیل شدن ایران به یک قدرت بزرگ منطقه ای و بین الملل در حال تحقق است.

علی بیگدلی استاد روابط بین الملل دانشگاه، در گفت‎وگو با فرارو، ضمن بیان این مطلب درباره آینده ایران پس از توافق هسته ای گفت: پیش از توافق هسته ای بارها پیش بینی شده بود که توافق احتمالی ایران و گروه 1+5 می تواند تحول بزرگی در آینده ایران ایجاد کند.

وی با بیان اینکه «این پیش بینی در حال تحقق است و تحول بزرگ در حال وقوع» گفت: موج به راه افتاده سفر به ایران که پس از توافق با سفر قائم مقام صدراعظم آلمان شروع شد و با سفر هفته آینده لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه و فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به ایران که منتهی به ارتقا روابط و گسترش مناسبات اقتصادی ایران و اروپا می شود از جمله نشانه های وقوع این تحول است.

این استاد دانشگاه افزود: توافق هسته ای که با حمایت و همدلی همه جانبه مقامات و مسوولان اصلی تصمیم گیر در داخل کشور به دست آمد، تصویر تازه از ایران جدید در جهان به نمایش گذاشت، تصویری که نشان می دهد.

بیگدلی ادامه داد: ایران چه قبل از توافق و زیر فشار تحریم و چه پس از توافق یک قدرت بزرگ منطقه ای بوده و خواهد بود. اما برای آنکه اینکه این قدرت بالفعل شود ضروری بود که چنین توافق حاصل شود و هم جمهوری اسلامی ایران و هم قدرت های بزرگ جهانی در برخی سیاست های خود تجدید نظر کنند.

این کارشناس مسائل بین الملل تصریح کرد: رویکرد تقابل و رود رویی دیگر نمی توانست پاسخگوی تامین کننده منافع دو طرف به ویژه جمهوری اسلامی ایران باشد از این رو ضروری بود که نوع نگاه به مسائل منطقه ای و جهانی تغییر پیدا کند. تغییر نگاه به نظام بین الملل و ساختارهای و سازو کارهای حاکم بر این نظام به واسطه توافق هسته ای حاصل شد.

وی در ادامه درباره تاثیر توافق هسته ای بر مناسبات ایران و آمریکا گفت: پیش از حصول توافق این گمانه زنی وتحلیل به طور مکرر مطرح شده بود که توافق هسته ای می تواند زمینه بهبود مناسبات جمهوری اسلامی ایران و آمریکا را فراهم کند.

بیگدلی با بیان اینکه این تحلیل با وجود توافق و با وجود برخی اظهارات به خصوص پس از اعلام توافق از سوی مقامات دو کشور همچنان پابرجا است گفت: اظهاراتی مایوس کننده ای که مقامات دو کشور درباره تاثیر توافق بر روابط و مناسبات دوجانبه بیش از آنکه استراتژیک باشد، تاکتیکی است.

این استاد دانشگاه افزود: ایران و آمریکا برای اجرایی شدن توافق هسته ای نیازمند همراهی و موافقت مخالفان خود در داخل کشور هستند. با وجود آنکه توافق هسته ای حتی در شورای امنیت سازمان ملل متحد به عنوان یک سند بین المللی لازم الاجرا به تصویب رسیده است، اما برای تایید این توافق در مجالس دو کشور یک بازه زمانی 60 روزه در نظر گرفته شده است.

وی ادامه داد: بر این اساس همانطور که مخالفان توافق در داخل آمریکا ظرف 60 روز آینده می توانند مسیر توافق را منحرف کنند، تندروها در داخل ایران هم می توانند چنین کاری را بکنند. از این رو برای آنکه همراهی تندروها با توافق هسته ای ظرف این 60 روز جلب شود شاهد موضع گیری مقامات ایران و آمریکا علیه یکدیگر هستیم تا حداقل در ظاهر نشان داده شود که توافق هسته ای هنوز کمکی به آب شدن یخ روابط دو کشور نکرده است.

بیگدلی تصریح کرد: واقعیت است که مذاکرات و توافق هسته ای تحول بزرگی در مناسبات ایران و آمریکا ایجاد کرده است و آن شکسته شدن تابو مذاکرات دو کشور بوده است. روندی که در مذاکرات شکل گرفت، امکان برگشت پذیری ندارد. حتی اگر در آمریکا یک رییس جمهور جمهوری خواه هم سرکار بیاد او نمی تواند روند رو به جلو مناسبات ایران و آمریکا را تغییر دهد.

وی در ادامه با بیان اینکه یکی از مهمترین آثار توافق هسته ای ایران و گروه 1+5 به زودی در صحنه داخلی و در عرصه اجتماعی بروز پیدا خواهد کرد گفت: جامعه ایران در سایه تحریم ها و با افزایش فشارهای اقتصادی و به دلیل سرگشتگی های سیاسی، یک حالت انقباضی به خود گرفته بود که همین امر فرار گسترده سرمایه از ایران و سیل مهاجرت به خارج از کشور را در پی داشت.

این استاد دانشگاه افزود: پیش بینی می شود در پی لغو تحریم ها و ورود سرمایه های خارجی به کشور و به راه افتادن چرخ اقتصاد در کشور که به دنبال خود رونق دوباره اشتغال در کشور را به همراه خواهد داشت جامعه ایران از حالت انقباضی سال های گذشته به یک حالت انبساطی تغییر حالت دهد که می تواند جامعه را از رخوت گذشته دور کند.

بیگدلی با تاکید بر اینکه ایران با ثروت بسیار و نیروی انسانی قابل توجه، در پرتو این توافق و با تعامل، همراهی و همکاری با نظام بین الملل می تواند به سرعت خود را به یک قدرت بزرگ اقتصادی هم تبدیل کند گفت: ایران کشور بزرگ با موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک ویژه در خاورمیانه، با نیروی انسانی 80 میلیونی، ذخایر قبال توجه نفت و گاز و معادن حتی دست نخورده بسیار، یکی از مناسبت ترین مکان های سرمایه گذاری در جهان است که این امکان می تواند جامعه ایران را از حالت انقباضی به انبساطی تغییر دهد که لازمه آن تداوم رویکرد تعامل با جهان و اصلاح سیاست های شکست خورده گذشته است.