خـروج سیپراس از اردوگاه چپ؟

 رهبر چپگرا و 41 ساله یونان اگرچه هنوز نزد بسیاری از رای‌دهندگان به دلیل ایستادگی در برابر کشورهای وام‌دهنده محبوب است؛ اما به گزارش گاردین، جناح چپ حزب سیریزا احتمالا در انتخابات عمومی قریب‌الوقوع دوباره به قدرت بازمی‌گردد. مقام‌های دولتی به رسانه‌های یونانی اعلام کردند: به احتمال زیاد انتخابات 20 سپتامبر برگزار خواهد شد.

سیپراس چپگرا از حزب سیریزا از زمان پذیرش بسته سوم وام طرف‌های خارجی و متعهد شدن به ریاضت اقتصادی سنگین‌تر، با قانون‌گذاران شورشی از حزب خودش وارد جدال شده است. وی برای تایید قوانین مخصوص به این وام در پارلمان مجبور شد تا حمایت احزاب اپوزیسیون را جلب کند و همین موضوع به چالشی برای وی بدل شده است.

نیویورک‌تایمز می‌نویسد:سیپراس با وعده ضد ریاضت سر کار آمد اما در میانه راه چاره‌ای جز تعامل با اروپا و پذیرش پیشنهادهای کشورهای وام‌دهنده نداشت. همین موضوع باعث ریزش آرای او در میان مردم و هم حزبی‌های دو آتشه او شد. وقتی «چهره رهبر ضدریاضت» با پذیرش شروط بانک مرکزی اروپا، صندوق بین‌المللی پول و سایر کشورهای وام‌دهنده از منطقه یورو خدشه‌دار شد، گویی ابهت چپ در یونان فروریخت. گاردین می‌نویسد نخست‌وزیر یونان که اصرار به حضور تلویزیونی داشت، اعلام کرد که به «دوران حضور خود در قدرت می‌بالد» و از اینکه توانسته «معامله‌ای خوب برای کشورش» به ارمغان آورد احساس رضایت دارد،هرچند «کشور به مرحله بحرانی رسید.» تا زمان برگزاری انتخابات زودهنگام در ماه آتی، رئیس دادگاه عالی یونان «واسیلیکی تانو – کریستوفیلو» که جزو یکی از مخالفان برنامه ریاضتی است،‌ ریاست موقت دولت را به دست خواهد گرفت. انتخابات پارلمانی زودهنگام احتمالا 20 سپتامبر (29 شهریور) برگزار خواهد شد. براساس نظرسنجی‌ها، حزب متعلق به سیپراس باوجود وضعیت اقتصادی وخیم همچنان از محبوبیت مردمی بالایی برخوردار است و به احتمال زیاد باز هم در انتخابات حزب اول می‌شود.

گاردین می‌نویسد: پروکوپیس پاولوپولوس، رئیس‌جمهوری یونان دیروز با وانجلیس میماراکیس، رهبر حزب اپوزیسیون اصلی یونان دیدار کرد تا حکم تشکیل دولت جدید را به وی بدهد. اگرچه حزب «دموکراسی نوین» متعلق به میماراکیس رقیب حزب سیریزا تلقی می‌شود اما گفته می‌شود شانس بسیار اندکی برای تشکیل دولت ائتلافی دارد. گزارش‌ها حاکی است که شرایط سیاسی- اقتصادی در یونان به گونه‌ای است که هیچ حزبی به تنهایی قادر به تشکیل دولت نیست؛ ظاهرا ائتلاف تنها راه چاره برای تشکیل دولت است.

سیپراس به دنبال چیست؟
به گزارش خبرگزاری آلمان، شایعه برگزاری انتخابات زودهنگام ابتدا از سوی وزیر انرژی یونان، «پانوس اسکورلتیس» اعلام شد. او در مصاحبه با تلویزیون دولتی یونان گفته بود که به دلیل عدم پشتیبانی جناج چپ حزب سیریزا از سیاست‌های سیپراس، دولت اکثریت خود را در پارلمان از دست داده است. گویا حقیقت هم همین است. گاردین می‌نویسد: سیپراس حمایت پارلمانی را برای برنامه‌های خود با آرایی ناپلئونی به دست آورد اما جناح شورشی حزب او علیه وی برخاست. این گزارش می‌افزاید: تقریبا یک سومِ حزب 149 نفری او علیه برنامه‌هایش رای دادند. با این حال، گاردین در یکی از گزارش‌های روز جمعه می‌نویسد: عقب‌نشینی سیپراس از برنامه‌هایش، شکستی برای چپ‌ها تلقی می‌شود. در واقع، یکی از دلایل نارضایتی برخی اعضای حزب سیریزا علیه سیپراس بیش از آنکه ریشه در بحران بدهی‌ها داشته باشد ریشه‌های حیثیتی دارد، چرا که اعتبار چپ- به تعبیر برخی هم حزبی‌های شورشی- زیر سوال رفت. «جان هنلی»، گزارشگر گاردین می‌نویسد: «شورش تندروها- که از آنچه که خیانت از وعده‌های ضد ریاضت اقتصادی نامیده می‌شود خشمگین هستند- باعث شد 120 رای از آرای مورد نیاز سیپراس کاهش یابد. همین مساله منجر به حدس و گمان‌هایی از اعلام رای اعتماد زودهنگام شد.» سیپراس قصد پرش از این مرحله را دارد اما چگونه؟ برخی کارشناسان معتقدند: مبنای سیاست پوپولیستی روی آوردن به توده مردم در مباحث فنی و کارشناسی است. بر همین اساس، سیپراس به جای حل مساله در محافل کارشناسی، سیاست را به میان توده مردم برده است. جان هنلی گزارشگر گاردین می‌نویسد «سیپراس روی آوردن به مردم را انتخاب کرده و به این وسیله تلاش می‌کند تا شورشیان را وادار به سکوت نماید و حمایت عمومی از برنامه کمک مالی 3 ساله را تضمین کند.»

در ابتدا الکسیس سیپراس هم اعمال سیاست‌های ریاضتی در کشور را برای دریافت کمک‌های مالی اتحادیه اروپا «تحقیر دولت یونان» خوانده و آن را رد کرده بود، اما در نهایت آن را پذیرفت. افزایش مالیات بر ارزش افزوده و تغییر در قوانین بازنشستگی از جمله تعهدهای یونان برای دریافت کمک‌های مالی است. برخی تحلیلگران اعلام کرده بودند که نخست‌وزیر باید تا اوایل اکتبر یعنی زمانی که وام‌دهندگان به یونان اولین بازنگری‌ها از پیشرفت برنامه‌های اصلاحی در این کشور را به عمل می‌آوردند، منتظر می‌ماند؛ شاید تصمیم دیگری می‌شد اتخاذ کرد. گاردین می‌افزاید: اما ظاهرا رویکرد پوپولیستی چپگرایانه بر سیاست‌های معقول سایه افکنده است. سیپراس ترجیح داد تا دیر نشده به سوی صندوق‌های رای و آرای عمومی برود تا بر محبوبیت خود پیش از تاثیرات احتمالا منفی طرح‌ها بیفزاید.

به گزارش گاردین، قوانین پارلمانی پیچیده یونان می‌گوید از آنجا که سیپراس کمتر از یک سال است که انتخاب شده، رئیس‌جمهوری«پروکوپیس پاولوپولوس» نمی‌تواند به سرعت و وقتی سیپراس استعفا کرد، خواستار انتخابات شود. سیپراس اصرار دارد که پذیرش تقاضاهای طلبکاران برای اصلاحات جدی و بیشتر تنها راه برای اطمینان از باقی ماندن کشورش در حوزه یورو بود؛ ظاهرا ماندن در یورو چیزی است که بسیاری از نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که اکثریت قریب به اتفاق مردم یونان خواهان آن هستند.

با این حال، اگرچه بخش زیادی از مردم یونان ماندن در حوزه یورو را انتخاب کردند؛اما روی دیگر سکه چیز دیگری می‌گوید. وزیر انرژی یونان به همراه تعدادی از اعضای حزب سیریزا که از مخالفان جدی طرح کمک مالی اروپا هستند، سیپراس را به تسلیم شدن «در برابر دیکتاتوری یورو» متهم می‌کنند. از سوی دیگر، نیویورک‌تایمز می‌نویسد: چپ‌های یونانی فغان سر داده‌اند که سیپراس تسلیم قدرت‌های اروپایی شده و چیزی جز «آلت‌دست» اروپا نیست اما هیچ آلترناتیوی برای خروج از بحران ارائه نمی‌دهند. این گزارش می‌افزاید: به نظر می‌رسد چپ‌ها با سر و صدا می‌خواهند عقب نشینی سیپراس را جبران کنند و به همقطاران خود در سایر نقاط اروپا اعلام کنند که تاوان همراهی و تسلیم سیپراس در برابر اروپا چیزی جز استعفا نیست و آنها همچنان بر سر مواضع خود باقی‌اند.

گاردین می‌نویسد: نظرسنجی‌های اخیر نشان می‌دهد که حمایت از حزب سیریزا 33 تا 34 درصد است و اکنون این حزب محبوب‌ترین حزب در کل کشور است اما آنقدر محبوب نیست که بتواند بدون ائتلاف دولت مستقل تشکیل دهد. اگرچه هیچ نظرسنجی‌ای از اواخر جولای منتشر نشده اما «خودی‌های سیریزا» همچنان خوشبین هستند. دیمیتریس پاپادیمولیس، یکی از اعضای پارلمان اروپا از حزب سیریزا، به تلویزیون دولتی این کشور می‌گوید:«این انتخابات یک راه‌حل پایدار ارائه می‌دهد. احساس من این است که سیریزا اکثریت مطلق را خواهد داشت.» نیویورک‌تایمز می‌نویسد: سیپراس در سودای بازگشت به قدرت است به همین دلیل خود را نه تنها به چهره‌ای «مرکزگرا» و «محوری» تبدیل کرده، بلکه با توجه به اینکه همچنان رهبری محبوب است، بنا دارد تا آسیب‌های وام را تا حد امکان کاهش دهد.