پنج حدیث ناب از حضرت جوادالائمه(ع)

---

23 شهریور مصادف است با سالروز شهادت حضرت جواد الائمه(ع) . شهادت آن امام مسموم و مظلوم را تسلیت عرض می کنم و بدین مناسبت پنج حدیث ناب از آن امام را با شرحی مختصر تقدیم اهل مطالعه می کنم:

یکم:
مَنْ لَمْ یَعْرِفِ الْمَوارِدَ اءعْیَتْهُ الْمَصادِرُ. الدرة الباهرة ص 40
هركس موقعیّت شناس نباشد جریانات، او را مى رباید و هلاك خواهد شد.

شرح
خداوند متعال برخی از افراد را پایین تر از چهارپایان دانسته است (اولئک کالانعام بل هم اضل) گاه برخی از همین افراد در پرتو امکانات و شیطنت های که دارند ، با شعارهایی جذاب ، به یارگیری و تبلیغات ضد مکتب روی می آورند. در این گونه موارد اگر کسی بینش درستی نداشته باشد و ذهنی تهی از قضایای تاریخی داشته باشد ای بسا اسیر جریانات ضد دین گردد.

در دایره جریانات داخلی نیز هوش و دقت و مراقبت لازم است و گرنه ای بسا در بسیاری از موارد به افراط و تفریط مبتلا شود و برای کوچکترین مساله جناحی به غیبت ها و تهمت ها دچار شود و با هر انتخاباتی بخش عظیمی از بهشت جاودان خود را از دست بدهد.

دوم:
مَنْ زارَ قَبْرَ أخيهِ الْمُؤْمِنِ فَجَلَسَ عِنْدَ قَبْرِهِ وَاسْتَقْبَلَ الْقِبْلَةَ وَ وَضَعَ يَدَهُ عَلَي الْقَبْرِ وَقَرَءَ إنّاأنْزَلْناهُ في لَيْلَةِ الْقَدْرِ» سَبْعَ مَرّات، أمِنَ مِنَ الْفَزَعَ الاْكْبَرِ. اختيار معرفة الرّجال، ص 564، ح 1066

هركس بر بالين قبر مؤمني حضور يابد و رو به قبله بنشيند و دست خود را روي قبر بگذارد و هفت مرتبه سوره مباركه : إنّا أنزلناه» را بخواند از شدايد و سختيهاي صحراي محشر در أمان قرار مي گيرد.

شرح
در آیین وهابیت انسان با مردن همانند سنگ خواهد شد؛ از اینرو می گویند چرا به امامان و بندگان خاص خداوند متوسل می شوید؟ ولی در آیین اسلام انسان با مردن به عالم برزخ منتقل می شود و روح مومنین بالاتر و ارجمندتر از آن است که چیزی متوجه نشود و با اقوام و اطراف ارتباطی نداشته باشد.

امام خمینی«ره»در کتاب تحریر الوسیله فرموده اند برای شب اول قبر اموات صدقه دادن از هر چیزی سودمند تر است. این بدان معناست که انسان با مردن مسافرتی را آغاز می کند که گردنه ها و پیچ های سختی دارد و صدقه می تواند یار و نجات دهنده مسافر برزخی باشد.

وقتی در متون روایی آمده است اگر چشمان برزخیتان باز شود ارواح مومنین را خواهید دید که حلقه وار نشسته اند ، و ارتباط ارواح اموات با خانواده ها به اعمال آنها بستگی دارد و وقتی در اخبار آمده است جایگاه مومن دهها مراتب بالاتر از خانه ی خداست» دل مومن ساخته رب جلیل و خانه ی خدا ساخته ی ابراهیم خلیل است ، چگونه می توان باور کرد با مردن مومنین و انتقال آنها به عالم برزخ ، همه ی ارتباط ها قطع خواهد شد و همانند سنگ هیچ چیزی را متوجه نمی شوند؟

بنابراین وقتی مسافرین برزخ ما خیرات را دریافت می کنند و از رفتن خیرات بازماندگان خوشحال می شوند و وقتی دعا کردن و قران خواندن در کنار مزار آنها باعث نجاتمان در صحرای محشر می شود باید بیش از این با ارواح شهدا و مومنین و مزارات ارتباط داشته باشیم.

سوم:
الْعامِلُ بِالظُّلْمِ، وَالْمُعينُ لَهُ، وَالرّاضي بِهِ شُرَكاءٌ كشف الغمّة، ج 2، ص 348 انجام دهنده ظلم، كمك دهنده ظلم و كسي كه راضي به ظلم باشد، هر سه شريك خواهند بود

شرح
گستره مصادیق ظلم بسیار گسترده است از مصادیق ظلم آن است کسی که لیاقت مدیریت اداره ای را ندارد و به مدیریت اداره ای منصوب شود.

از مصادیق ظلم این است که به جهت اختلاف سلیقه و مسائل باندی جناحی حقوق کسی ضایع شود یا آبروی کسی ریخته شود.

از بارزترین نمونه های ظلم این است به ارزش های انقلاب اسلامی بی اعتنایی شود و زحمات شهدا و جان نثاری آنها به فراموشی سپرده شود.

تعریف از رژیم های طاغوتی و استکباری و انقلاب ستیزی و با ارزش ها در افتادن نیز ستمی بزرگ است.

از افراد ظلم این است به خاطر باندبازی به کسی رای داده شود که توانایی نمایندگی و تعهد و تخصص لازم را ندارد. از مصادیق ظلم ضایع کردن حقوق خانواده و همسایه و افراد جامعه است.

از منظر امام جواد(ع) هرکسی هم به ظلم کردن دیگران راضی باشد و یا ظالم را در ظلم کردنش یاری کند ،ظالمی تمام عیار خواهد بود.

چهارم:
مردی از حضرت امام جواد(ع) در خواست نصیحت کرد، امام فرمود: می پذیری؟

گفت آری

امام فرمود: صبر را بالش و تکیه گاه خود قرار ده، فقر را در آغوش بگیر(و تحمل کن)و شهوترانی را کنار بگذار و با نفس و خواسته دلت مخالفت کن و بدان که تو از دیده خدا پنهان نیستی، پس مواظب باش که چگونه باشی(تحف العقول ص 726)

شرح
علاوه براین روایت روایات متعددی در مورد فقر وارد شده است . پیامبراکرم(ص) فرموده اند الفقر فخری و به فقیر بودنش افتخار کرده است .

از سویی در برخی از روایات از ناسازگاری فقر با معاد سخن گفته شده است . من لا معاش له لا معاد له

امام جواد (ع) نیز در جایی دیگر فرموده اند عزت مومن در این است از مردم بی نیاز باشد .

امام علی(ع) نیز فرموده اند به کسی که بدهکار شدی اسیر او خواهی بود!

در جمع بین این روایات می توان گفت:

داشتن به اندازه قوت خود و خانواده آنهم در پرتو قناعت از ضروریات و مورد تایید عقل و نقل است . نداشتن در این حد به یقین فقر مذموم به حساب می آید و با عزت و... انسان ناسازگاری دارد.

البته مرحوم نراقی فرموده اند اگر شخصی به اندازه قوت و نیازش نیازی که بر قناعت پایه ریزی شده باشد داشته باشد و در کنار آن به بایدها و نبایدهای دین متعهد باشد و در مقابل فردی دیگر هم به بایدها و نبایدهای دین مقید و متعهد باشد ، ولی از نظر اقتصادی هیچ نوع قناعتی نداشته باشد ، آن شخص باتقوای با قناعت در پیشگاه خداوند محوب تر و مقرب تر است.

این که پیامبر فرمودند الفقر فخری ، مرادشان این است که همه به خدا نیاز داریم و فقط خدای متعال بی نیاز است . و هر چه انسان به عمق نیازش به خدا پی ببرد بیشتر به سمت او می رود . و حضرت رسول(ص) به این نوع فقر، افتخار کرده است. نه فقر اقتصادی.

بنابر این عصاره همه روایات این است هرکسی سعی کند خدا را توانای مطلق بداند و از نظر اقتصادی زندگیی با قناعت داشته باشد و با الباقی اموالش به کمک نیازمندان بشتابد.

پنجم:
إ نَّ اللّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَخْتارُ مِنْ مالِ الْمُؤْمِنِ وَ مِنْ وُلْدِهِ اءنْفَسَهُ لِیَاءجُرَهُ عَلى ذلِكَ.

همانا خداوند متعال بهترین و عزیزترین ثروت و فرزند مؤمن را مى گیرد ، چون دنیا و متعلّقات آن بى ارزش است تا در قیامت پاداش عظیمى عطایش نماید.

شرح
پیامبر (ص) فرمودند اي ابوذر سوگند به آن کسي که جان محمد به دست قدرت او است اگر دنيا به اندازه ي بال پشه يا مگسي ارزش داشت هر آينه خداوند حتي يک جرعه آب نصيب کافر نمي کرد.

بر این اساس است هر که در این بزم مقربتر است جام بلا بیشترش می دهند. همه ی هستی حضرت زینب(س) امام حسین (ع)،علی اکبر ،حضرت عباس و فرزندانش بود . داغ فراق همه آنها بردل زینب کبری(س) نشست و به یقین بزرگترین پادش ها را هم دریافت خواهد کرد.

حضرت رسول (ص) مرغی را دید که بر بالای دیواری تخم گذاسته بود تخم مرغ از آن مکان بلند افتاد و نشکست! شخص رسول الله از سالم ماندن آن تخم مرغ تعجب کرد صاحب خانه گفت تعجب ندارد در این منزل سالهاست حادثه و اتفاق و مصیبت و بلایی دیده نشده است! پیامبر(ص) فرمودند معلوم شد خانواده ی خوبی نیستید.