سربازان شوروی در افغانستان، 1988
فرارو- بیش از 26 سال از زمانی که نیروهای شوروی از افغانستان خارج شدند می‌گذرد. اما روسیه امروز بار دیگر وارد جنگی خارج از مرزهای اتحاد شوروی سابق شده است: این بار در سوریه.
استیو روزنبرگ، خبرنگار بی‌بی‌سی، در مسکو با کهنه‌سربازان جنگ شوروی در افغانستان دیدار کرده تا ببیند که آنان چه درسهایی از آن جنگ آموخته بودند.
روسیۀ مدرن اغلب ادعا می‌کند که درسهایش را از افغانستان آموخته است و هرگز دوباره به خود اجازه نمی‌دهد که وارد جنگی خونبار و طولانی دور از مرزهایش شود.
ولادیمیر مازور، خواننده، ترانه‌سرا و کهنه‌سرباز جنگ، امیدوار است که این ادعا واقعیت داشته باشد.
ولادیمیمر مازور
او در یکی از آوازهایش چنین می‌خواند: "ما مردان جوان بسیاری را در افغانستان از دست دادیم، سوگواری فایده‌ای ندارد. باید مطمئن شویم که این اتفاق هرگز دوباره نخواهد افتاد."
او در سازمان کهنه‌سربازان در مسکو، گیتارش را برمی‌دارد و یکی از آهنگهایش را اجرا می‌کند. نام این آهنگ "آمارهای افغانستان" است.
این بخشی از ترانۀ اوست: "هیچکدام از سربازانی که در افغانستان بودند، هرگز آن را فراموش نخوهند کرد. یکی از هر پنج نفر هیچ چیز در زندگیش ندارد. یکی از هر هفت نفر، طلاق گرفته است. یکی از هر هشت نفر با مدال برگشتند و بعداً گفتند که آنها قهرمان نیستند. یکی از هر نه نفر هنوز کابوس می‌بیند. یکی از هر ده نفر هرگز بازنگشت. اما جنگ همیشه جان می‌گیرد."
جنگ افغانستان جان بیش از 15000 سرباز شوروی را گرفت. ولادیمیر مازور در ترانه‌اش، جنگ افغانستان را "یک تله... طناب داری به دور گردنهایمان" توصیف می‌کند."
مازور دو سال در افغانستان خدمت کرد. او بیش از 150 ترانه دربارۀ این جنگ نوشته است.
ولادیمیر اینگونه از آن جنگ یاد می‌کند: "هر سربازی که آنجا بود به زندگی و مرگ فکر می‌کرد. همۀ ما فکر می‌کردیم که ممکن است جان سالم از آنجا به در نبریم. من احساس می‌کردم که باید چیزی از خود روی این زمین به جا بگذاریم. در نتیجه شروع به ترانه ساختن کردم."
"بزرگترین درس افغانستان این بود که سیاستمداران قبل از این که وارد یک جنگ نظامی شوند باید بیشتر فکر کند. جنگ همیشه بد است. جنگ نشانگر ضعف سیاستمداران است."
می 1988، خروج سربازان روس از افغانستان پس از یک دهه جنگ
دوباره جنگ
حالا یک ماهی است که بمب‌افکن‌های روسیه در حال انجام حملات هوایی در سوریه است. روسیه تحت عنوان جنگ علیه تروریسم بین‌الملل وارد این کارزار شده است. روسیه اصرار دارد که نیروهای زمینی را وارد جنگ سوریه نخواهد کرد و سوریه به افغانستان دوم بدل نخواهد شد.
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجۀ روسیه گفت: "ما نه تنها از جنگ افغانستان، بلکه از سایر جنگهایی که روسیه در آنها نقش داشته خاطرات بدی داریم. جنگ برای ما مسئلۀ بزرگی است. ما حاضر نیستیم و قصد نداریم وارد یک جنگ طولانی‌مدت دیگر شویم. ما فقط به عملیات ضدتروریسم در آنجا کمک می‌کنیم."
رهبران غربی تصور می‌کنند که هدف اصلی کارزار هوایی روسیه در سوریه، نگاه داشتن بشار اسد در قدرت است، نه محو کردن تروریستها. آنها مسکو را به هدف قرار دادن مخالفان اسد محکوم می‌کنند.
روسیه از اینکه غرب به او بگوید چه کسانی تروریست هستند و چه کسانی تروریست نیستند، متنفر است.
زاخارووا می‌گوید: "شما 11 سپتامبر را به یاد دارید؟ آیا روسیه از آمریکا پرسید که دقیقاً با چه کسی طرف است؟ نه، نپرسیدیم. ما درک می‌کردیم که تهدیدی متوجه ایالات متحده شده و کاملاً از درگیری‌شان با تروریسم بین‌الملل حمایت کردیم. ما هر چه در توان داشتیم برای مبارزه با این شر در اختیارشان گذاشتیم."
در حال حاضر، اکثر روسها از دخالت نظامی کشورشان در سوریه حمایت می‌کنند. بخشی از این موضوع، به نحوۀ گزارش این درگیری در تلویزیون روسیه بازمی‌گردد.
درام تلویزیونی
با چشم‌اندازهای همراه با موزیک و تصاویر به سبک سینمایی که تلویزیون روسیه از جنگ به نمایش می‌گذارد، جنگ سوریه انگار در هالیوود اتفاق می‌افتد؛ مثل موزیک ویدیوهای پاپ یا بازی کامپیوتری، جنگ تلویزیونی چیزی است که می‌توانید به دلخواه آن را روشن و خاموش کنید.
با ولادیمیر بارابانف، از کهنه‌سربازان جنگ افغانستان، در مورد پوشش تلویزیونی جنگ سوریه صحبت کردم.
او می‌گوید: "اکثر مردم اینجا فعلاً به جنگ به دید یک فیلم اکشن نگاه می‌کنند. اما وقتی که جنگ اثراتش را در خانه نشان دهد، و وقتی که تابوتهای سربازان به کشور برسد، واقعیت را خواهند فهمید."
ولادیمیر قبول ندارد که چهار هفته حملات هوایی و همچنین دو جین موشکی که این کشور از کشتی‌ای در دریای خزر شلیک کرده، توانسته باشد این کشور را به صحنۀ جهانی برگرداند.
ولاد بارابانف (راست)، روزنبرگ (چپ)
او می‌گوید: "بزرگی یک کشور به جایگاه اقتصادی آن برمی‌گردد. چین بدون اینکه جنگی راه بیندازد اعتبار کسب می‌کند. یک لات می‌تواند راه بیافتد و راجع به اینکه کسی را زده، لاف بزند. اما لاتها معمولاً از خانواده‌های فقیر می‌آیند؛ و با مشتهایشان استدلال می‌کنند."
"مردم در صورتی به روسیه غبطه خواهند خورد که استاندارد زندگی مردمِ اینجا را بالا ببریم. اگر فقط مشتهایمان را به رخ بقیه بکشیم، دلیلی ندارد کسی به ما غبطه بخورد."
منبع: BBC World
ترجمه: فرارو
