مسکن مهر و وام خودرو؛ یک بام و دوهوا

یادداشت دریافتی- سلمان ستوده؛ دکتر روحانی در اولین مصاحبه تلوزیونی خود پس از حضور در پاستور در مورد طرح مسکن مهر گفتند: «شیوه نادرستی در طرح مسکن مهر در پیش گرفته شد. اثرات تورم‌زای این شیوه به دلیل اتکای کامل به منابع بانک مرکزی باعث شد که بخش قابل توجهی از توان مدیریت و برنامه‌ریزی دولت یازدهم در بخش مسکن صرف مواجهه با شرایط موجود با این طرح شود».

ایشان همچنین به اثرات تورمی شدید مسکن مهربه دلیل تزریق پول پرقدرت بانک مرکزی اشاره کردند و با بیان اینکه در این طرح درصد کمی از مردم صاحب مسکن شدند، این سوال را مطرح کردند که آیا دولت وقت برای اجرای مسکن مهر از اکثریت مردم که دراین طرح ثبت نام نکردند، اجازه گرفت یا نه؟

البته در مورد اساس طرح مسکن مهر سخن بسیار است که در این مقال نمی‌گنجد. گرچه هم اکنون پس از سپری شدن بیش از ۵ سال از آغاز ساخت بناهای مسکن مهر اجماع قابل ملاحظه‌ای در مورد نامناسب بودن ایدهٔ این طرح بین کار‌شناسان و مردم بوجود آمده و بررسی صفحات سایت‌ها و رسانه‌های جناح‌های مختلف این مطلب را به اثبات می‌رساند.

نتیجه‌ای که از سخنان رییس جمهور و همچنین اظهارات مشابه مسئولان ارشد دولت یازدهم (از جمله صحبت‌های وزیر محترم راه مبنی بر مزخرف بودن مسکن مهر) حاصل می‌شود این است که دولتی‌ها با اینچنین طرح‌هایی اساسا کنار نخواهند آمد و مردم دیگر شاهد موارد مشابه نخواهند بود.

اما آغاز ارائه وام ۲۵ میلیونی خودرو که از هفته پیش آغاز شد، نتیجه فوق را نقض می‌کند. مقایسهٔ این دو طرح که در دو دولت مختلف به مرحلهٔ اجرا رسید، از مشابه بودن اساس و پایه این دو حکایت می‌کند.

در مسکن مهر دولت با برداشت پول از دارایی‌های بانک مرکزی و اعطای آن به بانک مسکن اقدام به اجرای طرحی کرد که هم منجر به ایجاد تورم شد و با تشدید تورم، به تدریج رکود هم بر فضای اقتصادی کشور حاکم شد. تورم و رکودی که هنوز در فضای عمومی اقتصادی کشور احساس می‌شود.

دولت یازدهم در اقدامی مشابه با اختصاص منابع بانک مرکزی به شرکت‌های ورشکستهٔ خودروسازی که از قضا جزو مایملک دولت نیز می‌باشند اقدام به تحریک بخشی از مردم برای خرید خودروهای در پارکینگ ماندهٔ این شرکت‌ها کرد.

طبق اعلام مسئولان، هدف از این طرح فروش ۱۰۰ هزار خودروی فروخته نشدهٔ این شرکت‌ها بود. در این طرح هم عدهٔ قلیلی از هموطنان منتفع شدند و اثرات منفی اقتصادی آنکه به اقرار موافق و مخالف دولت لاجرم است، به عموم مردم فشار خواهد آورد.

فارغ از اینکه طرح اخیر چه میزان مورد استقبال مردم قرار خواهد گرفت، نکتهٔ قابل تامل، سیاست یک بام و دو هوایی ست که در غیاب اقدامات کار‌شناسانه توسط مسئولین اتخاذ می‌گردد. سوال جدی اینجاست که وقتی این اجماع بوجود آمده که طرح‌هایی نظیر مسکن مهر نه تنها کارایی ندارند بلکه مشکل آفرین هم هستند، چرا باید تجربه غلط مجدد تکرار شود؟

مسئولین ادعا می‌کنند اینکار برای بلند کردن دو مجموعهٔ ایران خودرو و سایپا از روی زمین گرفته شده و تنها دلیلش تقویت تولید است.

در پاسخ باید گفت اگر دولت محترم ظرفیت ۱۰۰ هزار عددی وام را ۱۰ برابر نیز کند تغییری در وضع حال این دو شرکت ایجاد نخواهد شد.

اساس حرکت این دو «مونتاژ کار وابسته» از ابتدا به غلط گذاشته شده و هیچ وقت کسی به فکر اصلاح نبوده. مشکل ایران خودرو و سایپا مقدار و حجم تولید نیست که در سالهایی از دههٔ گذشته، میزان تولید در آن‌ها در دنیا جزو رتبه‌های بالا بود.

مشکل این دو شرکت کیفیت پایین، عدم تنوع محصول و ناتوانی در رقابت با نازل‌ترین کمپانی‌های خارجی ست که خروجی این موارد منجر به نارضایتی مشتری و از دست رفتن بازار داخلی و خارجی می‌شود.

استقبال عجیب مردم از محصولات چینی دو شرکت مدیران و کرمان موتور همین موضوع را اثبات می‌کند. گرچه در مورد کیفیت محصولات چینی هم نقد بسیار است اما مقایسه آن‌ها با محصولات ایران خودرو و سایپا گویای همه چیز است.

از دیدگاه نویسنده، طرح وام ۲۵ میلیونی تفاوتی با مسکن مهر ندارد و اگر مسکن مهر به قول آقای رییس جمهور دارای ابعاد تاسف آوری است، این طرح نیز‌‌ همان اثرات را خواهد داشت که مهم‌ترین آن عادی شدن اجرای ایده‌های پرطمطراق بشدت پوپولیستی ست که دودش به چشم عموم مردم می‌رود.

حال باید از آقای دکتر روحانی پرسید: آیا برای اجرای این طرح، از اکثریت مردم که در این طرح ثبت نام نکردند اجازه گرفته‌اید یا نه؟