چند روز پیش، یکی از داغترین بحثهای توییتری در عربستان سعودی این بود که کارهای خانه را چه کسی باید انجام دهد. این بحث از این جهت مهم است که گوشهای از ذهنیت و فرهنگ مردم عربستان را به تصویر میکشد.
شاید فکر کنید دعوا سر تقسیم کار مرد و زن در خانه بوده – اما نه. بحث توییتری شهروندان سعودی این بوده که خانوادههای ثروتمند بهتر است از کجا خدمتکار بیاورند: از خارج، که مرسوم است، یا از زنان جنوب عربستان.
بحث از آنجا آغاز شد که هيا المنيع، از معدود زنان سیاستمدار عربستان، رسما پیشنهاد کرد رانندگی زنان در این کشور قانونی شود. بحث رانندگی زنان در عربستان سالهاست مطرح است و همچنان جنجالآفرین. این بار هم چیزی از پیشنهاد المنیع نگذشته بود که مذهبیهای تندرو در توییتر واکنش نشان دادند.
یکی از منتقدان کاربری بود به نام سعید حسین الظهرانی، که برای بیاعتبار کردن خانم المنیع توییتی کرد به این مضمون: "میدانید هیا المنیع که حالا طرفدار حق رانندگی زنان شده، موقعی گفته بود به جای خارج از جنوب خدمتکار بیاورید؟"
اشاره این کاربر به مقالهای است که ظاهرا المنیع ۳۰ سال پیش در مورد خدمتکارها و کار در خانه نوشته بوده و گفته بوده شهروندان ثروتمند سعودی به جای اینکه کارگر خارجی بیاورند که خانهشان را تمیز کند، بهتر است زنان سعودی فقیر مناطق جنوبی عربستان را استخدام کنند – که منابع انسانی کشور به کار گرفته شود.
همین یک اشاره به آن یک مقاله کافی بود که در توییتر غوغا شود. هشتگی با نام خانم المنیع راه افتاد که کمی بیش از ۲۴ ساعت بعد، صدهزار بار استفاده شده بود.
کاربرها خشمگین بودند، هم از این حرف که زنان سعودی به عنوان کارگر کار کنند، هم از اینکه یک سیاستمدار، زنان یک منطقه را – که معروف است از دیگر مناطق عربستان فقیرتر است – از بقیه زنان این کشور جدا کند.
کاربری نوشته بود: "به خدا قسم که دختران سعودی، از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب، هرگز بهعنوان خدمتکار کار نخواهند کرد. به امید آنکه سرمان را بالا بگیریم، نفسی عمیق بکشیم و دخترانمان را ارج بنهیم."
تکوتوک کاربرانی بودند که خوار شمردن کار فیزیکی و تحمیل آن به کارگرهای خارجی را نقد کردند. یکی نوشته بود: "خدمتکار بودن عار نیست. اگر هست، چرا برای آنها که از اندونزی و فیلیپین میآیند عار نمیدانید؟ یا فقط شما تافته جدابافتهاید؟"
اما چنین کاربرانی در اقلیت محض بودند. اکثریت کسانی که وارد بحث شدند، حاضر نبودند قبول کنند زن سعودی بهعنوان خدمتکار کار کند.
یکی نوشته بود: "زنان جنوبی به مراتب شریفتر و عزیزتر از شما هستند. زنان جنوب برای خدمتکاری ساخته نشدهاند."
بسیاری خواهان اخراج خانم المنیع از مجلس شورای عربستان (شورای مشورتی) شدند. بعضیها هم از این فرصت استفاده کردند که به حضور زنان در سیاست حمله کنند – امری که در عربستان سعودی تازگی دارد.
نخستین بار سال ۲۰۱۳ بود که زنان به مجلس شورای عربستان سعودی راه پیدا کردند. ملک عبدالله در واپسین روزهای حیاتش ۳۰ زن را برای حضور در مجلسی که پیش از آن فقط مردان به آن راه داشتند، انتخاب کرد.
کاربری نوشت: "این نتیجه حضور زنان در مجلس است، به جای اینکه بهشان حقوق بدهیم که خانه بمانند و مردان را برای کسب علم و کار و خدمت به دین و ملت آماده کنند."
جنجال توییتری آنقدر بالا گرفت که خانم المنیع ناچار شد به نقدها پاسخ بدهد. او در مصاحبهای با یک روزنامه حامی دولت گفت حرفهایش را بدون توجه به شرایط و دورانی که در آن واقع شده نقل کردهاند. او گفت: "این حرف را از گزارشی که دهه هشتاد میلادی برای یک روزنامه نوشته بودم درآوردهاند."