پرویز فتاح، وزیر دولت احمدی نژاد و اولین رئیس کمیته امداد، پس از ٣٥ سال است. اهمیت ریاست این است که وی پس از حکم رهبري و تغییرات اساسی در اساسنامه و مجموعه امداد، از خارج از این مجموعه و در کسوت یک مهندس بر این صندلی تکیه زده است.
روزنامه شرق گفتگوی مفصلی را با وی ترتیب داده است که گزیدهای از آن را در ادامه میخوانید:
پرویز فتاح در خصوص میزان مددجویان کمیته امداد از ابتدای انقلاب میگوید: «این موضوع تابعی از جمعیت و وضعیت اقتصادی کشور است. نسبت به اول انقلاب جمعیت کشور بیش از دو برابر شده است و بهاینترتیب، جامعه مددجویی هم دو برابر شده است. نمیتوان گفت این آمار رشد کرده؛ چراکه جمعیت افزایش یافته است. با اطمینان میگویم افرادی که الان تحت پوشش هستند، هیچ کدامشان بیست سال قبل نبودهاند. یعنی قدیمیترین مددجویان ما که انگشتشمار هم هستند، مربوط به ٢٠ سال قبلاند و این افراد، دائم در حال ورود و خروج هستند.
دولت و مجلسهای قبل به وظیفه شان عمل نکردندوی در همین رابطه افزود: «سال گذشته بین ١٥٠ تا ١٩٠هزار خانواده ورود و همین تعداد خروج داشتهایم که تابع ضوابط کمیته امداد و قوانین است و نه اختیار ما! به عنوان مثال، طرح شهید رجایی از سال ٥٩ تبدیل به قانون شده و مسئولیت آن با کمیته امداد است و همه روستاییانی که به سن ٦٥ سال میرسند، بهطور خودکار تحت پوشش امداد قرار میگیرند.»
وی ادامه داد: « تلاش ما، کاهش تعداد ورود و افزایش میزان خروج جامعه مددجویانمان است و این اتفاق درحال محققشدن است و آمار امروز مددجویان تحت پوشش ما، نسبت به آمار یک سال قبل، کمتر شده است. طبق قانون برنامه توسعه، کمیته امداد موظف است سالانه ١٠ درصد را از ورودی کم کند که البته به این قانون در سالهای قبل عمل نشده است؛ چراکه همکاران امدادی معتقدند مجلسها و دولتهای قبل نیز به وظایفشان عمل نکردهاند و بههمیندلیل امداد هم موفق نبوده است.»
رئیس کمیته امداد در همین خصوص گفت: « همکاران کمیته امداد هم نمیتوانند فرد را به اجبار از چرخه حمایت خارج کنند؛ چراکه این افراد بایستی توانمند میشدند. درحالحاضر روشهای خروج از پوشش کمیته امداد، ایجاد اشتغال و خودکفایی مددجویان است و البته دراینمیان عواملی مانند ازدواج و فوت نیز، سبب کاهش آمار مددجویان ما میشود و خب طبیعی است که این علت، خیلی در اختیار ما نیست، ولی عمده تلاش ما این است كه با گسترش روشهای اکتسابی مثل ایجاد شغل و کارآفرینی، برای خروج مددجویان از فهرست افراد تحت پوشش کمیته امداد، اقدام کنیم.»
توضیحات فتاح درباره منابع مالی کمیته امدادوی در خصوص منابع مالی کمیته امداد میگوید: «منابع ما دو بخش است؛ بخشی را از مردم و بخشی را از دولت دریافت میکنیم. مستمری ماهانهای که برای مددجویان پرداخت میکنیم، جزء منابع دولتی است و چون قانون است، مثل یارانه از دولت آن را میگیریم و عینا پرداخت میکنیم. درباره میزان این کمک، ما دخالتی نداریم؛ دولتها این رقم را در این سالها پرداخت کردهاند. برای یک نفر ٥٣ هزار تومان و برای خانواده پنج نفره و بیشتر هم ١٠٠هزار تومان میدهیم.»
خانواده مددجو مدیریتی بر پولهای نقد ندارندوی در خصوص آسیبهای پرداخت پول نقد به مددجویان میگوید:« معتقدیم بیشتر باید به مددجویان خدمت ارائه کنیم و با شناسایی نیازهای آنها، آن مشکل را برطرف کنیم و پول نقد به آنها ندهیم. روی این پول، ماهانه مثل یارانه هیچ مدیریتی در این خانوادهها که عموما آسیب دارند، صورت نمیگیرد و معلوم نیست این پول تزریقشده، در کجا خرج میشود و چهبسا به نقدینگی و تورم و حتی بیکاری دامن میزند.
پروزیر فتاح ادامه داد: «البته ما غیر از این مبالغی که از دولت میگیریم، مبالغ دیگری را هم به مددجویان میدهیم که از مردم دریافت میشود و نمونه آن طرح اکرام ایتام است. درحالحاضر حدود یک میلیون نفر همکاری دارند و هر یتیم تحت پوشش ما، حداقل پنج حامی دارد و از ١٠٠ تا ٤٠٠ هزار تومان را ماهانه دریافت میکنند. این مبلغ، خارج از مستمری است که امداد به آنها میدهد. در اینباره فقط واسطه اتصال هستیم و پول هم مستقیم به حسابشان میرود.»
کمکها به کمیته امداد کم نشده؛ شیب رشد کاهش داشته پرویز فتاح در ادامه میگوید: «آمار ما نشان نمیدهد میزان کمک به جشن عاطفهها و جشن نیکوکاری کم شده ولی شیب رشد کمکها کاهش داشته است. مثلا ما انتظار داریم هر سال این رقم ٣٠ درصد افزایش یابد، اما طرح اکرام ما ١٨ درصد در سال قبل رشد داشت یا کمک به صندوق صدقات فقط هشت درصد رشد داشته است. از نظر ما، این رقمها نسبت به شرایط اقتصادی در جامعه قابل قبول است.»
وی خصوص مصرف کمکهای مردم ایران در کشورهای دیگر توضیح میدهد:«اتفاقا درباره این کمکها در نماز جمعه، راهپیماییها و سایر اماکنی که چنین کمکهایی جمع شده، کاملا شفاف عمل شده است و هر جایی که این صندوقها قرار داده شدهاند با فاصله قابل توجه از صندوقهایی بوده که برای مصارف داخلی، نسبت به جمعآوری کمکهای مردمی اقدام میکنند. همچنین به صورت مکتوب اعلام کردهایم این کمکها برای مثلا کمک به مردم نیجریه است و مثلا این صندوق برای کمک به نیازمندان داخلی تعبیه شده و به مردم اختیار در انتخاب دادیم.»
فتاح در همین رابطه ادامه داد:«پولی که به صندوقهای کمک به کشورهای دیگر ریخته میشود، شرعا، عرفا و قانونا برای همان کشور است و حساب مجزایی دارد. این کمکها از ارتباطهایی که بالاخره کشورمان در آن کشورها دارد، به حساب مجزایی برای ایتام و نیازمندان آنجا ارسال میشود. قبلا ابهام این بود که امداد از محل منابع و کمکهای داخلی برای این کشورها هزینه میکند که این شبهه، درست نبود و طبق شرع و قانون، امداد نمیتواند این کار را انجام دهد.
وی در همین باره افزود: «بهتر است من این موضوع را شفافتر عرض کنم؛ ما حتی صدقههای مردم عزیز یک شهر را نمیتوانیم در شهر و محل دیگری هزینه کنیم و تمامی کمکهای جمعآوریشده در یک شهر یا استان باید در همان استان هزینه شود. حال چگونه میتوانیم پول و کمک مردم را به خارج از کشور منتقل کنیم.»
رهبری درباره برخی افراد مانند هاشمی، طبسی و عسگر اولادی ملاحضاتی دارند وی در پاسخ به این سوال که چرا اقدامات اصلاحی اساسنامه کمیته امداد زودتر صورت نگرفت گفت: «این موضوع به نظر من ملاحظه شخص مرحوم عسگراولادی بوده است.» فتاح در همین باره ادامه داد: «مسئله اساسی این است که واقعا امداد در سه دهه گذشته نیاز جدی به این تغییرات داشته و اتفاقا آقای کازرونی، یکی از اعضای هیأت امنای امداد در آخرین اجلاس خبرگان در گزارشی که ارائه میدهند به وجود اشکالات مهم در عملکرد امداد و ضرورت تغییرات جدی در آن اشاره دارند.»
رئیس کمیته امداد در همین باره افزود: « همین ملاحظات و اتفاقات درباره آستان قدس رضوی و آیتالله طبسی هم وجود دارد، تا زمانی که ایشان در قید حیات بودند، بالاخره اختیارات در شخص ایشان متمرکز بود و پس از فوت ایشان شرایط تغییر کرد؛ مثلا ایشان نماینده رهبری در کل خراسانها بود اما الان هر خراسان یک نماینده دارد.
وی افزود: «رهبری فارغ از درایتی که درباره مسائل مختلف دارند، درباره برخی از شخصیتها و چهرههای انقلاب ملاحظاتی دارند. مثلا یک نمونه شخص آقای هاشمیرفسنجانی هستند که با همه فراز و فرودها، رهبری معظم ایشان را حفظ کردهاند و هنوز هم رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام هستند. این جزء ملاحظات رهبری است و ایشان درباره همه جناحها این ملاحظات را دارند و تشخیص و زمانبندی هم با خودشان است.
رئیس کمیته امداد همچنین گفت: «حالا هم در این برهه از زمان من با عقل ناقص خودم و انشاءالله عقل کامل هیأت امنا تغییراتی میدهیم که اثرگذار باشد. البته در اصول امداد نمیتوان تغییری داد. مثلا صدقه یا طرح اکرام و جشن عاطفهها و... را آنها پایهریزی کردهاند و ما هم همانها را با تغییراتی اجرا میکنیم. من فکر میکنم هرکسی هم که به جای ما میآمد، همین کارها را میکرد.»
تا اطمینان سازی نکنید این شیب بشتر خواهد شد.