در همين چند روز اخير، رئیسجمهور ونزوئلا در رسانه ملي اين كشور خواستار دعوت از آمریکا براي حضور در نشست بعدي اوپك شده بود.
به گزارش شرق، نیکولاس مادورو در سخنراني تلويزيوني خود به اين نكته تأكيد كرده بود: «بزرگترین تولیدکننده نفت جهان باید در مذاکرات مربوط به تثبیت قیمتهای جهانی نفت حضور داشته باشد». به گزارش بلومبرگ، مادورو که کشورش دارنده بزرگترین ذخایر نفتی جهان است، در یک سخنرانی تلویزیونی گفت: «وی در حال تلاش برای شکلدادن یک اتحاد بین کشورهای عضو و غیرعضو اوپک با حضور آمریکا و مهمترین شرکتهای نفتی جهان است». وی ادامه داد: «در مذاکرات با سایر کشورها، آنها پیشنهاد کردند که از دولت آمریکا برای حضور در نشست بعدی اوپک دعوت شود و من با آن موافق بودم، زیرا آمریکا یک تولیدکننده بزرگ است و نمیتوان آن را از این نشست دور نگه داشت و گول تحلیلگران، جنگطلبان یا بخشهای ضدروسیه را خورد».
مادورو گفته: «تولیدکنندگان نفت در حال کار روی فرمولی جدید برای یک مکانیسم قیمتگذاری در ١٠ سال آینده هستند. این یک مکانیسم ثبات است، تا تولید، بازار و قیمتها پیشبینیپذیر شوند». اين گفته او از ديدگاه كارشناسان سخني معقول به نظر ميآيد، زيرا بخش خصوصي آمریکا بهعنوان يكي از توليدكنندگان بزرگ جهان، نقشي مؤثر در قيمت جهاني نفت دارد و حضور آن حتي در حاشيه نشست اوپك ميتواند به تثبيت قيمت نفت در جهان كمك كند و بهنفع تمام كشورهاي توليدكننده و صادركننده نفت تمام شود. بااينحال، سخنگوی وزارت انرژی آمریکا در واکنش به سخنان مادورو گفته: «آمریکا در هیچ مذاکره غیررسمیای درباره توافق نفتی اوپک یا در نشست فنی هفته آینده این سازمان شرکت نخواهد داشت».
دعوت ونزوئلا از بخش خصوصي آمریکا بود نه دولت آمریکامحمدعلي خطيبي، نماينده سابق ايران در اوپك، با اشاره به اينكه آمریکا سومين توليدكننده نفت در جهان است و توليدكنندگان حاضر در منطقه نفتي آمریکا (تگزاس) همه از بخش خصوصي هستند و دولت آمریکا در آنجا حضور ندارد، به «شرق» ميگويد: بخش خصوصي آمریکا نسبت به قيمتهاي نفت بسيار حساس است و بههميندليل در گذشته بارها هیأتي از توليدكنندگان آمریکايي در حاشيه نشستهاي اوپك با برخي از وزراي حاضر در اوپك ملاقات ميكردند، اما در نشستها شركت نميكردند و از آنها ميخواستند اجازه ندهند قيمتهاي نفت خيلي پايين بيايد زيرا آنها هم منافعي در اين زمينه دارند.
رويكرد دوگانه دولت آمریکا و بخش خصوصي اين كشور درباره قيمت نفتنماينده سابق ايران در اوپك با اشاره به رويكرد دوگانه دولت آمریکا و بخش خصوصي اين كشور در رابطه با قيمت نفت ميافزايد: سابقه حضور هیأتي از ايالات نفتي آمریکا در حاشيه نشستهاي اوپك و ملاقات با وزراي نفتي و تشويق آنها براي تثبيت قيمتها، سابقهاي طولاني است، برخلاف دولت آمریکا كه درباره نفت موضعي ديگر دارد زيرا براي دولت آمریکا كه يك واردكننده بزرگ نفت در جهان محسوب ميشود، قيمت بالاي نفت، هزينهزا خواهد بود. به گفته خطيبي، صادركنندگان، خواهان افزايش قيمت نفت و واردكنندگان خواهان كاهش قيمت نفت در سطح جهان هستند.
خطيبي با نگاهي به دعوت رئيسجمهور ونزوئلا از آمریکا براي حضور در اين نشست مشترك ميافزايد: مادورو از دولت آمریکا براي حضور در نشست اوپك دعوت نكرده است زيرا دولت آمریکا در توليد نفت در اين كشور نقشي ندارد، بلكه هدف از اين دعوت، دعوت از توليدكنندگان آمریکايي براي حضور در اين نشست است. او با بيان اينكه اين دعوت از سوي مادورو، صرفا نظر شخصي دولت ونزوئلاست، ادامه ميدهد: نظر اوپك از دو طريق اعلام ميشود؛ از طريق دبيركل يا رياست اجلاس اوپك. تا آنجا كه اطلاع دارم، ونزوئلا در نشست بعدي اوپك، رياست اجلاس را برعهده ندارد، بنابراين اين دعوت صرفا دعوت از سوي دولت ونزوئلا محسوب ميشود.
خطيبي درخصوص علت اين اظهارنظر از سوي مادورو ميگويد: ونزوئلا ميخواهد تمام بازيگران اصلي در بازار نفت در اين نشست شركت كنند تا تأثير بالاتري بر تثبيت قيمت نفت در بازار جهاني حاصل شود، زيرا همانطور كه روسيه و نروژ از بازيگران مهم غيراوپك محسوب ميشوند، توليدكنندگان آمریکايي نيز نقش مهمي در بازار جهاني نفت دارند.
در صورت توافق جامع، بازار توافق را جديتر خواهد گرفتاو در پاسخ به اينكه حضور آمریکا در اين نشست مشترك چه تأثيري روي بازار نفت خواهد داشت، ميگويد: همانطور كه اوپك روي سقف توليد توافق كرده است و اين توافق توانسته قيمت را در بازارهاي جهاني به50 دلار برساند، اين اقدام نيز ميتواند بهنفع توليدكنندگان و صادركنندگان نفت تمام شود. اگر چنانچه اين توافق صادركنندگان اوپكي با همراهي و حمايت صادركنندگان مهم غيراوپك همراه شود، توافق جامعتر و قويتري شكل خواهد گرفت و در نتيجه بازار نفت آن را جديتر ميگيرد.
نماينده سابق ايران در اوپك با تأكيد بر اينكه مادورو فقط به يك كشور غيراوپك پيام نداده است، ميافزايد: ونزوئلا در دو، سه سال اخير افت قيمت نفت در بازار جهاني، ديپلماسي فعالي را در پيش گرفته است و برهميناساس در سطوح مختلف رئيسجمهور، وزير نفت و وزير امور خارجه سفرهاي متعددي را به كشورهاي اوپكي و غيراوپكي داشته و تلاش كرده به توافقي جامع در اين زمينه دست يابد و تاحدودي به موفقيت نيز نزديك شده است.
او با اشاره به اينكه در گذشته جلسات مشترك بين اوپك و غيراوپك در سطح وزرا و كارشناسان بسيار داشتهايم، ادامه ميدهد: در گذشته بارها اتفاق افتاده بود كه اوپكيها روي محورهاي مشتركي توافق كردند و غيراوپكيها نيز از آن تصميمها حمايت كردند. در واقع بعد از بههمريختن ثبات در بازار نفت و تلاش براي ايجاد ثبات در آن، در دو، سه سال اخير، اوپكيها و غيراوپكيها به اين نتيجه رسيدهاند كه بايد به توافقي جامع درباره قيمت نفت برسند و براي بسترسازي اين توافق دولت ونزوئلا با ديپلماسي فعالي وارد عمل شده است.
او تصريح ميكند: ممكن است دولت آمریکا با اين قضيه مخالف باشد، اما اگر توليدكنندگان آمریکا با اين توافق جامع موافق باشند، هیأتي از توليدكنندگان آمریکا در اين توافق شركت خواهند كرد و براي آن منعي وجود نخواهد داشت. همانطور كه در گذشته هیأتهايي از توليدكنندگان آمریکايي در حاشيه نشست اوپك شركت ميكردند، اما در گذشته حضور آنها با دعوت اوپك نبود و خودجوش در آن شركت ميكردند.
به گفته خطيبي، اوپك بهطور كلي در بسياري از موارد از غيراوپكيها بهصورت عام براي ايجاد توافقهاي جامع دعوت كرده بود، اما هيچگاه اين دعوتها بهصورت منفرد نبوده است.
حضور آمریکا در نشست مشترك با اوپكيها به نفع توسعه صنعت نفت خواهد بودحسين آفريده، رئیس پژوهشکده نفت، گاز و پتروشیمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر نيز در گفتوگو با «شرق» با بيان اينكه اظهارنظر رئيسجمهور ونزوئلا از جانب اين كشور بهتنهايي نيست و به نمايندگي از برخي از اعضاي اوپك صورت گرفته، ميگويد: حضور آمریکا بهعنوان يكي از بزرگترين توليدكنندگان و مصرفكنندگان جهان در اين نشست تأثير مثبتي روي بازار جهاني نفت خواهد گذاشت.
رئیس کمیسیون انرژی مجلس ششم همچنين در ادامه اظهارنظر خود ميافزايد: هرچند اظهارنظر مادورو نظر اوپك نيست، اما اين احتمال وجود دارد كه اوپك نيز با حضور آمریکا در اين نشست مخالفتي نداشته باشد؛ زيرا اوپك نيز به دنبال كنترل بازار است و آمریکا يكي از مؤثرترين كشورهای جهان در حوزه نفت جهان محسوب ميشود. آفريده ادامه ميدهد: آمریکا ميتواند در نشست آينده اوپك بهعنوان عضو ناظر و نه تصميمگير حضور پيدا كند و با مشكلاتي كه اكنون توليدكنندگان اوپك با آن مواجه هستند، آشنا شود و همراهيكردن او به توسعه صنعت نفت در سطح جهان كمك كند.
به گفته او، درحالحاضر اوپكيها ارتباط خوبي با ساير كشورهاي غيراوپك دارند و از آنها براي گرفتن تصميمي جامع درباره تثبيت قيمت نفت در سطح جهان دعوت ميكنند. در چنين شرايطي حضور آمریکا در اين اتحاد ميتواند به نفع توليدكنندگان و صادركنندگان نفت در سطح جهان تمام شود.
رئیس پژوهشکده نفت، گاز و پتروشیمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر تصريح ميكند: اگر در اين نشست مشترك، اقتصاد انرژي مدنظر قرار گيرد و به هزينههاي توليد و سرمايهگذاريهاي مورد نياز بازار توجه شود و در يك كلام عقلانيت بر اين نشست حاكم باشد، به نظر ميرسد قيمت نفت بايد بالاتر از اين ميزاني كه درحالحاضر قرار دارد، قرار گيرد.