bato-adv
کارشناسان اقتصادی در گفت‌‍وگو با فرارو بررسی کردند

متهم ردیف اول "رکود"

به عقیده من مهمترین موضوعی که در اقتصاد ایران وجود دارد این است که دولت صرفا جزئی از یک حاکمیت کلی‌تر است. مسئله‌ای که من اسمش را گذاشته‌ام «تودرتوی نهادی». یعنی عدم هماهنگی نهادها که موجب می شود منابع از بین بروند. با این وجود نباید در این مسئله شک کرد که دولت یازدهم نسبت به دوره‌های قبل نگاه بهتری به اقتصاد و شرایط موجود در کشور داشته است.
تاریخ انتشار: ۱۴:۲۲ - ۲۴ فروردين ۱۳۹۶
 متهم ردیف اول
فرارو- یکی از مسائلی که منتقدان و مخالفان دولت یا در یک کلام رقبای حسن روحانی در انتخابات طی هفته‌ها و ماه‌های اخیر آن را مورد هدف قرار داده‌اند، مسئله اقتصاد یا به طور واضح تر رکود اقتصادی است.
 
سال گذشته بارها و بارها از سوی کارشناسان اقتصادی به دولت هشدار داده بودند که یکی از موارد مهم که رقبای حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری با استناد به آن حملات خود را ساماندهی می‌کنند، مسئله اقتصاد و رکود و مشکلات معیشتی مردم است.

دولت آرامش را به اقتصاد بازگرداند
علی دینی ترکمانی کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با فرارو گفت: کشور در سال 91 و 92 در یک رکود عمیق فرو رفت و رشد اقتصادی تا 8درصد کاهش پیدا کرد. اما بعد از آن یعنی در سال 93 حدود 1درصد رشد اقتصادی را تجربه کردیم. با این وجود ما از سال 91 تا 94 در رکود اقتصادی به سر می بردیم.

وی تصریح کرد: اما این مسئله ریشه در مسائلی دارد که اگر بخواهیم منصفانه و کارشناسانه به آنها اشاره کنیم، باید بگویم این رکود و مسائلی که موجب شده‌اند، این معضل در اقتصاد کشور وجود داشته باشد ربطی به دولت یازدهم ندارد. در سال 90 و 91 به واسطه تحریم‌ها و کاهش درآمدهای نفتی، دچار چنین بحرانی شدیم.

این اقتصاد دان تاکید کرد: البته این به معنی آن نیست که دولت به هیچ عنوان تاثیری در این رکود نداشته است. زیرا به هرحال هدف دولت کاهش تورم با قانونمند کردن ساست‌های پولی بود که همین مسئله موجب شد تا حدودی بنگاه‌های اقتصادی دچار کمبود نقدینگی شوند. البته نباید فراموش کرد زمانی که آقای روحانی دولت را تحویل گرفتند با تورم بالای 35 درصد روبرو بودند باید تصمیم می‌گرفتند و تیم اقتصادی هم تورم را در اولویت قرار داد. 

ترکمانی با بیان اینکه ما همیشه طی سال‎های گذشته، رکود داشته ایم، اظهار کرد: در دوره جنگ، نرخ رشد اقتصادی به طور متوسط منفی 1.3 درصد شد. این رشد منفی همراه با تورم کم و بیش بالا بود. طی دوره سازندگی و سال های بعد نیز هر چند نرخ رشد اقتصادی مثبت بود اما بر حسب شاخص بیکاری همیشه در رکود بوده‌ایم. در عین حال، میزان تورم هم حدود 20 درصد در سال بوده است که در سال 74 به مرز 50 درصد نیز رسید. یعنی بر اثر جنگ، سرمایه‌گذاری خالص افت شدیدی پیدا کرد و ظرفیت‌های تولیدی محدود شد. به زبان اقتصادی، منحنی عرضه کل به سمت چپ منتقل و در نقطه‌های زودرس، کشش ناپذیر شد؛ به این معنی که تولید در بهترین حالت نصف آن چیزی شد که باید می شد.

وی ادامه داد: از سوی دیگر، افزایش جمعیت هم موجب تشدید تقاضا شد. بنابراین در یک سو عرضه کل کاهش پیدا کرد و در سوی دیگر تقاضای کل افزایش یافت و نتیجه تشدید فشارهای تورمی شد. در این میان سیاست های نادرستی چون طرح های ناتمام سرمایه گذاری و همینطور مدیریت ضعیف طرح های سرمایه گذاری نیز مزید بر علت شد. طی سال های 90 به این سو که اقتصاد زیر تاثیر منفی تحریم ها قرار گرفت، هم رکود بر حسب میزان تولید و شاخص بیکاری عمق بیشتری پیدا کرده است و هم بر حسب شاخص تورم. اگر شرایط رکودی و تورمی سال های 70-89 را تا حدی طبیعی در نظر بگیریم، می توانیم شرایط سال های 90 تا سال 94 را غیرعادی بدانیم که علت اصلی آن تحریم ها و افزایش شدید قیمت حامل های انرژی است.

این فعال اقتصادی افزود: بنابراین تمامی سیاست‌های کلانی که در دولت‌های گذشته وجود داشت در این دوره هم مشاهده کردیم. سیاست‌هایی مانند آزادسازی قیمت‌ها، کوچک سازی دولت، خصوصی سازی و... حتی اگر به خاطر داشته باشید آزادسازی قیمت‌ها در دولت‌های نهم و دهم هم اجرا شد. البته به بدترین شکل ممکن آن را اجرا کردند. به عقیده من مهمترین موضوعی که در اقتصاد ایران وجود دارد این است که دولت صرفا جزئی از یک حاکمیت کلی‌تر است. مسئله‌ای که من اسمش را گذاشته‌ام «تودرتوی نهادی». یعنی عدم هماهنگی نهادها که موجب می شود منابع از بین بروند. با این وجود نباید در این مسئله شک کرد که دولت یازدهم نسبت به دوره‌های قبل نگاه بهتری به اقتصاد و شرایط موجود در کشور داشته است.

ترکمانی تاکید کرد: دولت طی این مدت موفق شده آرامش را دوباره به اقتصاد کشور بازگرداند و دیگر مانند دوران دولت نهم و دهم شاهد جهش‌های ناگهانی و شدید نیستیم و توانسته بازار ارز را به یک ثبات نسبی و البته مناسب برساند. همین که ضرب تحریم‌ها را گرفت هم از اقدامات مناسب دولت است. اما واقعیت این است که اگر قرار به این باشد که اقدامات گسترده‌تر و فراگیرتر انجام شود باید گفت که این مسئله از توان کارشناسان و تیم اقتصادی دولت خارج است و نیازمند هماهنگی و همکاری بخش‌های مختلف حاکمیت است.

این استاد دانشگاه در پایان با اشاره به انتقادهای مخالفان و رقبای دولت گفت: اینکه رقبای آقای روحانی اقتصاد را دستاویز قرار داده اند و به دولت حمله می کنند، بیشتر شبیه یک طنز تلخ است. هنوز فراموش نکرده ایم که زمانی که قوه مجریه و حتی مقننه و نهادهای اقتصادی  را در اختیار داشتند وضعیت اقتصاد به چه شکل بود. من شک ندارم که اگر بار دیگر این افراد بتوانند دولت را در اختیار بگیرند به شرایط سال 92 باز نمی گردیم، بلکه وضعیتی را تجربه خواهیم کرد که به مراتب از آنچه که در دولت‌های نهم و دهم بود، وحشتناک‌تر و خطرناک تر خواهد بود.

مشکلات فعلی به سومدیریت برمی گردد
اما حجت الله عبدالملکی عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق نظر متفاوتی دارد. وی در گفت‌وگو با فرارو ضمن تائید ادعاهای مخالفان دولت، گفت: به طورکلی اقتصاد یک کشور تحت تاثیر سه فاکتور مهم می تواند دست خوش تغییرات مثبت یا منفی شوند. این عوامل عباتند از: ساختار، مسائل خارجی و مدیریتی.

وی تصریح کرد: اما بخش قابل توجه مشکلات اقتصادی در ایران به مسائل مدیریتی مربوط می‌شود. یعنی ناشی از سومدیریت مسئولان اجرایی است. متاسفانه آنچه که طی این چند سال اخیر در دولت یازدهم شاهدش بودیم صرفا اشتباهات مدیریت دولتی‌ها بود. عدم اعتقاد به ظرفیت‌های داخلی، هدر رفتن منابع بانکی، عدم استفاده از نیروی کار، دیدگاه‌ها و تفکرات اشتباه در سیاست خارجی، واردات اشتباه به این معنی که دولت اقدام به وارد کردن کالاهایی کرد که در داخل تولید می‌شد. این همه مواردی هستند که باعث شد به اقتصاد ایران لطمه زده شود.

او ادامه داد: به عقیده من 50 درصد مشکلات فعلی به دلیل ناکارآمدی دولت اتفاق افتاده است و حتی دولت یازدهم باعث عمیق‌تر شدن رکود در کشور شده است. ما می توانستیم در سال 92 به رشد اقتصادی صفر برسیم و سال 93 رشد یک درصدی را تجربه کنیم و اگر این روند ادامه پیدا می کرد الان ما با رشد 8 درصدی مواجه بودیم.

این اقتصاددان تاکید کرد: واقعیت این است که حتی اگر دولت سیاست خنثی در اقتصاد را در دستور کار خود قرار می داد، یعنی هیچ کاری نمی کرد می توانستیم به رشد اقتصادی مثبت در همان سال 93 دست پیدا کنیم. اما دولت با سیاست‌های غلط خود این روند را کند و رکود را عمیق‌تر کرد.

وی افزود: از سوی دیگر  الگوی دولت یازدهم در نظام پولی بی ثبات ترین الگو بین سه دولت قبلی است. در بحث نرخ سود بانکی هم این دولت بسیار بی انضباط عمل کرده و بارها با کاهش و افزایش نرخ سود بانکی مواجه بوده ایم. در بازار سرمایه هم یک ریزش بی‌سابقه داشتیم و نوسانات زیادی به سبب تلاطمات ناشی از مذاکرات هسته ای به وجود آمد.

او با بیان اینکه کاهش تورم دستاورد مهمی برای دولت نیست، گفت: به طور کلی چند سال که نرخ تورم بالای ۴۰درصد باشد چند سال بعد به شکل خودکار  به ۱۵درصد و حتی زیر ۱۰درصد هم می رسد. از سوی دیگر در چند سال اخیر قیمت ها بالاست و با کاهش قدرت خرید مردم و کاهش تقاضا طبیعتا قیمت ها با سرعت کمتری کاهش پیدا می کند.

عبدالملکی در پایان اظهار کرد: واقعیت این است که  اقدامات دولت بیشتر تورم زا بود و حجم پول و نقدینگی به شدت افزایش پیدا کرده است و این ها از جمله موارد تورم‌زا به شمار می روند و قدرت خرید مردم محدود شده است. در شرایطی که تورم وجود داشته باشد رکود هم اتفاق می افتد، رکود و تورم با هم اتفاق می افتد و رکود تورمی پیش می آید.
bato-adv
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۲:۴۵ - ۱۳۹۶/۰۱/۲۶
متهم اول رکود نیست متهم اول دولت احمدی نژاد و متهم دوم دولت روحانی است رکود یعنی نبودن تقاضا در ایران دو نوع تقاضا داریم اول تقاضای دولت برای کالا و خدمات در قالب بودجه عمرانی که دولت روحانی ان را به صفر رساند تقریبا و تقاضای دوم یعنی مردم ( طبقه متوسط ) که دولت احمد نژاد با نابود کردن ارزش پول ملی و گرانی های هر روزه قدرت خرید این طبقه مهم را نابود کرد و دولت اقای روحانی که که با دنبال کردن همین سیاست بیرحمانه از طریق سیف و نعمت زاده وضعیت را بدتر کرد
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۱:۱۱ - ۱۳۹۶/۰۱/۲۶
خیلی برای این آقای عبدالملکی باید تاسف خورد به خاطر سیاست، علم را فدا کرده و عوام پسندانه گفته اند بعد از چند سال تورم بالای 40 درصد، تورم خود به خود پائین می آید. مثلا در ونزوئلا باید الان تورم منفی را شاهد باشیم!!! در حالی همه شاهد تورم سه رقمی طی چند سال هستند.
فکر
Iran, Islamic Republic of
۱۱:۰۳ - ۱۳۹۶/۰۱/۲۶
فرارو فکر میکنی با این تحلیلها میتونی کم کاریهای و بی تدبیری دولت روحانی را ماست مالی کنی؟؟؟
اقتصاد خوانده
Iran, Islamic Republic of
۱۰:۳۷ - ۱۳۹۶/۰۱/۲۶
حجت الله عبدالملکی:"به طور کلی چند سال که نرخ تورم بالای ۴۰درصد باشد چند سال بعد به شکل خودکار به ۱۵درصد و حتی زیر ۱۰درصد هم می رسد."!!!
آقای دکتر! لطفا درس اقتصاد کلان لیسانس را یک دور دیگر مطالعه نمایید.
رضا
Iran, Islamic Republic of
۰۹:۱۵ - ۱۳۹۶/۰۱/۲۶
"به طور کلی چند سال که نرخ تورم بالای ۴۰درصد باشد چند سال بعد به شکل خودکار به ۱۵درصد و حتی زیر ۱۰درصد هم می رسد"
من که هیچ چی از علم اقتصاد نمیدونم این مطلب برام قابل هضم نیست. چطور وقتی تورم بالا باشه چند سال بعدبه شکل خودکار پایین میاد؟
الان توی ونزوئلا تورم به 700 درصد رسیده. طبق نظر این کارشناس محترم چند سال پیش که تورم به 100 یا 200 درصد رسیده بود، باید به صورت خودکار تورم پایین میومد و مثلا الان تورم 40 یا 50 درصد میبود.
مجله خواندنی ها
انتشار یافته: ۱۳
علی
Iran, Islamic Republic of
۱۵:۵۴ - ۱۳۹۶/۰۱/۲۴
رای من روحانی....اشتباه نکنیم
اورموی کارشناس علوم اقتصادی
Iran, Islamic Republic of
۱۶:۰۳ - ۱۳۹۶/۰۱/۲۴
در تعجبم چرا به عامل اصلی رکود بازار ایران اشاره نمیشود،ورود پدیده جدیدی بنام مالیات برارزش افزوده ،بلی این پدیده که از سالهای 91 و92 عملا خودش را با شدت وحدت بالائی نشان داده آنچنان کل بازار کشور را دستخوش تحول منفی قرار داده که شاهد تعطیلی صنایع و استرس شدید در بازار کسبه وصنوف گردیده و متاسفانه اقشار ضعیف ونوپای اقتصادی که غالبا بخاطر وضعیت اسف بار ونبودکار برای جوانان بدنبال اجرای طرحهائی بمنظور اشتغال بوده اند نیز از گزند این سیستم مالیاتی درامان نمانده وغالبا یادرحین اجرا بدلیل مطالبه حجم بالای مالیات شکست خورده وتعطیل شده ویا در ارزیابی اقتصادی وبررسی هزینه فایده انگیزه برای انجام کار را از دست داده نیمه کاره رها کرده اند ، باعنایت به بازدهی پائین وفرصتهای کم بازار و رونق اقتصاد سایه ای و زیر زمینی بیشتر مردم به سمت سپرده گذاری در بانکها تشویق شده وخود را از شر مالیات و عوارض خلاص نموده که ادامه این روند یعنی تعطیلی صنایع وعدم جایگزینی نیروهای ماهر وکارا و مصرف گرائی صرف یعنی مرگ تولید داخل .بعوض اینکه دولت ازبنگاههای اقتصادی،تولیدی وخدماتی در جهت تقویت نهادهای نوپای داخلی حمایت وسیاست تشویقی اجرا نماید با اهرم مالیات از سال اول مانع بزرگی دربرابر آنها ایجاد نموده، البته نبودعدالت مالیاتی نیز بخودی خودبر حجم مانع وافزایش استرس کارکنان وکارآفرینان افزوده است.
ناشناس
United States
۱۷:۱۶ - ۱۳۹۶/۰۱/۲۴
اقتصاد ایران نیمی زیر زمینی است نیمی دولتی و نیمی دست نهادهای خاص که خارج از حطیه اختیار دولت هستند بهمنی دلیل چین و روسیه از بازار ایران متنفع می شوند و مردم ایران روزبروز فقیرتر و بیکار تر
آسمانی
Iran, Islamic Republic of
۱۷:۵۵ - ۱۳۹۶/۰۱/۲۴
به به میبینیم که پادوهای دولت در حال تلاش مذبوحانه برای توجیه انبوه اشتباهات دولت اقای روحانی هستند.یعنی اقای روحانی این موارد را نمیدانستند که سال 92 در چشم مردم نگاه کردند و قول تحول اقتصادی در یک مدت کوتاه را دادند؟؟؟؟اگر نمیدانستند که صلاحیت ریاست جمهوری را ندارند اگر میدانستند که عوام فریبی کردند
یک ایرانی
Iran, Islamic Republic of
۲۳:۴۳ - ۱۳۹۶/۰۱/۲۴
آدم نگرها و گفته های کارشناس دوم رو میخونه تازه دستش میاد که چه معجزه هایی تو اون هشت سال فراموش نشدنی اقتصاد ایران رو میچرخوندن(البته میپیچوندن درست تره !!) این گفته رو شما واکاوای کنید : "به طور کلی چند سال که نرخ تورم بالای ۴۰درصد باشد چند سال بعد به شکل خودکار به ۱۵درصد و حتی زیر ۱۰درصد هم می رسد." !!!! از این کارشناس !! باید پرسید بر چه اساس و منطقی این تز رو میدن و چرا تو کشورهایی مانند زیمباوه و ونزویلا این تز شما درست در نیومد و خوشبختانه تو ایران هم فرصت نشد که پیادش کنید !!! اینا تزهای شما حتا تو یه آبادی دور افتاده هم اجرایی و شدنی نیست استاد !!!!
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۰۱:۱۴ - ۱۳۹۶/۰۱/۲۵
ور کلی چند سال که نرخ تورم بالای ۴۰درصد باشد چند سال بعد به شکل خودکار به ۱۵درصد و حتی زیر ۱۰درصد هم می رسد.

مثل ونزوئلا؟؟؟؟
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۰۸:۳۸ - ۱۳۹۶/۰۱/۲۵
تحلیل آبکی.این آقا تحلیلگر فقط اومد توجیه بکنه.اصلا مقصر همه دولت ها قبل وقتی اوضاع اینه چرا آقای روحانی اومد گفت مشکلات حل می کنم؟بازم می گیم نیتش خیر بوده خواست کمک بکنه به مردمش اشکال نداره چرا حال که میدونه نتونسته کاری بکنه برای بار دوم هم داره میاد؟حالا باز می گیم عیب نداره تحت فشار دوستانشه ولی حداقل بیاد بگه نتونست بیاد بگه نشد بیاد بگه چجوری رشد اقتصادی 11.2 درصد ولی همه چی خوابیده اخه تا چه اندازه دروغ؟؟ من بین این دولت و دولت قبل در دادن آمارهای دروغ اقتصادی هیچ فرقی نمی بینم.
ناشناس
United States
۱۳:۰۳ - ۱۳۹۶/۰۱/۲۵
خدا ازتون نگذره . کشور ایران دارای بزرگترین ذخایر و مواهب خدادادیه ، با پتانسیل بالای رشد و نیروی انسانی متخصص . همه رو گذاشتین کنار افتادین حقوقهای سرسام آور خیرات کردن و همه چی رو به لطف غرب گره زدن . ایناها . اقتصاد افتاده به فلاکت و رکود بی سابقه و ورشکستگیهای سریالی و بیکاری گسترده .
پرطرفدارترین عناوین