حدادعادل درباره مریم میرزاخانی چه گفت؟

غلامعلی حداد عادل که در برنامه "چرخ" و به مناسبت بزرگداشت مریم میرزاخانی نابغه ریاضی ایرانی به روی آنتن شبکه ۴ سیما رفته بود ضمن ابراز تأسف و تسلیت، از دستاوردهای این دانشمند بزرگ سخن گفت.

به گزارش ایسنا، حداد عادل در این برنامه اظهار کرد: فقدان این بانوی ریاضیدان نام آور جهانی نه تنها ضایعه‌ای برای ایران محسوب شده بلکه برای دنیای ریاضی امروز یک ضایعه بزرگ محسوب می‌شود که البته ریاضیدانان جهان معنای واقعی این کلمه را بهتر متوجه می‌شوند.

وی افزود: ورود ایران به المپیادهای مختلف علمی جهانی از  ۱۳۶۶ آغاز شد. در سال ۱۳۶۵ با رسیدن اطلاعاتی از چگونگی برگزاری این المپیادها با تشویق جوانان مسابقات داخلی را در حوزه ریاضی برگزار می‌کردیم که پس از آن متوجه شدیم المپیاد جهانی به نام ریاضی برگزار می‌شود. در این زمینه اطلاعات بیشتری کسب کردیم و برای نخستین بار در سال ۱۳۶۶ هنگامی که دکتر نجفی وزیر آموزش و پرورش بودند من به عنوان معاون پژوهشی وزارت‌خانه اولین گروه دانش آموزی را به کشور کوبا فرستادیم و چندان هم از کم و کیف برگزاری این المپیادها اطلاعات دقیقی نداشتیم.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در این زمینه ادامه داد: در آن دوره ۴۲ تیم مختلف از کشورهای جهان شرکت کرده بودند که ایران با کسب یک مدال برنز به مقام بیست و ششم رسید که برای ما خوشحال کننده بود چرا که برخی ما را ترسانده بودند و می‌گفتند بهتر بود در همان سال نخست در این مسابقات شرکت نمی‌کردید و به عنوان ناظر در این مسابقات حضور پیدا می‌کردید اما با وجود اینکه کشور در حال جنگ بود و برخی تصور می‌کردند که ایران مقام آخر را می‌آورد، این رتبه مایه مسرت شد.

حدادعادل خاطرنشان کرد: قبل از اینکه این گروه به کوبا بروند آنها را خدمت رئیس جمهور وقت ‌آیت الله خامنه‌ای بردم و ایشان قبل از سفر آنها را تشویق کردند و دست خالی هم برنگشتند. این مسئله سبب شد تا المپیادها را جدی‌تر بگیریم و سال بعد از آن در المپیاد ریاضی به مقام هجدهم رسیدیم. همچنین در المپیاد فیزیک نیز شرکت کردیم و این المپیادها در ایران جا افتاد و جوانان ایرانی استقبال خوبی از این مسابقات علمی کردند.

وی اضافه کرد: در ادامه رتبه ایران در اینگونه المپیادهای علمی پس از چند بار شرکت کردن به ۱۰ درصد اول دنیا رسید. یعنی اگر ۵۰ نفر در یک المپیاد علمی شرکت می‌کردند ایران جزو پنج کشور برتر آن المپیاد بود و در آسیا تنها کشور چین از ما برتر بود. شرکت در این گونه مسابقات به این صورت بود که ابتدا المپیادهای داخلی را برگزار می‌کردیم و پس از گذشتن آنها از چند مرحله مختلف به ۶ نفر نهایی می‌رسیدیم و آنها را به المپیاد جهانی می‌فرستادیم.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت: قانون ما به گونه‌ای بود که تنها دبیرستانی‌های سال سوم و چهارم را به المپیاد می‌فرستادیم اما یکی از اساتید که به ما کمک می‌کرد به من اطلاع داد که دو استعداد فوق العاده در مدرسه فرزانگان وجود دارد که دانش آموزان سال دوم دبیرستان هستند و حیف است که آنها را آماده نکنیم. بنابراین انعطاف به خرج دادیم و با مسئولیت شخصی خودم این دو نفر را به همراه دیگر افراد در المپیاد شرکت دادیم و غیر از خودشان و ما چند نفر  کسی از کم سن و سال تر بودن آنها خبر نداشت. "خانم مریم میرزاخانی" و "رویا بهشتی زواره" هر دو با یکدیگر به عنوان دانش آموز سال دوم دبیرستان در این المپیادها شرکت کردند و نمره‌های آنها در مسابقات داخلی به ما ثابت کرد که کار درستی انجام دادیم که البته آنها را به المپیاد جهانی نفت فرستادیم اما در سال بعد با مدال طلایی که در داخل کشور گرفتند به المپیاد جهانی رفتند و هر دوی آنها در المپیاد جهانی شرکت کردند و مدال دریافت کردند. سال پس از آن نیز مجددا مدال طلای داخلی خود را تکرار کردند و مریم میرزاخانی دوبار در مسابقات جهانی به مدال طلا دست یافت. در المپیاد ریاضی هنگ کنگ از مجموع ۴۲ نمره ۴۱ نمره دریافت کرد که شاید بالاترین امتیاز در المپیادهای جهانی ریاضی تا آن زمان باشد و در المپیاد سال بعد از آن در کانادا به هر ۴۲ نمره این المپیاد دست یافت. این مسئله بسیار حیرت انگیز بود چرا که بانوی جوانی که در یک کشور جنگ زده درس می‌خواند توانسته بود به این مقام دست پیدا کند. در حالی که همه تصور می‌کردند مدارس در ایران تعطیل است اما این دختر جوان توانست دو سال پیاپی مدال طلای المپیاد ریاضی را از آن خود کند.

حدادعادل اظهار کرد: دکتر محمودیان، دکتر کرم زاده، جعفر نیوشا، دکتر رضوی و ... معلمان مریم میرزاخانی بودند که این بانوی نابغه ریاضی را به من معرفی کردند و این استعدادها را کشف کردند. ایشان یک پدیده شگفت انگیز بود که قبل و بعد از آن شاهد چنین نابغه‌ای نبودیم و پس از آن وارد دانشگاه صنعتی شریف شد و به مدرک کارشناسی در رشته ریاضی رسید و اساتید ایشان کسانی چون دکتر نجفی بودند و همان‌ها نیز تصدیق کردند که مریم میرزاخانی پدیده جدیدی در ریاضی جهان است.

حداد عادل همچنین در خصوص اهمیت رشته ریاضیات و علم در جهان  تاکید کرد: ریاضیات جزوه رشته‌های علمی مهم محسوب می‌شود و بهترین شاخص پیشرفت علمی است. بسیاری از دانش آموزان ما از ریاضیات می‌ترسند و بسیاری از آنها نمره پایینی در این رشته می‌آورند. متاسفانه ریاضیات برای برخی بچه‌ها به لولوی وحشت آوری تبدیل شده است. این در حالی است که ایرانی‌ها استعدادشان در ریاضیات بالا است.

 وی افزود: ما باید برویم روش‌های تحصیل و تدریس  آن را اصلاح کنیم و این رشته را جدی‌تر بگیریم. همانگونه که زبان دستوری دارد و همانگونه که کلمات تابع قانونی هستند، ارتباط این کلمات الهی بر اساس قواعد ریاضی است. یعنی ریاضیات دستور زبان کلمات آفرینش و خلقت است و قانونمندی و روابط اشیا با یکدیگر بر اساس روابط ریاضی است. اگر جهان فیزیکی را به ساختمانی تشبیه کنیم، اسکلت بندی آن ساختمان ریاضیات است.

حداد ادامه داد: در تاریخ علم نیز ثابت شده است که با هر کشف جدید فیزیکی، توسعه تازه‌ای در ریاضیات پدید می‌آید و برعکس که می‌توان گفت اینها مانند آیینه عمل می‌کنند.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت: ایران از دیرباز دانشمندان بسیاری در حوزه ریاضی مانند غیاث الدین جمشید کاشانی، خیام نیشابوری و ... داشته است که دستاوردهای آنها پس از ۲۰۰ سال هم در اروپا کشف نشد. البته اگر بخواهیم نبوغ ریاضیدانان ایرانی را بیابیم باید آن را در هندسه جستجو کنیم که البته شاهد این مدعا معماری بی نظیر ایرانی و اشکال هندسی زیبا و خارق العاده‌ای است که در این معماری‌ها مورد استفاده قرار گرفته است و خانم میرزاخانی نیز در این زمینه تخصص و تبحر خاصی داشت.

حدادعادل تصریح کرد: مسلما اگر نوابغ علمی ایرانی در کشور خود باقی بمانند بهتر است چرا که از حضرت علی علیه السلام نیز اینطور روایت است که مردم مانند معادن طلا و نقره هستند و بنابراین ما باید نوابغ خود را به عنوان معادن طلا و نقره حفظ کنیم و از آنها استفاده کنیم اما اگر نتوانستیم از آنها استفاده کنیم خارجی‌ها از این معادن بهره می‌گیرند. البته در حال حاضر نیز بسیاری از آنها در پژوهشگاه‌های مختلفی مانند پژوهشگاه علوم و دانش‌های بنیادی فعالیت می‌کنند و به تولید علم برای ایران و جهان می‌پردازند اما باید به نخبگان توجه ویژه‌ای کرد و باید  کارهایی مانند ایجاد و توسعه پژوهشگاه های علمی و پژوهشی را در دستور کار قرار داد. در حال حاضر چند طرح بزرگ علمی وجود دارد که اگر دولت به آنها توجه کند و برای آنها بودجه تعریف شود می‌توانیم از چنین استعدادهایی به ایران دعوت کنیم که یکی از آنها طرح ساخت رصدخانه ملی ایران است که از حدود ۱۵ سال قبل آغاز شده و تاکنون ۳۰ درصد پیشرفت داشته است که باید به آن بودجه مناسبی اختصاص داد. همچنین طرح ایجاد شتابگر ملی ایران در دایره‌ای به شعاع ۸۰ متر در قزوین آماده شده و مقدمات کلنگ زدن آن فراهم شده است که توسعه و تکمیل آن به بودجه نیاز دارد و اگر این طرح‌ها در کنار دیگر طرح‌های بزرگ ملی در حوزه‌های علم و فناوری مورد توجه قرار بگیرد می‌توان بیش از پیش از این دانش آموزان و نوابغ علمی استفاده کرد.

وی در پایان گفت: همچنین نباید با این نوابغ رفتار معمولی داشته باشیم و به آنها سخت بگیریم بلکه  برای ارتقا و ترفیع آنها باید برنامه ویژه‌ای داشته باشیم.